Mülakatı yapan: Admin

Soru 2- Bunların hazırladıkları anayasalar Türk'e ne kazandırdı?
·         “Bunların hazırladıkları anayasalar” sözü biraz tartışmalı. Zira o tarihte hazırlanan 3 anayasa (Kanunu Esasi) layihası vardı. Birincisi, Mithat paÅŸanın, ikincisi, EÄŸinli Türkçü Said paÅŸanın, (Mabeyin BaÅŸkatipliÄŸi ve sonradan Sadrazamlık yapmış), üçüncüsü de Meclisi Vükelanın hazırladığı idi. Namık Kemal, Sait PaÅŸa, Mahmut paÅŸa ve devrin ileri gelenlerinden oluÅŸan heyet Meclisin hazırladığı taslak üzerinde çalıştı. Daha sonra kurulan Tetkik Komisyonu’nda tartışıldı. Sultan Abdülhamid’in çok yakından takip ettiÄŸi Anayasa taslağı meclise gönderildi. Burada da müzakereler tamamlanınca, oylanarak kabul edildi. Bu anayasa, günün ÅŸartlarına göre iyi olabilir. Ama devletin ve milletin hatalığı, anayasa ile tedavi edilecek cinsten olmadığından, devletin dağılmasını önleyemezdi, öyle de oldu.

Soru 3-Fransız eÄŸitimli Ä°ttihatçılar niye Alman yanlısı oldular?
·         Osmanlı’da medreselerinin eÄŸitim dili Arapça, askeri tıbbiyenin Fransızca, ve 1868 de açılan Galatasaray Sultanisi’nde çoÄŸunlukla Fransızca idi.  Bu dönemde bütün okullarda Türkçe; Arapça, Farsça ve Fransızcadan sonra 4. Sıradaydı. AraÅŸtırmalara göre; Yabancı kelime sayısı, Baki’de %65, Nef’i de %60, Namık Kemal’de %62, Åžemsettin Sami’de %64 idi.  Ä°kinci MeÅŸrutiyeti takiben, Türkçe ilk ve orta dereceli okullarda mecburi ders olmuÅŸtur. Bu tabloyu Türkçe lehine deÄŸiÅŸtirenlerin başında Abdülhamid Han vardır.
           Ä°tilaf devletleri Osmanlıyı paylaÅŸmak için planlar yapmış ve anlaÅŸmışlardı. Bu durumu  bilmeyen Talat paÅŸa ve hükümet, Ä°ngilizlerle birlikte olmak için uÄŸraÅŸtı. Fransa’ya,  Ä°ngiltere’ye heyetler gönderildi. Ama muhatap bile bulamadılar. Bunun Üzerine Ä°ngiltere’ye heyetler gönderildi. Ama muhatap bile bulamadılar. Bunun üzerine Almanya’ya yönelindi.  Siyasi iÅŸerin perde arkasını çok karışık.

Soru 4-  Dominyonlarının  Anayasası varken  Ä°ngiltere'nin neden Anayasası yok?
 ·  Bünyesinde ihtilaf olmayan devletlerde yazılı anayasa olmasa da olur. Osmanlı’da da son zamana kadar böyle oldu. Ama, iç çekiÅŸme, ihtilaf, kamplaÅŸma,   dağılma ve bölünmeler artınca, uzlaÅŸma hukuk normlarında aranıyor. Ana sebep bu olsa gerekir.

Soru 5- Bizde anayasalar neden On yılda bir deÄŸiÅŸiyor; Medeni kanun gibi kanunlar bile çok daha uzun ömürlü... böyle sık deÄŸiÅŸen bir metne neden anayasa denmiÅŸ? Bu hususları düÅŸünmenin ve cevap bulmanın yararlı olacağını düÅŸünüyorum.
 · Ülkeyi anayasalar deÄŸil, hükümetler, insanlar yönetir.  Bir laf var, iyi veya kötü kanun yok, iyi veya kötü hakimler var diye. Onun gibi bir durum. Ä°htilaf içindeki aydınlar,   ülkenin çöküÅŸüne çözümü öze dönüÅŸte deÄŸil de, anayasalarda, rejimlerde, ÅŸekli  reformlarda aradıkları için, yeni anayasa arayışları bir türlü bitmiyor.

kriter -  TeÅŸekkür ederiz....