Raci Durcan

    Türk heyetinin ABD’ye yaptığı ziyaret sonrasındaki geliÅŸmeler, bölgemizdeki barış umutlarını artırdı. Yıllardır ülke gündemini meÅŸgul eden terörün bitebileceÄŸi, ABD’nin Irak’tan çekilerek bölgeye barış ve huzur geleceÄŸi konusunda ciddi umutlar belirdi. Sanki savaÅŸa bir adım kala ani bir dönüÅŸ yaparak yeni ufuklara yelken açmışız havası oluÅŸtu. Bunlar doÄŸru olabilir mi?

    Karar alma merciindekiler elbette medyanın telkinleriyle hareket etmiyorlar. Ä°yi ki bu böyle. Yoksa daha ÅŸimdiden sonu belirsiz ve acımasız bir savaşın içine yuvarlanmış olacaktık.

Ellerinde bizden daha saÄŸlam bilgiler olanlar uzman kadrolarıyla bunları etüd edip doÄŸru olanı bulma ve uygulama çabasındalar. Fakat insan mantığı duyarsız bir makine düzeniyle iÅŸlemiyor. Kulakları dolduran bağırtılardan etkilenip yanlış karar almaları mümkün. Bunun olmaması için uyarı görevimizi yerine getirmeliyiz.  

    ABD’nin Irak’tan çekilmesi ihtimali, bana göre boÅŸ bir hayaldir. Orayı iÅŸgal etmek için uluslararası platformda birçok çaba sarf ettiler. Terk etmesi için, ya yenilmesi ya da istediÄŸini elde etmiÅŸ olması gerekiyor. Gerçi ABD’nin Irak’ta yenilmiÅŸ olduÄŸunu söyleyen bir kesim var. ‘Niçin yenildi?’ diye sorduÄŸunuzda ölen ABD askerlerinin sayısından yahut ülkedeki karışıklıktan, patlayan bombalardan v.s bahsediyorlar. EÄŸer ölü sayısı kazanıp-kaybetmenin kriteriyse her gün ABD kayıplarının yüzlerce katı sayıda Irak’lı ölüyor. Binlercesi ise baÅŸka yerlere göçmek zorunda kalıyor. Bu rakamlar ortadayken bir yenilgiden bahsetmek nasıl mümkün olabiliyor? Öte yandan Irak’ın kuzey ve güney bölgelerinin sakin olduÄŸu söyleniyor. Bir ülkenin sadece bir bölgesinin kontrol edilemiyor görünmesi düÅŸündürücü deÄŸil midir? Belki öyle olmasını kendileri istiyorlardır.

   ABD’nin bölgeye geliÅŸ amacını bilmeden, istediÄŸini elde edip etmediÄŸini de anlamak mümkün deÄŸildir. Ä°ÅŸgal gerekçesi olan nükleer silah üretiminin bir aldatmaca olduÄŸunu herkes biliyor. Fakat bu aldatmacanın petrol kaynağına el koymak amacıyla yapıldığı zannediliyor. ABD’nin Irak petrolünden pay alması için orayı iÅŸgal etmesi gerektiÄŸini ancak sokaktaki insan söyleyebilir. ABD bölgeye petrol için gelmiÅŸtir fakat petrole el koyup kullanmak amacıyla deÄŸil. Tam tersine kullanımını kısıtlamak amacıyla. Enerji tüketicisi batılı devletler için hayati önem taşıyan bu maddenin, Irak’ın iÅŸgalinden sonra ucuzlaması gerekirken daha da pahalanması anlamlı deÄŸil midir? Pek yakında daha da pahalanacağına dair birçok iÅŸaret vardır. Kısa zamanda 100 doları, sonra kritik nokta olan 200 doları aÅŸacaktır. Böylece gelecek 50 yıl içinde enerji dönüÅŸümü saÄŸlanacak, petrol dünya için kritik bir enerji kaynağı olmaktan çıkarılacaktır. Batılı devletler bunun kararını vermiÅŸ görünmekteler. Bunu, kurdukları ittifaktan anlıyoruz. Gerçi aralarında anlaÅŸmazlıklar çıkmaktadır. Fakat bunlar ittifakı zedeleyici boyutta deÄŸildir. Her avın başına toplanmış yiyiciler arasında olur bu kadar hırlaÅŸma. Dikkat edrseniz hiçbiri avın parçalanmasına itiraz eder görünmemektedir. Kavga, kimin hangi parçayı koparacağı noktasındadır. EÄŸer buna kavga denirse…

   Dünyanın geleceÄŸinden petrolü çıkartmak basit bir mesele deÄŸildir. Yüz yıldır sadece bu bölgede deÄŸil; dünyanın tümünde ona dayalı bir sanayi ve iÅŸgücü oluÅŸtu. Yüz milyonlarca insanın geleceÄŸinin etkilenmesi söz konusudur. Milyonlarca insan iÅŸsiz kalacak, kimileri deÄŸiÅŸen ekonomik ÅŸartlar nedeniyle mülteci konumuna düÅŸecektir. OlaÄŸanüstü bir kargaÅŸa meydana gelecektir. Batılı insan hesap adamıdır. Elinde bir imkân varsa onu kullanmak ister. Bir yerde patlama olacaksa onu kendi haline bırakmaz, tedbir almayı düÅŸünür. Yeraltındaki depremleri bile suni patlamalarla hafifletme projelerini duymuÅŸ olmalısınız. Böylesine büyük bir sosyal patlamanın dünyada nasıl bir etki yaratacağını kimse öngöremez. Åžimdiden iÅŸi saÄŸlama almayı amaçlıyorlar. Toplumların sosyal dokusunu test ediyor, zayıf noktalarını tespit ediyorlar. Küçük kıyametler kopartıp büyük güne hazırlanmakla meÅŸguller.

     Karar verme merciindekilerin, ülkemizi bu badireden atlatmak için olaÄŸanüstü çaba sarf ettiklerine ÅŸahitlik ediyoruz. Bu çabaların sonuç vermesi, olayın ne olduÄŸuna iliÅŸkin fotoÄŸrafın okunmasına ve karşı çözümün bunmasına baÄŸlıdır. Oyunu okumadığınızda, oyunun figüranı olursunuz. Oyunu okuyabilirseniz, oyun kurucularla birlikte hareket etme ÅŸansınız olur. Oyun kurulmuÅŸtur ve oynanacaktır. Oyunu yeniden yazmaya gücünüz yetmiyorsa, senaryoda deÄŸiÅŸiklik yapma ÅŸansını denemelisiniz. Bunlar karar alıcıların bir araya geldiklerinde alenen konuÅŸtukları, açıklayabildikleri ÅŸeyler de deÄŸildir. Sadece ilgilisinin anladığı farklı bir lisan söz konusudur.

    Her gün petrolün devre dışı kalarak yeni bir enerji kaynağının devreye gireceÄŸi tezini destekler daha çok kanıtlara ulaşılmaktadır. Yeni enerji kaynağının sahibi, dünyanın yeni efendisi olacaktır. Oyunun birinci kuralı buna itiraz etmemektir. Kolay kavranabilen bu hususa kimsenin itiraz etmediÄŸi anlaşılıyor. Gerçi böyle bir teÅŸebbüs oldu ülkemizde. Birileri çıkıp ‘Erke dönengeci’ adlı makineyi sürdüler gündeme. Bedava enerji üreteceÄŸi söylenen bu makine üzerinde tartışma dahi olmadı. Saman alevi gibi yanıp sönen bazı haberler gördük. Teknik bir mevzuda paÅŸaları karşısında gören kamuoyu ÅŸaÅŸkındı. Belki eldeki bu müthiÅŸ silahla (eÄŸer varsa) oyunun senarist kadrosuna dâhil olmayı amaçladılar, baÅŸarılamadı. Muhtemelen karar alma merciindekiler, bu tehditle senaryoyu deÄŸiÅŸtirmeyeceklerini anladılar.

    Bu tür hadiseler sadece bizde olmuyor. Mesela petrol zengini Ä°ran, suni sebepler yaratarak petrol kullanımına sınırlama getiriyor. Ä°ran’da benzin uzun süredir karneyle satılıyor. Ülkede benzini iÅŸleyecek rafineri yokmuÅŸ ve dışarıdan satın alıyorlarmış. Dışa bağımlılığı azaltmak için baÅŸvurmuÅŸlar bu tedbire. Herhangi bir ilkokul çocuÄŸuna ÅŸu soruyu sorsanız doÄŸru cevabı alırsınız: ‘Rafinerimiz yok, benzini dışarıdan alıyoruz. Bu durumda önceliÄŸi nükleer enerjiye mi, petrol rafinerisi kurmaya mı vermeliyiz?’. Fakat soru ilkokul çocuklarına deÄŸil, ülke yöneticilerine soruluyor. Onların bu sorunun ne anlama geldiÄŸini kavradıkları anlaşılıyor. Muhtemelen soruyu ÅŸu ÅŸekilde sorulmuÅŸ kabul ettiler: Biz petrol kullanımını peyderpey yasaklayacağız, problem çıkaracak mısınız yoksa bu kararımıza uyacak mısınız? Buldukları ‘benzini karneye baÄŸlama’ cevabının doÄŸru kabul edildiÄŸini, bölgede geliÅŸen olaylardan anlıyoruz. Burunlarından kıl aldırmayan Ä°ngilizlerin, körfezde görevli askerlerinin Ä°ran tarafından esir alınmasına raÄŸmen aralarında ciddi bir savaÅŸ durumu doÄŸmadı. Bu bir yana; kahraman payesini aldılar. Kurt süründe yer almak hayatınızı garanti altına almaya yetmez. Av esnasında aldığınız küçük bir yara sizi birden diÄŸerlerinin gözlerini üzerinize diktiÄŸi bir av konumuna getirebilir. Ä°ran bu noktayı iyi anlamış görünmektedir.

    Ülke olarak bulacağımız çözüm ne olabilir? Petrole baÄŸlı milyonlarca insanı, batıya göçmek için can atan zapt edilmez mülteciler haline getirmeden yaÅŸatma ÅŸansımız var mı? Batıyı bir göç dalgasının altında ezilmekten kurtaracak bir çözüm; petrole baÄŸlı yaÅŸayan bu coÄŸrafya için de çözüm olacaktır. Konunun ilgilileri bu soruyu anlamış ve onu çözmeye çalışıyor olmalıdırlar. EÄŸer halen sorunu anlamamış görünürseniz terör bitse bile bunu size anlatacak farklı bir yöntem bulacaklardır. Unutmayınız ki savaÅŸta bir tek cephe yoktur. Akıllı komutan bir cephede güçlü bir dirençle karşılaÅŸmışsa, atını zayıf bulduÄŸu diÄŸer cepheye sürer.

     Ben olsam paketlenen teröristlere bakıp hemen umutlanmaz, yukarıdaki çetrefil soruya cevap arardım. Barış ve huzurun bu soruya doÄŸru cevap vermekten geçtiÄŸini düÅŸünürdüm. EÄŸer bunu çözememiÅŸsem bir sonraki saldırıyı hangi cephede beklemem gerektiÄŸini anlamaya çalışırdım.