Mehmet YAMAN
  “Demokratik Hukuk Devleti” deyimi, çok önemli bir çaÄŸdaÅŸ devlet ölçütü olup, çaÄŸdaÅŸ ve uygar devletler arasında onurla yer almak isteyen bir devlet anlayışı, mutlaka demokrasi ve evrensel hukuk normlarını, uygulamalarının temel ilkesi olarak kabul etmeyi, sadece yazılı metinlerde kabulle kalmayıp, sosyo-bürokratik hayatın da temeli olarak uygulamayı ve toplumun tüm katmanlarında bu anlayışın geliÅŸmesini saÄŸlamayı hedef almalıdır.
  

   BilindiÄŸi gibi bu iki temel unsur, Anayasamızda yer almış ve icra-ı hükümet eden organlarımız, bu deyimleri sıkça ve adeta dillerine pelesenk edercesine dillendirmelerine raÄŸmen, bürokratik ve yargısal uygulamalarda çoÄŸu kere, bu deyimlerin es geçildiÄŸine tanık olunmaktadır.

   Devlet, milletin organik bir uzvu ve millete hizmet, devletin temel bir fonksiyonu olmasına raÄŸmen, toplumsal istihalelerde oluÅŸan süreç yerine, tepeden inme ve baskıcı bir devlet aygıtı oluÅŸturup, bu aygıtın temel öngörüleri istikametinde deÄŸerlendirilen bir halk ve toplumsal geliÅŸim felsefesi, düzenimizin alt yapısında kendisini hissettirmekle, her dönemde, zaman zaman bu yanlış anlayış depreÅŸmekte ve bu algılama yanlışlığı ile, “Demokrasi” ve “Hukuk” deyimleri, sıkça gördüÄŸümüz uygulamalarda olduÄŸu gibi, çöp sepetine atılmaktadır, ülkemizde.

   Bu uygulamaların en bariz örneklerinden ikisi, HSYK ve Yüksek Askeri Åžura mensuplarıyla ilgili olarak uygulanan disiplin soruÅŸturmalarında görülmektedir.

   2010 yılında, HSYK ve Yüksek Askeri Åžura disiplin kurullarının oluÅŸturduÄŸu, hukuksal ve demokratik anlayışlara aykırı kararlar, halkı o kadar rahatsız edici oldu ki, adeta bu iki kurum hep sorgulanır bulundu. Bunun sonucunda, hükümet acilen ve etraflı deÄŸerlendirmeler yapmaksızın oluÅŸturduÄŸu Anayasal deÄŸiÅŸiklikle, bu problemlerin çözüldüÄŸünü zannetti.

   Anayasamızda yapılan deÄŸiÅŸiklikten sonra, HSYK ve Yüksek Askeri Åžura’nın kararlarından sadece “ihraç kararı” yargısal denetime açılmış olup, bu ihraç kararının evveliyatını oluÅŸturan tüm disiplin kararları, yargısal denetime açılmadığından kesinleÅŸmiÅŸ kabul edilmektedir.

   Åžu kadar kopartılan vaveylalarla yapılan bu deÄŸiÅŸikliklerle, aslında uygulamada ciddi bir sonuç alınmamaktadır. Bir örnek vermek gerekirse, bu iki kurumda çalışan bir fert kafaya takılıp, kurumdan disiplin yoluyla uzaklaÅŸtırılmak istenirse, önce ona ihtar verilir. Verilen bu karar, itirazı kabil olmadığından kesinleÅŸir. Sonra sür’atle diÄŸer disiplin cezaları da verilir. Bunların tümüne yasal olarak itiraz kapalı olduÄŸundan, onlar da kesinleÅŸir. En sonunda bir tek disiplin cezası kalır ki, o da “meslekten ihraçtır”. 

    Ä°hraca kadar verilen tüm kararlara itiraz hakları bulunmamakla, bunlar kademeli bir biçimde kesinleÅŸtirilmiÅŸ olduÄŸundan, bu kararlar alınırken yapılan tüm hukuksuzluk ve demokratik ilkelere aykırılık hususunda, yargısal denetleme yapılıp, demokratik hukuk anlayışına uygun olup olmadığı denetlenememiÅŸ ve sadece son aÅŸama olan “ihraç” kararı, denetime açılmış olduÄŸundan, ihraç kararına yapılan itirazla sizin yapacağınız yargısal denetimin hiçbir kıymet-i harbiyesi olmayacaktır. Dostlar alışveriÅŸte görsünler mantığıyla yapılan bu itiraz konusu olay, bu iki kurumun disiplin kurulları açısından, bir gergef gibi itinayla dokunup son aÅŸamaya getirildiÄŸinden ve bunların hiç birisine de itiraz yolu açık olmamakla kesinleÅŸtiÄŸinden, ihraç kararlarına yapılan itirazlardan da, ciddi bir sonuç çıkarılamayacaktır. Zira ihraç kararını veren disiplin kurulu, bu kararın alt yapısını saÄŸlamca oluÅŸturmuÅŸ ve adeta ihraç, tabii bir süreç olarak kendiliÄŸinden önümüze konmuÅŸtur. Bu aÅŸamada bilmem neremizi yırtsak ta, bir sonuç alma ÅŸansımız yoktur. Verilen ihraç kararı da geçerliliÄŸini devam ettirmiÅŸ olacaktır. Pek nadiren karşılaÅŸacağımız açık ve kabul edilemeyecek yanlışlıklar varsa, belki o zaman bu karar iptal edilebilir ama, iptal gerekçesine uygun bir karar yeniden alınıp tekrar ihracı saÄŸlanabilir.

   Kaldı ki, itirazı kabil olacak kararlar sadece, disiplin kurulu kararları olmayıp, örneÄŸin, tayin ve terfi gibi özlük iÅŸlerine iliÅŸkin bir karar da olabilir. Ki, uygulamada bu tip kararlara da itiraz hakkı kapalıdır.

   Kendimizi aldatmayalım. Gerçekler bunlardır. Kopartılan pek çok vaveylalar arasında, vaktında yapılan hatırlatmalar dikkate alınmadan, eksik incelemeler sonucu yapılan bu Anayasal deÄŸiÅŸikliÄŸin sonucu budur.

   Mensuplarınca yapılan yanlış yasal uygulamalar sonucu, yeniden gündeme gelen HSYK probleminin çözümü vesilesiyle, aslında çok önem arz eden, HSYK ve YAÅž’ın aldığı sadece “ihraç” deÄŸil,  tümünün yargısal denetime açılmasını saÄŸlayacak bir Anayasal deÄŸiÅŸikliÄŸin yapılması hususunu, ilgililerin dikkatine, önemle sunuyoruz.
   Saygılarımızla.
                                                                                                            14.01.2014
                                                                                                      Mehmet Yaman
                                                                                                 AraÅŸtırmacı-Hukukçu