Toplum SaÄŸlığını Bozan Anız Yakılması Artık Bir Çukurova KlasiÄŸi OlmuÅŸtur
Anız Yakılması Yasaklanmalı-8
Prof. Dr. Ä°brahim OrtaÅŸ,
Çukurova Üniversitesi,
Çukurova ovasında buÄŸday ve mısır hasadı sonrası toprakta kalan bitkisel artıklar yakılarak toprak bir sonraki üretim için iÅŸlenmektedir. Anız yakılması il oluÅŸan sera gazı içerikli duman kadar yanma sonucu oluÅŸan kül rüzgârın etkisiyle Adana kent merkezler baÅŸta olmak üzere bölgenin üzerindeki sis ve dumanın yaratığı koku her yıl milyonlarca insanı haftalarca rahatsız etmektedir. Dumanın yaÅŸlılar, çocuklar ve hatta yetiÅŸkinlerin bile solunum yapmasını zorlaÅŸtırmaktadır. Hemen her gün hepimizin evlerinin içine nüfuz eden kül ciddi kirlilik yaratmakla kalmamaktadır artık evlerde oturamaz ve nefes alamaz durma gelinmektedir.
Bilimsel olarak Ç.Ü. Ziraat Fakültesi öÄŸretim üyelerinin deÄŸiÅŸik zamanlarda anız yakılmasının toprak için zarlı olduÄŸu kadar çevre kirliliÄŸine neden olduÄŸu yönünde yaptıkları açıklamalara karşın halen çiftçilerimiz anız yakmaya devam etmektedirler. Son birkaç gündür bütün Çukurova bölgesindeki kent ve ilçelerde anız yakımı ile Adana kentinin yaÅŸanamaz haline gelmiÅŸtir.
Anız Yakılması Atmosfer ve Çevre KirliliÄŸine Neden Olmaktadır
Çiftçilerimiz bilmeden topraklarımızı fakirleÅŸtirmekle kalmıyor, aynı zamanda çevreyi ve atmosferi de kirleterek birçok yönden olumsuzluklara neden olmaktadırlar. Atmosfer salınan sera gazları toplum saÄŸlı kadar hepimizin geleceÄŸini etkileyecek olan iklim deÄŸiÅŸimlerine yol açacak düzeyde yüksektir. Bölgede yüz binlerce dekar alanda yanan anızın çıkardığı gazların miktarı ciddi bir tehdit oluÅŸturacak düzeydedir. 1.8 milyon insanın yaÅŸadığı Adana kentinin anız külleri ile kirlenmesi sonucu binlerce hanede binlerde ton su ve deterjan kullanılarak çevre baÅŸka bir ÅŸekilde kirletilmektedir.
Yasal Olarak Anız Yakılması Yasak
Son birkaç gündür çok sayıda vatandaşımız telefon ve e-posta ile konu gündeme getirilmekte ve nelerin yapılacağı soruluyor. 2009 yılında Adana Vali yarımcısının baÅŸkanlığında, ilgili kurumların ve benimde içinde bulunduÄŸum bir çalışma gurubu bir rapor hazırlayarak anız yakılmasının sonlandırılması istenmiÅŸti. Anız yakılmasının yasa ile kolluk kuvveti ile deÄŸil, çiftçilere anız yakılmasının zararlarına olduÄŸunun anlatılması, anız yakılmasının alternatif yaklaşımlarının olduÄŸu, Tarım Bakanlığına proje çerçevesinde çiftçilere destek olunması konusunda belgeleÅŸtirildi. Ancak ne yazık ki o günden bugüne hiçbir ÅŸey deÄŸiÅŸmedi. Her yıl aynı ÅŸekilde hasat sonrası anında çiftçiler gece-gündüz saatlerinde anız yakmakta. Yasal olarak anız yakılması yasak olmasına raÄŸmen anız yakılmasının devam etmesinin nedeni anlaşılamıyor. Bu konuda yapılan küçük ÅŸikâyetler ise ne yazık ki dikkate ya alınmadı ya da nüfuslu kiÅŸilerin etkisi ile konu görmezden gelinmektedir.
Korkum o dur ki anız yakılması ileride ciddi ve telafisi olmayan yangınlara neden olur ki o zaman hepimiz bundan büyük zarar görürüz.
Anız yangınları, ürünün tadı ve kokusunu da yok ediyor
Tarım arazilerinde anız yıkılması sırasında oluÅŸan yüksek ısının, topraktaki yararlı maddeleri yok edip meyve ve sebzeleri kalitesizleÅŸtirilmektedir. Toprağın bitkiyi besleyen ve verimli olan atıklarının yakılması sonucu ortaya çıkan yüksek ısı, organik ve humin maddeler ile mikroorganizmaların yok olmasına yol açıyor. Bu durum, uzun sürede toprağın kalitesini ortadan kaldırmakla birlikte, organik artıkların yanması, organik madenin ve yararlı mikroorganizmaların ortamdan elimine olması ile toprakları kalitesizleÅŸtirip daha fazla gübrelemeye bağımlı hale getiriyor. Yakma iÅŸleminin aynı zamanda tek yönlü mineral gübre uygulamalarını teÅŸvik etmektedir. Artan kimyasal gübre talebi yıldan yıla artmakta ve kimyasal gübre ve ilaç kullanımının ütün kalitesini olumsuz yönde etkilediÄŸini deÄŸiÅŸik ÅŸeklerde anlatıldı.
Genelde aynı toprakta hasat sonrası yakma iÅŸleminin üst üste 4-5 kez tekrarlanması durumunda, topraktaki kalitenin geri kazanımını uzun yıllar alacak ÅŸekilde zorlaÅŸtırdığı biliniyor. Bu ÅŸekilde kısa dönemlik bilinçsiz uygulamalar sonucu Çukurova’nın bir dönemlerinin bereketli tarım arazilerimiz fakirleÅŸiyor. Anız yakılması ile toprakta azalan organik karon toprağın yapısını ve kalitesini bozmakta bunun sonucu doÄŸrudan ve dolaylı yoldan tarlada üretilen ürünlerde karpuz, kavun, domates, salatalık gibi meyve ve sebzelerdeki tat ve kokusu da bozulmaktadır. Toprak organik maddesinin yakılması doÄŸrudan tarımsal ürünlerin kalitesi olumsuz yönde etkilenmekte ve bu da besin zinciri yolu ile toplum saÄŸlığını olumsuz yönde etkilenmektedir.
Çiftçilerimize Önerimiz
Yeniden çiftçilerimizin anız yakma yerine hasat sonrası anında topraklarını toprak tavı kaçmadan iÅŸlemeleri, bugünkü bilim ve teknolojik imkânlar içinde doÄŸrudan ekim, anızların parçalanarak topraÄŸa karıştırılması önerilecek en uygun yöntemdir. Yapılması gereken, öncelikle hasat makinelerinin hasadı mümkün olduÄŸunca toprak düzeyine yakın yapması. Arta kalan anız artıkları da yine geliÅŸtirilen makineler yardımı ile parçalanarak topraÄŸa karıştırılmalıdır.
Hiçbir ÅŸekilde yasaklara taraf olmadım, ancak bu anız yakılması olayı zorunlu olarak caydırıcı önlemlerin alınmasını gerektiriyor. Çok sayıda insan anız yakılmasının yaratığı duman ve külden ÅŸikâyetçi. Artık toplum saÄŸlığı ciddi ÅŸekilde zarar görmektedir. Artık evlerimizde oturamaz duruma gelinmiÅŸtir. Öncelikle yetkililerin baÅŸta ilgili çevre yasasına dayanarak anız yakılmasını kesinlikle yasaklamalı.
Her yönü ile sakıncalı ve zararlı olan anız yakılması temelden yasaklanmalıdır. Bir vatandaÅŸ olarak bu durumdan ÅŸikâyetçiyim ve yetkililerin önlem almasını talep ediyorum. Aynı havayı teneffüs etiÄŸimize için sanırım Adana’da ki yetkililer de bizler kadar rahatsız oluyorlardır. Ancak bu konuda ne düÅŸünüyorlar bilmiyorum ancak vatandaşın artık bu rahatsızlığa tahammülü yok. Umarım yetkililer vatandaşın saÄŸlığını etkileyen, bu anlamsız anız yakılması konusundaki ÅŸikâyetlere kulak verirler. Åžimdilik mevcut yasanın iÅŸletilmesini bekliyoruz.
Yorum
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler. Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz.
