ÖkkeÅŸ ÅžENDÄ°LLER

KahramanmaraÅŸ Aralık 1978 olaylarından sonra ilk açılan davada, binin üzerinde K.MaraÅŸlı hakkında soruÅŸturma açıldı. Sekiz yüzden fazla insan yargılandı.
Tutuklananlar Adana Köprüköy askeri cezaevinde tutuldu. Yargılamalar Adana sıkıyönetim (1) Nolu askeri mahkemesi tarafından Adana kapalı spor salonunda oluÅŸturulan duruÅŸma salonunda iki yıla yakın sürdü. K.MaraÅŸ’ta sıkıyönetim savcılığınca yürütülen tek taraflı soruÅŸturmalar, mahpushane

ve yargılamalar sürecinde, çok acı ve traji-komik olaylar yaÅŸandı. Bunlardan çoÄŸu gizli kaldı.
   Bunların bir kısmını notlarımızı açarak “kriter” okurları ile de paylaÅŸmak istiyoruz: 

Bekçi ÖkkeÅŸ Çam, hakkında idam talebi ile dava açılanlardan biri:
Gözaltına alındığında 75 yaşındaydı… K.MaraÅŸ  Merkez Bulanık Köyü’nün köy bekçisi. Olaylar baÅŸladıktan iki gün sonra 24 Aralık 1978 günü K.MaraÅŸ DulkadiroÄŸlu Mahallesi’nde omzunda bekçi tüfeÄŸi ile askerler tarafından yakalanmış...

Kendisi: “Olaylarla bir ilgisinin olmadığını, hanımı hasta olduÄŸu için tedaviye getirdiÄŸini ortalığın karışık olduÄŸunu duyduÄŸundan silahı köye bırakmadığını” söyleyip durdu.
Askeri savcılık ise: “ Olaylara katıldığını, devletin silahı ile yakalandığını, köyde jandarma karakolu olduÄŸu halde ÅŸehre gelirken silahı teslim etmediÄŸini iddia ederek TCK’nın 149/2. maddesi gereÄŸince isyan ve kıtale katılmaktan dolayı hakkında idam talebi ile” dava açtı. Bekçi ÖkkeÅŸ bunların ne anlama geldiÄŸinin pek farkında olamadı. ÖkkeÅŸ Emmi bozulmamış bir Türk köylüsü. Kasketini, yamalı ÅŸalvarını, dirsekleri ezilmiÅŸ damalı gömleÄŸini ve ekin biçerken boynuna baÄŸladığı mendilini hiç çıkarmazdı...

   Ayağındaki tabanı eski traktör tekerinden yapılmış gönden çarıklarını kış yaz deÄŸiÅŸtirmedi. HoÅŸ sohbet, neÅŸeli, aklaÅŸmış pala bıyıklarıyla sembol bir köylü kocasıydı. Bekçi ÖkkeÅŸ Çam herkesin ÖkkeÅŸ Emmisi’ydi. Mahkemede sorgular baÅŸlayınca herkesin, ilgi odağı oldu ÖkkeÅŸ Emmi…

Sıkıyönetim Mahkeme BaÅŸkanı:
  - 675 nolu sanık ÖkkeÅŸ Çam diye çağırdı.

Salon çok büyük olduÄŸu için, ses düzeni kurulmuÅŸtu… Bütün kürsülerde mikrofon vardı..
ÖkkeÅŸ Emmi arka sıralardan ayaÄŸa kalktı “buradayım” diye gürledi…
  - Son savunma için kürsüye gel dedi. DuruÅŸma Hakimi Yarbay Gürsel Akbatur.

    ÖkkeÅŸ Emmi, ellerini arkadan baÄŸlamış, tek tek yürüdü kürsüye. Geldi, etrafını ÅŸöyle bir süzdü… SaÄŸ elini gözüne siper ederek, ışıklardan korudu ve heyete baktı. Mikrofonu tutarak “bu deyneÄŸe mi konuÅŸucuk efendi” diyerek kahkahayı bastı. Bütün salon ve mahkeme heyeti gülmekten kendini alamadı...
   Savcı iddialarını tekrarladı… FlaÅŸlar patladı. ÖkkeÅŸ Emmi ÅŸaÅŸkındı. Sorulanlara kendince cevap verdi...

Hakim:
  - Savcı hakkında idam cezası istiyor. Devletin silahı ile olaylara katılmışsın. Bu iddialara ne diyorsun?

ÖkkeÅŸ Emmi, Deniz Hakim Özcan Özkan’a döndü… Sert sert baktı ve:
  - Cellat gibi oturmuÅŸ kürsüye geleni asın, gideni asın der durur… Allah için daha aÄŸzından bir hayır çıkmadı. Asarsanız asın, heç olmazsa kurtuluruz. Evde yarım bir karı vardı. Dört aydır habar icar yok… Efendi siz onun sözüne kulak asmayın… bırakın gayrı  gidek, iki bahar geçti. Köyde baÄŸların kazma vakti geldi...
Hakim:
  - Sen savunmanı yap… Hanım ölmüÅŸse yenisini bulursun…
ÖkkeÅŸ Emmi.
  - Sen ne diyon efendi… Hökümet karılara yaÅŸlılık mayışı baÄŸlamış, kocaya mı varırlar… Siz hökümete söyleyin bunların mayışını kessin…

Hakim gülerek:
 -  Sen savunmanı yap… Tahliye olursan sana yardımcı olurlar…
ÖkkeÅŸ Emmi:
  - Kim yardımcı olur efendi? DiyeceÄŸim bundan ibaret diyerek kürsüden ayrıldı...

Adana Sıkıyönetim Komutanlığı1.Nolu Askri Mahkemesi 8 AÄŸustos 1980 günü, Ramazan Bayramı arefesinde kararını açıkladı:
ÖkkeÅŸ Emmi beÅŸ yıl on ay ceza aldı.
Yattığına karşılık tahliye oldu…

5 Eylül 1980 günü bütün tahliye olan K.MaraÅŸ’lıları sıkıyönetim komutanlığında toplantıya çağırdılar…
   Gerekçeli kararları tebliÄŸ ediyorlar. Mahkeme heyeti ve askeri savcılar da toplantıda…
Mahkeme baÅŸkanı isimleri tek tek okuyarak 1300 sayfalık gerekçeli kararı imza karşılığı teslim ediyor:
 
  - 675 Nolu ÖkkeÅŸ Çam!
ÖkkeÅŸ Emmi, ters dönmüÅŸ kasketi, boynunda bağılı mendili, çalışmaktan yanmış yüzü.
  - Burdaaa….diye gürledi...

Hakim gülerek
  - Hanım nasıl ,saÄŸlığına kavuÅŸtu mu?
  - Nerede efendi… Size ömür…Senin sözün vardı… Dedim ya, karılar kocaya gitmez. Söyle ÅŸunlara:  Allah için bana yardımcı olsunlar…

Hakim; yanındaki sıkıyönetim komutanına bir ÅŸeyler söyledi…
ÖkkeÅŸ Emmi Komutana dönerek "bana yardıcı ol komutanım,sizin eliniz kolunuz uzun, herkes sizden korkar n'olur bana bir avrat bul. Sana ömür boyu dualar ederim" diyerek boynunu büktü...
Ancak kalabalıktan bir kahkaha yüseldi ki,sormayın...
 
ÖkkeÅŸ Emmi 1300 sayfalık gerekçeli kararı koltuÄŸuna vurdu… Heyetten helallik diledi… kalabalığın manasız bakışları altında yürüdü gitti…

Bekçi ÖkkeÅŸ Emmi’yi köy duraklarında buldum… KucaklaÅŸtık… Etrafı ağır bir ter kokusu sardı. Hal hatırdan sonra,
  - O kadar periÅŸanım ki ÖkkeÅŸ efendi… Bazen mapushane günlerini ararım… Sizlerin yardımlarını ve insanlığınızı unutamadım… Biz bu hallere düÅŸünce adalet yerini buldu mu dersin?… Neyse kamyon kalkacak hakkını helal et…Belki bir daha görüÅŸmek kısmet  olmaz…Haydi kal saÄŸlıcakla...

  CiÄŸer dürümünü uzattı kebapcı Ejder usta: ”Yolda acıkırsı”diye takıldık..
Tekrar kucaklaÅŸtık… Bir somun arası ciÄŸer kebabı elinde bindi kamyona…
 
ÖkkeÅŸ Emmi’nin beÅŸ yıl önce Hak’ka yürüdüÄŸünü öÄŸrendiÄŸimde defnedilmiÅŸti. Cenazesine yetiÅŸemedim, mapus arkadaşımın…  Allah(cc) rahmet eylesin...

NOT: ÖkkeÅŸ Åžendiller'in  Çıkacak olan "ELÄ°F "isimli Hikaye kitabından...