Metin HASIRCI'

Devlet adamı ve tarihçi Ahmed Cevdet PaÅŸa'nın kerimesi Fatma Aliye Hanımefendi merhume,
"Ahmed Cevdet PaÅŸa ve Zamanı"adlı deÄŸerli çalışmasında,efkarı umumiyeye örtülü kalmış
bazı olaylar ve ÅŸahsiyetlerin hakkında daha sonraki yıllarda bilinenlerin dışında ve müsbet
olmayan hususlar da ele geçen bilgiler, vesikalar ve ithamlar hakkında ilk kadın romancımız
olan Fatma Aliye hanım mutekit bir müslüman olarak, dinimizin gereÄŸi "sizden olan ölüleri
hayırla yad ediniz" tavsiyesini yaptıktan sonra şunu ilave eder: En az o kişinin vefatının

50 sene sonrasında iddiaları tartışmaya almak uygun olur demek suretiyle, o şahsiyetin
yakınlarının,menfi hadiselerin üzüntülerinin o yakınların hayatını negatif yönde etkileme-
mesine dikkat göstermek gerektiÄŸini hatırlatmış...

Mükrimin Halil Yinanç merhum,1900'de doÄŸmuÅŸ ve 1961'de ömrünü itmam etmiÅŸtir. 20.
asrın ülkemizde yetiÅŸen ve en verimli yaşında ahirete çekilen Ordinaryus Prof. Dr. Mükrimin
Halil Yinanç Bey'in pederi bir Osmanlı Kadısı olup,hukuka son derece baÄŸlı bir kimse idi. 
Kadı Efendi ve eÅŸleri hanımefendi, Adana'nın Saim Beyli ilçesinde Ermenilerin Haçin isyanı
dedikleri olaylar esnasında Ermeni kopilleri bu aileyi Kadı Efendi ve hanımefendiyi,her gün
birer uzuvlarını kesmek suretiyle şehid etmişlerdir. Kadı Efendi;daha iptidaide olan
Mükrimin'e:en çok hangi dersi sevdiÄŸini sorduÄŸunda tarih dersi olduÄŸunu cevapladığın
da,"iyi güzel amma sakın tarih kitabı yazma" der. Kadı Efendi; "bir hususu yanlış yazarsın,
yanlış bilinmesine sebep olursun. Böyle bilenlerin bu husustaki o yanlış üzerinden her
mütalaasından sana mesuliyet doÄŸar." DemiÅŸ olması bu büyük tarihçinin yazmış olduÄŸu bir
tarih çalışması olmaması, Kadı Efendinin ikazından kaynaklanır. DüÅŸününüz;dünya bir
ihtiras alanı,kimilerinin ben merkezli hayat anlayışı, bu alanın yağma edilmesi hususunda,
ölçü tanımamasına kadar başını alıp gittiÄŸini görürüz. Hele;dünya milletlerinin olsun,
bizim islam tarihinden günümüze kadar olsun ihtiras sahipleri olanlardan neler gelip geçmiÅŸtir...
Dünya'nın neresinde olursa olsun idare edilenlere ve idare edeceklere ihtiyaç vardır. 

Bu ihtiyacın karşılanmasında insan oÄŸlu bir çok vesile ve çare bulmuÅŸtur. Bu çarelerin toplumda
hır güre sebep verme diÄŸinde,toplum bu rahattan sıkılır ve daha çok rahat bir hayatı saÄŸlamak 
için çeÅŸitli bahanelerle rahatsızlıklar icadına giriÅŸir.

SavaÅŸlar, ihtilaller,ihanetler, hile ve desiseler, geçmiÅŸin güzelliklerinden örnekler alınacağına, kabih,  
sahte, kanlı, yalanlı dolanlı örnek ler tercih edilip, hayat insanoÄŸluna zehir edilir. Mevcudu
savunanlar ile üstteki saydı ğımız kaos diyebileceÄŸimiz hususları getirmeye çalışanlar arasında 
mücadele baÅŸladığını görürüz. Bir de bu iki anlayışın arasında ortak buluÅŸma alanı temine çalışan 
3. bir gurup vardır ki,bunlar azlık,fakat te'sirli,tecrübeli, tavsiye yapma ÅŸansı olan ve tavsiyelerinin
kabul görme makamın da olanları vardır. Devri Saadetten sonra islam'ın en iyi ÅŸekilde tatbik
bulduÄŸu devletin Osmanlı devleti olduÄŸunu rahatça söyleyebiliriz. Bu mutlakiyet idaresi üzerine
kurulu devlet yapısında, dine mugayir hiçbir ÅŸeyin kabul görmediÄŸi zamanlar haylicedir. Daha 
sonra  mugayır mı? DeÄŸil mi? Tartışmalarının yapıldığı dönem de gelmiÅŸtir.  

Garplıların,yani hristiyan alemi devletlerinin politik mahfillerinde Osmanlı devletinin sadrazamla-
rının dünya'nın en cesur insanları olduÄŸu istihza yoluyla dile getirilir. Derler ki;" Selefinin kellesi 
ibret taşındayken,bir çok kiÅŸi sadrazam olabilmek için bir mücadele içindedir." Elbette ki;
sadrazam olma arzu ve iÅŸtiyakıyla gayret gösterenler, ÅŸüphe yok ki bu arzu ve isteÄŸi,geçmiÅŸ
görevlerin de ümmet ve devlete hizmette ispat ettikleri baÅŸarılardan kaynaklanmakta ve 
makam-ı sadaret de, din ü devlete daha büyük hizmetler yapmak maksadına dönüktür.

MEDRESEDEN SERASKERLÄ°ÄžE GAZÄ° HÜSEYÄ°N AVNÄ° PAÅžA:
Bilal Sürgeç isimli bir tarih öÄŸretmenimiz, ÅŸu ifadeyle bize yazdığı kitabı imzalayıp göndermiÅŸ.
Diyorki: "Muhterem Metin Hasırcı Hocam, takriben bir yıl önce Hüseyin Avni PaÅŸa hakkında
itirazda bulunan bir genç arkadaÅŸa,elinizde paÅŸa ile ilgili bilgileri yayınlayın,onları da deÄŸerlen-
diririz. Åžeklindeki ifadeniz bu kitabın ortaya çıkmasına vesile oldu. Size en içten hürmetlerimi 
sunuyorum. Bilal Sürgeç. 6/7/2012"

Kitaba gelince; Evvela Elaziz'imizin kıymetli tarih öÄŸretmeni evladımızı, Gelen dost'lu Gazi
Hüseyin Avni PaÅŸa'nın tarih içinde uÄŸradığı haksızlığa vijdanı razı gelmediÄŸinden, onu tarihin
biri birine devrettiÄŸi anlatımların dışına çıkarak adamakıllı bir araÅŸtırma sonunda merhum
paÅŸanın, sadece Yüzbaşı Çerkes Hasan'ın fiili saldırısına deÄŸil, o günün devlet adamlarının
büyük bölümünün aleyhinde ittifak ettikleri aslı olsa da,olmasa da,izafe olunan menfiyatın
herkes de varlığı izahtan varestedir.

Köprülü Mehmed PaÅŸa'yı 75 yaşında okuması yazması da yokken makam-ı sadarete getiren  
Turhan Valide Sultan ona inanmasaydı, 4. Mehmed'i,ver mührü paÅŸaya di yen ana yüreÄŸi  
nasıl da yanılmadı.. Bir teÅŸhisim vardı? Sultan Abdülaziz garba gitti. Gördü. Geldi. DüÅŸünce
dünyasını müftehir olduÄŸu Åžark'a,dolaysıyla da, Allahın rıza sına uygun islamın emrine verdi.
Ahali ondan memnundu, makamını fizikman bütün mehabetiyle dolduruyordu. Ahaliye onur
ve güven veriyordu. Ancak Tanzimat paÅŸaları padiÅŸaha garbı gösteriyorlardı. Al'i ve Fuad
PaÅŸalar da baÅŸta olmak üzereydi. Bu ihanet deÄŸildi garbı örnek almak, yanlış tercih idi.Nitekim, 
 Mahmut Nedim PaÅŸa'nın tehlikenin ÅŸedidi yakından gelir anlayışıyla, Moskofya ile iyi iliÅŸkiler
kurma gayreti yanlış deÄŸil, fakat esas olan Moskof'un Ä°slam ve Osmanlı düÅŸmanlığının ÅŸiddet
derecesini isabetle teÅŸhis edemeyiÅŸdi yanlış olan. Bu noktada Medreseden gelen dindar  
Serasker'in,garpçı Mithat, Türkçü Süleyman Hüsnü PaÅŸa ile tam uyuÅŸmaması elbetteki
medresenin, Hüseyin PaÅŸanın kan damarlarına kadar doldurduÄŸu Ä°slam mensubiyetine  
elhamdülillah baÄŸlı olmasındandır. Kraliçe Viktorya'nın, Londra' da Halife padiÅŸah  
Abdülaziz Han'a niçin hristiyan olmuyorsunuz? Ülkenizin toprak larında yaÅŸayan insanların
yarısından fazlası hristiyan! DediÄŸin de, Halifei Müslimin Abdülaziz'in de: sizin topraklarınız
üstün de yaÅŸayan insanların yarıdan fazlası Müslüman, siz neden hristiyan kalıyorsunuz?
Dememesi,edeb ve hayanın evci balasındandır.

Günümüzde; Ä°slamın gıybet hususundaki hassasiyeti zaman zaman tartışılır olmuÅŸ tur. 
Bunun sebebi bilhassa siyaset alanında yapılan tenkitleri,çok kiÅŸinin hele tenkit leri yapan
Ä°slami iddiası ve gayesi olan biriyse,heman gıybet yapıyorsun denmek suretiyle tenkidi 
unutturup,gıybet etme,etmeme münakaÅŸasına taşınmak oluyor. Güzelim tenkit kayboluyor,
milletin ihtiyacı ortadan kayboluyor.

Ä°ster beÄŸenelim, ister beÄŸenmeyelim o dönemin yani 1870'lerin baÅŸlarında en ÅŸöhretlisi
Midhat PaÅŸa olduÄŸu halde her biri bu gıybet sözünün siyasette yeri olmadığını çözmüÅŸler ki,
ölüsü dirisi biribirleri aleyhine ver etmiÅŸler aÄŸza gelenleri. Bu çalışma bence kıyamet sonrasın da,
basubadelmevt de,kurulacak Mahkemey-i Kübra'nın lüzumunu da hatırlatan bir eser olmuÅŸ.
Sevgili Bilal Sürgeç Allah indinde makbul olmasını dilediÄŸim bir çalışmaya imza atmış mübarek
olsun. Gelendost Belediye Başkanı Halim Kıyak Beyefendi bir İhkak-ı Hak denemesine omuz
vermiş, Allah indinde zayi olmaz İnşaallah. Hamideli derneği başkanı Ramazan Topraklı
Beyefendi kardeÅŸimin yazısındaki".. Gençlerimizin önünde örnek alabilecekleri ÅŸahsiyetler 
bırakalım." ifadesine gönülden iÅŸtirak ediyor, Sevgi dolu selamlarımı yolluyorum. Fiemanillah