SEYYÄ°D KUTUB'UN ÅžAHADETÄ°NÄ°N 42. YILI
Dr. Sami GÖREN (Hukukçu)
"Mü'minlerden öyle adamlar vardır ki, Allah'a verdikleri söz e sadık kaldılar. Onlardan kimi (Allah yolunda ÅŸehid edilmek suretiyle) adağını yerine getirdi, kimi de (ÅŸehid olmayı) beklemektedir. (Ahidlerinde) hiçbir deÄŸiÅŸiklik yapmamışlardır" (Ahzab, 33/23)
Çağına ÅŸahitlikte öncü bir ÅŸahsiyet olan Seyyid Kutub, 1906 yılında Mısır'ın Asyut kasabasında dünyaya geldi. Ä°lk eÄŸitimini ailesinden alan Kutub, orta okul ve liseyi el-Ezher Üniversitesi'nde tamamladı. Daha sonra Kahire Üniversitesi'nin Darul Ulum fakültesine girdi ve 1933 yılında mezun olduÄŸu fakülteye öÄŸretim görevlisi olarak atandı.
Ä°lk çalışmalarını edebiyat alanında yapan Seyyid Kutub, 1940'lı yıllardan itibaren Ä°slami okumalarını ve araÅŸtırmalarını derinleÅŸtirmeye baÅŸladı. 1946 yılında yayınlanan Konum Dersleri, onun Ä°slam düÅŸüncesiyle irtibatını kuvvetlendirdiÄŸinin önemli bir göstergesi kabul edilir. O bu makalesinde toplumun ıslahının ve Müslümanların bu yönde çalışmasının Kur'an'ın emri olduÄŸunu savunuyor, Mısır'ın o dönemki toplumsal yapısını ve yaÅŸanan ifsadı eleÅŸtiriyordu.
1949 yılında sosyoloji doktorası yapmak üzere Amerika BirleÅŸik Devletleri'ne gönderilen Seyyid Kutub, bu süreçte Amerikan hayat tarzını yakından gözlemledi, tanık olduÄŸu ırkçılığı eleÅŸtirmiÅŸ ve tüketime dayalı Amerikan medeniyetini cahiliye olarak nitelendirdi. Bu tespit, Amerika'yı ileri bir medeniyet modeli olarak kabul edenlerce ÅŸaÅŸkınlıkla karşılandı.
Seyyid Kutub bu görüÅŸünü cahiliyeye yüklediÄŸi anlamı temellendirerek ÅŸöyle savunuyordu: 'Ä°nançta, ibadette, yasama ve yürütmeyle ilgili düzenlemelerde yalnızca Allah'a kulluk etme temeline dayanmayan her toplum cahiliye toplumudur. Ä°nsanların kulla kulluk zilletinden kurtulup, yalnızca Allah'a kulluk etme izzetine kavuÅŸtuÄŸu tek örnek toplum tipi ise Ä°slam toplumu'dur.'
1949 yılında Ä°slam'da Sosyal Adalet adlı yeni bir eseri yayımlanan Kutub, bu kitabında da sosyal adaletin ancak Ä°slam'la gerçekleÅŸebileceÄŸi fikrini ileri sürüyordu. Amerika'da kaldığı dönemde, önceki yıllardaki eserlerini gözden geçiren ve sanat da dâhil olmak üzere her konuda Ä°slam'ın temel alınması gerektiÄŸini savunmaya baÅŸlayan Seyyid Kutub, her türlü cahiliye yozlaÅŸmasından öze, yani Kur'an'a dönerek arınma çabasını sürdürüyor ve bu yolda öÄŸrendiklerini kağıda aktarıyordu.
Seyyid Kutub, Amerika dönüÅŸü Hasan el-Benna'nın 1928'de kurduÄŸu Ä°hvan-ı Müslimin hareketi ile diyalogunu arttırdı ve kısa bir süre sonra da resmi görevinden istifa ederek Ihvan-ı Müslimin adlı gazetenin yazı iÅŸleri müdürlüÄŸüne baÅŸladı.
O dönem, Mısır'da Birinci Arap-Ä°srail savaşının sonrasında baÅŸlayan siyasi çalkalanmalar devam etmekteydi. Bu kargaÅŸa ortamında Hür Subaylar Örgütü, iktidardaki Kral Faruk'a karşı bir darbe gerçekleÅŸtirmiÅŸti. Hür Subaylar Örgütü Abdünnasır'ın, Enver Sedat ve birkaç arkadaşıyla kurduÄŸu gizli bir teÅŸkilattı.
Darbe sonrası yönetimi bir süre perde arkasından yürüten Abdünnasır, daha sonra devlet baÅŸkanlığı görevini resmen ele aldı. Abdünnasır, Ä°hvan-ı Müslümin'in Ä°slami toplum teklifine ÅŸiddetle karşı çıkıyor ve Mısır'ın bu en güçlü muhalif hareketine karşı ciddi bir baskı rejimi uyguluyordu.
1954'te Abdünnasır'a yapılan suikast giriÅŸimi birçok Ä°hvan mensubunun tutuklanması için fırsat olarak deÄŸerlendirildi. Ağır bir baskının ve zorbalığın yaÅŸandığı bu dönemde tutuklananlar arasında Seyyid Kutub da bulunuyordu.
Ä°hvan mensupları hapishane cellatları tarafından ağır iÅŸkencelere maruz kalmaktaydı. Seyyid Kutub da iÅŸkenceden dolayı mide ve bağırsak kanaması geçirmiÅŸti. Buna raÄŸmen cellâtlar; eÄŸitilmiÅŸ köpekleri mahkûmların üzerine saldırtıyor; iÅŸkence, hastalık ve yorgunluktan harap olmuÅŸ bedenleri bir de köpekler parçalıyordu. Öyle ki, mahkemesini izlemek amacıyla Mısır'a gelen insan hakları temsilcisinin Seyyid Kutub'un vücudundaki iÅŸkence izlerini görmemesi için mahkemesi dahi ertelenmiÅŸti.
Ä°nsan hakları temsilcisinin Mısır'dan ayrılmasından iki hafta sonra Kutub, mahkemeye çıkarıldı ve hapse mahkûm edildi.
15 yıl hapis cezası alan ve hapiste kaldığı sürece çok ağır iÅŸkencelere uÄŸrayan Kutub, 1954 ve 1964 yılları arasında kaldığı hapishanede, tüm zorluklara raÄŸmen Fi Zilâl'il-Kur'an ile Müslümanların düÅŸünce dünyasında çığır açan Yoldaki Ä°ÅŸaretler adlı eserini kaleme almayı baÅŸardı.
Bir tefsir çalışması olan Fi Zilal'il Kur'an'da vahyin mesajını yaÅŸadığı çaÄŸ ile irtibatlandırarak, Kur'an'ın hayata yol gösteren rehber bir kitap olduÄŸunu izah eden ve insanları Kur'an'ın gölgesinde bir hayata çağıran Seyyid Kutub, Yoldaki Ä°ÅŸaretler kitabıyla da Ä°slam düÅŸüncesinde yeni bir dönemin iÅŸaretçisi oldu.
Kutub, cahiliye karanlığında bir meÅŸale olan Yoldaki Ä°ÅŸaretler'de Kur'an temelli bir akidenin ve yalnızca bu akidenin hayat verdiÄŸi Ä°slami hareketin, Ä°slam toplumunun yeniden inÅŸası için önemli bir adım olduÄŸunu söylüyordu. Åžayet bu çaÄŸrının Mısır halkında güçlü bir ÅŸekilde yankılanmasına fırsat olsaydı, tarihin baÅŸka bir istikamet kazanması ihtimali yüksekti.
1965 yılında, Yoldaki Ä°ÅŸaretler'de yer alan düÅŸüncelerinin kendisi için nasıl bir tehdit oluÅŸturduÄŸunu fark eden Abdülnasır'ın emriyle Seyyid Kutub tekrar tutuklandı ve mahkeme sonunda idamına karar verildi.
Hapis ve iÅŸkence döneminin yeniden baÅŸladığı bu süreçte, Abdünnasır, özür dilediÄŸi takdirde Seyyid Kutub'u affedeceÄŸini söylüyordu, hatta bunun için ailesini dahi baskı altına alıyordu ama 60 yaşında olmasına ve türlü iÅŸkencelere raÄŸmen, Seyyid Kutub davasından vazgeçmedi ve Nasır'ın teklifine karşı ÅŸu tarihi cevabını verdi:
"EÄŸer Allah kanunu ile mahkum edilmiÅŸsem ben Hakk'ın hükmüne razıyım. EÄŸer batıl kanunlarla mahkum olmuÅŸsam ondan çok daha üstün bir düÅŸünceye sahip olduÄŸum için batıldan ve münafıklardan merhamet dilemem. Allah'a ÅŸükürler olsun ki on beÅŸ sene cihad ettikten sonra bu mertebeye ulaÅŸtım. Ben Allah yolunda yaptığım iÅŸ için asla özür dilemem. Namazda Allah'ın birliÄŸine ÅŸehadet eden parmağım asla bir taÄŸutun hükmünü onaylayan tek bir harf bile yazmayacaktır."
Müslümanlara her türlü cahiliyeden koparak Kur'an'a dönmeleri çaÄŸrısında bulunduÄŸu Yoldaki Ä°ÅŸaretler, bir bakıma Seyyid Kutub'un idam fermanı oldu.
Ä°nfaz kararı 29 AÄŸustos 1966'da uygulanan Seyyid Kutub, vahye ÅŸahitliÄŸini ÅŸehitlik mertebesine taşırken, geride bıraktığı eserleri ve düÅŸünceleri ile Ä°slami mücadele yolunda önemli bir iÅŸaretçi olarak yerini alıyordu…
Rabbimiz, ÅŸehadetini kabul etsin…Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
