Demek ki arkadaÅŸlar bunlardan arındığımız zaman, Kur'an'ı AzimüÅŸÅŸanı salt angaje olmamış akıl ve tefekkür ile -kendi mantığı içinde- anlamaya yönelirse -ki Kur'an insan olarak herkese hitap ediyor- çoban da Kur'an'ı böylelerinden daha iyi anlayabilir  ve de anlar... Zaten Muhammed Ä°kbal'in çok iyi bir deyiÅŸi var. Åžimdi ÅŸair adam, ÅŸairce söylüyor: 'Kur'an, her okuyuÅŸunda yeniden sana inzal olup, yeniden birÅŸey anlatmıyorsa, ne Razi'nin tefsiri sana birÅŸey söyler, ne de ZemahÅŸeri'nin KeÅŸÅŸaf'ından birÅŸey anlayabilirsin' diyor. Mana olarak böyle diyor;aklımda böyle kalmış... Onun için dikkat edin Ä°kbal'in bu sözü müthiÅŸ bir söz. ZemahÅŸeri'nin tefsiri bugün için zaten bana fazla birÅŸey ifade etmez. Neden? Çünki, ZemahÅŸeri Kur'an'ı, o güzelim genel  kuralları o gün yorumlarken, içinde bulunduÄŸu olaylar zihninde bulunarak yorumluyor. Halbuki bugün olayların boyutu farklı. Olaylar nitelik deÄŸiÅŸtirmiÅŸ, biçim deÄŸiÅŸtirmiÅŸ, boyut deÄŸiÅŸtirmiÅŸ. O halde bugün bu Kur'an'ı okuyan adam bu günkü olaylar boyutunda Kur'an'ı kendine yeniden nazil oluyormuÅŸ gibi yeni bir algılamayla telakki etmek durumunda. Ha bu demek deÄŸildir ki onlardan istifade edilmez. Kesinlikle böyle bir fikrim yok. Ama Kur'an kendisi sana bir ÅŸey ifade etmiyorsa, ki Ä°kbal öyle diyor, ZemahÅŸeri'nin KeÅŸÅŸaf'ı sana hiç birÅŸey söylemez. Neticede o bir beÅŸer kelamı. Ama bu Allah'ın kelamı. Hatta bu konuda Temimi de, ‘Fatiha süresi her  okuyuÅŸunuzda  size yeni ÅŸeyler söyler’ diyormuÅŸ. Böyle ifadeler var...'

DeÄŸerli arkadaÅŸlarım biz Kur'an'a muhatap olmakla mükellefiz. Yoksa onun yorumlarına, onun tefsirlerine  deÄŸil... Bizimle Allah arasında hiçbir perde yoktur. Allah bize ÅŸah damarımızdan daha yakındır. ve bizim akidemizde papazın yeri yoktur. Ve bizim akidemizde öÄŸretmenin misyonu öÄŸretmekle sınırlıdır. Hiçbir zaman öÄŸretmenin misyonu Kur'an'ın önünü kesmek için kullanılamaz, bu mümkün deÄŸildir. ÖÄŸretmen dahi samimi müslüman olursa, Kur'an'a baÄŸlı bu pozisyonuyla  sevapların en yücesine eriÅŸir ve cennete erer.. ama bu tavrını deÄŸiÅŸtirir de kendine ruhbani manada bir espri ile de bir mevki kazandırmaya yönelirse bu, Kur'ani espriye ters düÅŸer. O halde biz Kur'an'la aramıza hiçbir mania koymamalıyız. Ve biz Kur'an'ı bize vahyeden Cenab-ı Allah'ın sözlerine eÅŸ deÄŸer  baÅŸka hiç bir söz düÅŸünmemeliyiz. Hatta bir ayet bugün bazı ÅŸeyleri de çaÄŸrıştırıyor; diyor ki: 'Onlar Allah tek başına anıldığı zaman, kalpleri kararır. Yanlarında ÅŸunları ÅŸunları da zikrederseniz o zaman tebessüm eder, açılırlar'*********** diyor. Bakın bir tip çiziyor bize. Demekki biz Allah'ı tek olarak anmalıyız. Allah'a en ufak ÅŸekilde dahi yaklaÅŸtırılacak baÅŸka bir otorite düÅŸünmemeliyiz. Çünkü Allah'tan sonra en yüksek seviye insanın seviyesidir. Ä°nsandan daha üstün bir seviye yok. Melekler var, melekler insana hizmete memur. Yaratılış münasebetiyle  Cenab-ı Allah diyor ki, 'Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım.' diyor. Bakın Allah melekleri bu kadar övmez sanıyorum. Meleklere bölye bir vasıf vermiyor Cenab-ı Allah. Cibrili Emin için dahi böyle bir vasıf vermiyor. Cibrili Emin'in o yüce yeri, yüce vasfı insanlığın en ÅŸereflisine vahiy getirmesiyle tarif ediliyor. Bu budur. DoÄŸrudan  Allah'a inkiyat ettiÄŸi için... Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım.’*********** Melekler’ -herhalde Cenab-ı Allah insanın vasıfları hakkında onlara birÅŸeyler söylemiÅŸ- ‘Biz seni hamd ile tespih ile yüceliyorken, sen yeryüzünde kan dökecek, fitne fesat çıkaracak birini mi yaratacaksın' diyor. Allah, 'Sizin bilmediÄŸinizi ben bilirim' diyor. Ve o zaman diyor ki Allah, 'Hadi anlatın bakalım bana ÅŸunların isimlerini' diyor. Melekler, tabii, biz, diyorlar, ‘biz beyan ederiz ki senin öÄŸrettiklerin dışında birÅŸey bilmeyiz.’ MeleÄŸin üstün vasfı da bu. Haddini biliyor, ÅŸeytan gibi küstah deÄŸil. Åžeytan gibi kendini kuruntuyla farklı tarif eden, yerini bilmeyen biri deÄŸil. Åžeytan gibi saptırma misyonunu da üstlenmemiÅŸ o. Diyorlar ki 'biz beyan ederiz ki senin öÄŸrettiklerin dışında bir ÅŸey bilmeyiz'. Dönüyor ademe, ‘söyle bunlara eÅŸyanın isimlerini’; eÅŸyanın isimleri bir anlamda -yorumla söylüyorum- eÅŸyanın hakikatini iÅŸaret ediyor, o hakikate  nüfuz kabiliyetini, Ä°ÅŸin mahiyetini anlama kabiliyetini iÅŸaret ediyor. Söyle bunlara diyor, afedersiniz lafızları  aktaramıyorum, mana olarak iletiyorum. Ve Adem söylüyor isimleri... ‘Demedim mi ben size, sizin bilmediklerinizi ben bilirim diye...’ Allah böylece Ä°nsanın vasfının üstünlüÄŸünü  ortaya koyuyor. Ve ‘secde edin!’ diyor. Melekler secde ediyor. Ä°ÅŸin garibi ÅŸeytan yan çiziyor; neden? Çünkü o mevkini bilmiyor ve burnunu havaya dikiyor. Allah'a karşı kibirleniyor. Melek ve ÅŸeytanın bu farkı içerisinde insan, Allah'a muhatab olma ÅŸerefiyle yaratılıyor. Ve bu ÅŸerefi Allah bilgi ile tarif ediyor. O halde kim ilimde, bilgide daha ileri düzeyde ise insanlık ÅŸerefinde de o kadar ileridedir. Kim ilimden ve bilgiden daha uzakta ise insanlık ÅŸerefinde noksanlıklar vardır. Ama insan olduÄŸu sürece, aklını kullandığı sürece, misyonunu unutmadığı sürece, Allah'a muhatab olduÄŸundan gafil olmadığı sürece, insan çok ÅŸerefli varlıktır. Çünkü Allah böyle tarif ediyor...

DeÄŸerli kardeÅŸlerim, çoban gerçekten iyi bir tiptir. Ve çoban da ön yargısız olarak, ÅŸartlanmış olmaksızın Kur'an'a yönelirse, onu olduÄŸu gibi algılamaya hazır olduÄŸunda  iyi anlama ÅŸansını haizdir. Bu itibarla Allah bize böyle saf, böyle samimi, böylesine cenneti hedefleyen bir bakışla –ki çobanın hedefi cennettir yanı- cennetine liyakati nasip etsin. Adama söylersen cennetten tegafül etmesi mümkünmüdür? Çobanın zaten kazanacağı dünyada pek fazla birÅŸey de yok. Ona bir tek cenneti verebilirsiniz ödül olarak. Dünyadaki hiç bir ÅŸeyin onun önünde fazla hesabı da yapılmaz. Onun için Allah bize cennete yönelmiÅŸ çoban safiyetiyle Ä°slam'a yönelmek lütfunu esirgemesin versin, bağışlasın. Biz o zaman kalbi hastalıklı olanları da çok iyi tanırız. Mesela bize çok hikmetli bir söz söylenir. Bir büyük zata atfen 'ya olduÄŸun gibi görün, veya göründüÄŸün gibi ol"... Birgün otobüste seyahat ediyorum. Bilkentli öÄŸrenci arkadaÅŸlarla karşılaÅŸtım. DeÄŸerli tiplerdi, bu söz doÄŸru mu dedim. O zat söylediÄŸine göre doÄŸrudur dediler. Peki o zat söylememiÅŸ olsaydı da doÄŸru muydu dedim. DoÄŸrudur dediler.Biraz düÅŸünerek doÄŸrudur dediler. Bakın bana yanlış gözüküyor dedim. OlduÄŸu gibi görünmek insana deÄŸil, hayvana özgü bir meziyettir. Ä°nsan giyinik olur. Ä°nsan giyinir, yani  bir giysi alır üzerine. Çıplaklar kampında olan insan bile o kadar uzaklaÅŸmasına raÄŸmen aÄŸaçtan bir yaprak koparır saçına aksesuar niyetine takar, olduÄŸundan daha güzel görünmeye çalışır. Ä°nsanda böyle bir temayül vardır. OlduÄŸu gibi görünmek koyunun kuzunun iÅŸidir. Ama siz baÅŸka platformdan aldınız dediler örneÄŸi... Sizin düÅŸündüÄŸünüz platformdan alalım, dedim. Oruç tutmamak nedir? Günahtır; ama oruç tutmadığını müslümanlara hakaret için sokak ortasında sigara tüttürerek, müslümanların yüzüne üfürerek, olduÄŸu gibi görünmek temayülü -ben en kibar ifadeyi kullanayım- saygısız bir varlık görüntüsü verir. Ä°nsan olan böyle birÅŸey yapmaz, baÅŸka bir insana gereksiz hakaret etmez. Oruçlu olmadığını o topluluÄŸa hürmeten gizler. Ha ÅŸu önemli bir husustur; adam olduÄŸu gibi görünmez ama, bu arada ÅŸunu da gözden kaçırmamak gerekir, gelip müslümanlara ben sizdenim deyip, gidip baÅŸkalarına da  o beyinsizlerle eÄŸlendim diyerek, aslında ben onları alaya aldım, onlardan deÄŸilim sizdenim diyenler sahtekarlar ve de hastalıklı kalplerdir. Çünkü bunlardaki söylem ve gizlenme insanı aldatma amacına matuftur. Güzel görünmek amacına deÄŸil... EÄŸer insanı aldatmak gibi bir hedefiniz varsa, bu çok çirkin birÅŸeydir. Salt insanı aldatmaya iyi demek  mümkün deÄŸil. Güzel görünmek, ve güzelliÄŸe temayül insani bir haslettir. Ve herkese karşıdır. Bundan maksat, kötülüklerini gizleyerek kötülüklerin kötü olduÄŸu bilincinde olmaktır. EÄŸer siz kötülüÄŸü teÅŸhir ederek, onunla övünüyorsanız kötülüÄŸün propagandasını yapıyorsunuz demektir. Esrar mesela vahim bir bela. Siz esrarı güzel diye propagandasını yapıyorsanız esrarkeÅŸten betersiniz. Mesele ÅŸudur: insanı aldatma amacı olmaksızın, kötüyü güzel göstermemek, utanarak kötülüÄŸünü gizlemek,. giyinik olmak bu bakımdan insani bir vasıf ve güzelliktir.