Ä°letiÅŸimde elde ettiÄŸimiz hızı ulaşımda da yakalasaydık dünya ÅŸimdikinden çok deÄŸiÅŸik olurdu. Fakat ikisi arasındaki fark, aralarında bir çaÄŸlık mesafe olduÄŸu izlenimi uyandırıyor. Dünyanın her noktasıyla kısa zamanda iletiÅŸim kurabiliyor, bilgi transfer edebiliyoruz. Sıra ulaşıma geldiÄŸinde sanki kaplumbaÄŸa hızıyla hareket ediyoruz.

Bir tatil yöresinde krallar gibi ağırlandıktan sonra eve dönüÅŸünüz hiç bu tatile yakışmayacak ÅŸekildedir. Neredeyse bir tam gününüzü dönüÅŸ yolunda, canınız burnunuzda ve ayağınız gaz pedalında harcamak zorundasınızdır. Tatil yorgunluÄŸunuzu atmak için yeniden tatil yapmaya ihtiyaç duyarsınız adeta. Uçak gibi hızlı taşıma araçları hem ekonomik ve yaygın deÄŸildir; hem de bu iÅŸ için maksada uygun.

     Aynı zorluklar ticari hayatta da karşımıza çıkar. Dünyanın öbür ucunda üretilen malların yakınınızdaki maÄŸaza vitrininde sergilenmesi aylar alan bir süreçtir. Günümüz taşımacılığının büyük kısmı, ucuz olmasından dolayı su üzerinden (gemi ile) yapılır. Bir malın sevke hazırlanması, gemiye yüklenmesi, geminin yol üzerinde gerekli limanlara uÄŸraması, boÅŸaltılması ve gümrük iÅŸlemleri derken aylarla ifade edilen bir zaman dilimine ihtiyaç olur. Bu durum çoÄŸu zaman iÅŸ kaybına yol açar. Mesela otomobilinizin bulunmayan bir parçası yurt dışından gelecekse ve uçakla taşınması maliyetli olduÄŸunda, gemi ile nakledilecek demektir. Aradan geçecek zaman zarfında onu kullanamayacağınız anlamına gelir bu. Çözümü stokta yeterinden fazla mal bulundurmak ve malzeme akışında aksama olmamasını saÄŸlamaktır. Bunun bir ticari kuruluÅŸ için anlamı ek maliyettir. Günümüzün rekabetçi ortamı her türlü maliyeti sıfıra yaklaÅŸtırmayı gerektirdiÄŸinden konu; çözümü gerektiren bir tezat olarak önümüzde durur.

      Günümüz dünyasında yerel ve uluslararası kargo taşımacılığı geliÅŸmiÅŸtir. Ülkemizin herhangi bir yöresinden istediÄŸiniz bir malzemenin en fazla iki günde elinize geçmesi mümkündür. Fakat iÅŸ uluslararası boyutta olunca ve belirli ağırlıkta bir ticari mal söz konusuysa, yukarıda izah ettiÄŸim gibi en az 15 günü gözden çıkarmanız gerekir.

      Uluslararası ticaret büyük ölçüde zenginler kulübünün elindedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri, yukarıda izah etmeye çalıştığım mal naklinde izlenen mevcut durumdur. MüÅŸterinize mal satmanız için yeterli miktarda stok bulundurmanız gerekir. Stok tutmak sermaye gücüne baÄŸlıdır. Böylece büyük hacimli iÅŸler sadece büyük tüccarlar tarafından yapılabilmektedir. Mal naklinde meydana gelecek herhangi bir yenilik ve deÄŸiÅŸiklik, ticaret yapan kesimi deÄŸiÅŸtirebilecektir. Üretici gruplarda bir deÄŸiÅŸime yol açmayacak böyle bir yenilik, piyasada daha az sermayeyle ticaret yapabilecek ÅŸirketlerin ortaya çıkmasına yol açacaktır. Çağımıza hiç yakışmayacak yavaÅŸlıktaki taşımacılık sektörünün geri kalmışlığı bu nedene baÄŸlanabilir mi? Teknoloji hayatımızı öylesine kuÅŸatmıştır ki; siz bir maÄŸazadan aldığınız ürünü kasadan ödeme için geçirirken, yerine yenisinin konulması için gerekli talimat üretim hattına otomatik olarak aktarılmaktadır. Böyle bir dünyada tüketicinin ihtiyaç duyduÄŸu bir malı aylar sonra elde etmesi, çağımızın hızına yakışmamaktadır.

      AraÅŸtırmaların ve yeni fikirlerin batı dünyası dışında ortaya çıkması pek görülmedik bir ÅŸeydir. Bunu bir ölçüde normal karşılamak gerekir. Çünkü zaten teknoloji üreticisi dünyada 2–3 ülke mevcuttur. DiÄŸerleri onları taklit ederler. Kaldı ki bir ihtiyaca karşılık gelen teknolojiyi keÅŸfetmek, mümkün kılmak bir ÅŸeydir; onu yürürlüÄŸe sokabilmek baÅŸka bir ÅŸey. ÇoÄŸu zaman ikincisi birincisinden daha önce gelmektedir. Yani siz daha modern ve hızlı bir nakil aracı bulunduÄŸunda dünyanın buna dört elle sarılacağını düÅŸünmeyiniz.

      Bin yıllık geçmiÅŸi olan füze benzeri fırlatma araçları savaÅŸlar için üretilmekte, geliÅŸtirilmektedir. Günümüz teknolojisi fırlatılan bu cisimleri, hedeflerine çok küçük sapmalarla ulaÅŸtırabilmektedir. Ä°çinde insan taşıyan fırlatma sistemleriyle insanoÄŸlu uzaya yolculuk yaptı. Uçakla uçuÅŸa göre daha az karmaşık bu sistemlerin insan taşımak hadi neyse ama mal naklinde tercih edilmemesinin tek nedeni pahalılıkları olabilir mi?

      Ağırlık ve hacim olarak az tutan bazı mallar, öncelikle kalabalık ÅŸehirlerde yani mesafenin yakın fakat ulaşımın zor olduÄŸu yerlerde bu yöntemle nakledilemez mi? Ä°stanbul’da gün içinde ÅŸehrin bir yakasından diÄŸerine geçmek ölüm gibidir. Zamanın çok önemli olduÄŸu anlarda özel kargolar bu yöntem için geliÅŸtirilmiÅŸ özel roketlerle fırlatılamaz mı? SavaÅŸlarda kullanılan roketlerin yumuÅŸak iniÅŸ sistemleri yoktur, dolayısıyla kargo roketlerinde bu sistemin geliÅŸtirilmesi gerekecektir. Aya indirilen roketler bunu becerebiliyorlar. Küçük ağırlıklarda iniÅŸte açılacak paraÅŸütle yahut darbeyi absorbe kabiliyeti olan ortamlarla bunun temini mümkündür.

      Sanıyorum ileride taşımacılık ÅŸimdiki gibi çok zaman alan gemilerle deÄŸil, uzaydan yapılacaktır. Sermayenin tekelini kıracak bir deÄŸiÅŸim, ya da sermaye grupları içinden çıkacak yenilikçi ve güçlü bir ekip bunu gerçekleÅŸtirebilir. EÄŸer buna karar verilirse bu ÅŸu ÅŸekilde mümkün olacaktır: BildiÄŸiniz gibi Dünya kendi ekseni etrafında dönmektedir. Üstelik bu, bizim ÅŸimdi dahi ulaÅŸmakta zorluk çektiÄŸimiz bir hızdır ve saatte 1500km civarındadır. Dünyanın herhangi bir köÅŸesinden fırlatacağınız malzeme dolu roketi, atmosfer dışına yerleÅŸtirmiÅŸ olduÄŸunuz uyduya gönderebilirsiniz. Uydu hareketsiz ya da Dünya ile farklı hızda olacaktır. Roketin uyduya taşıdığı tasnif edilmiÅŸ malların her biri uygun hücreye yerleÅŸtirilecektir. Uydu ve dünya farklı hızlarda hareket ettiklerinden günün hangi saatinde uydunun Dünyanın hangi bölgesinin üstünde olacağını bilmek kolaydır. Hesaplanan zamanda bu hücreler tekrar yeryüzüne gönderilecek ve kargo istasyonu tarafından alınacaktır. Oradan da kısa mesafeli karayolu taşımacılığıyla dağıtımları gerçekleÅŸtirilebilir.

      Bu sistem karmaşık ve masraflı geldiyse atmosfer ve dünyanın farklı hızlarda dönmesinden yararlanmanız mümkündür. Uçakla yolculuk yaptıysanız bilirsiniz; bir yere giderken ve dönerken eÅŸit zaman harcamazsınız. Mesela Ä°stanbul- Newyork arası gidiÅŸ 11 saattir ama dönüÅŸ 9. Aradaki fark, atmosferin dünya ile aynı hızda dönmemesinden kaynaklanır. Aynı olayı ÅŸu ÅŸekilde de gözlemlemek de mümkün: EÄŸer Ankara’da otuyorsanız Ä°stanbul’daki tanıdığınıza havanın bulutlu olup olmadığını sorunuz. Aynı hava ÅŸartları yaklaşık 12 saat sonra sizin için de cari olabilir. Çünkü oradaki bulutlar bu zaman zarfında, Dünyayla atmosferin dönüÅŸ hızındaki fark nedeniyle sizin bulunduÄŸunu paralel üzerinde seyredecektir. Bulutları hareket ettiren tek ÅŸey rüzgâr deÄŸildir. Bu bilgiyi kullanarak atmosfere Ä°stanbul’dan saldığınız ve orada asılı duran bir ağırlığın; detaylı hesaplanmış bir zamanda Ankara üzerinde düÅŸmesini saÄŸlayarak kargo taşımacılığı gerçekleÅŸtirebilirsiniz. Bir çöp poÅŸetinin içine doldurduÄŸunuz havanın güneÅŸ ışığı ile ısınmasını bekleyip kendiliÄŸinden uçar hale getiriniz. Yazmış olduÄŸunuz mektubu bu baloncuÄŸa iliÅŸtirip gökyüzüne salar ve hesapladığınız zamanda balonun, zaman ayarlı bir iÄŸne ile patlatılarak düÅŸmesini saÄŸlandığınızda, kimseye ihtiyaç olmadan kendi mektubunuzu kendiniz göndermiÅŸ olursunuz.. Tabii bu sistemde sadece aynı enlem üzerinde nakil yapabileceÄŸinizi unutmayınız. Zaman sorunu olmadığında bu sistemi uluslararası posta olarak kullanmanız mümkün. Ä°nternet çağında haberleÅŸmede böyle bir yöntem kullanmak size saçma geliyorsa bunu biraz geliÅŸtirip paket taşıma sistemine çevirmeniz mümkün. Mesela ülkeler arasındaki gümrük duvarlarından bıkmış olabilir ve Newyork’taki oÄŸlunuza Amerikan gümrüklerinden geçmesi mümkün olmayan bir kilo sucuk göndermek isteyebilirsiniz. Tek kötü tarafı atmosfer koÅŸullarının çok deÄŸiÅŸken olması dolayısıyla hesaplanan hedefi tutturmaktaki zorluktur. Bunu yenmenin yolu, balonunuzun yer ve konumunu uydu sinyalleriyle takip edecek bir sistem iliÅŸtirmek olacaktır. Bir de balona küçük bir motor ve pervane taktığınızda, hedefteki sapmaları uzaktan kumandayla düzeltme ÅŸansınız olacaktır. Böylece onu Newyork’ta istediÄŸiniz binanın çatı katına kondurmanız mümkün olacaktır. Yani balonunuz Newyork’a kadar atmosfer ve Dünya’nın farklı hızlarda dönmesinden yaralanarak kat edecek, hedefe yaklaÅŸtığında rotadaki küçük düzeltmeleri üzerindeki küçük motor ve pervaneyle gerçekleÅŸtirecektir. Bu tür cihazların seri olarak üretildiÄŸini düÅŸününüz. Hangi biriniz bir kargo ÅŸirketiyle uÄŸraÅŸmak istersiniz? Varış adresinin koordinatlarını bilgisayara girip yükleyebileceÄŸiniz ve gökyüzüne salabileceÄŸiniz bir cihaz varken.

     ÇoÄŸumuz dünyayı deÄŸiÅŸtiren ÅŸeylerin basit keÅŸifler ve buluÅŸlar olduÄŸunun farkına deÄŸilizdir. Osmanlının, elindeki ticaret yollarının geçersiz kalmasından dolayı fakirleÅŸip çöktüÄŸünü hatırlamayız bile.