D. Mehmet DOÄžAN-Yeni AKÄ°T,28.09.2011

BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan’ın geçen hafta BirleÅŸmiÅŸ Milletler’de yaptığı tarihî konuÅŸma, bugünkü dünya sistemine karşı sert (ve yerinde) eleÅŸtiriler ihtiva ediyordu ve bu yüzden “dünya sistemini silkeleyen” bir konuÅŸma olarak nitelendirildi.

Türkiye, BirleÅŸmiÅŸ Milletler’e erken zamanda üye oldu, son yıllara kadar da, daha çok dinleyici, izleyici konumunda kaldı. Ä°lk defa BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan BM kürsüsünden güçlü bir belagatla

Türkiye’nin farklı bir konumda olduÄŸunu açıkca beyan etti. BaÅŸbakan ErdoÄŸan’ın eleÅŸtirileri ÅŸu ÅŸekilde özetlenebilir: BM beklentilere cevap vermiyor, belli ülkelerin çıkarlarına hizmet ediyor ve onların vesayeti doÄŸrultusunda çalışıyor. Bütün insanlığın hukukunu korumakta bu yüzden âciz kalıyor...

Cemiyeti Akvam veya “Milletler Cemiyeti”, ÅŸimdiki BirleÅŸmiÅŸ Milletler’in provası sayılabilir. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra galip devletler dünya sistemini kontrol etmek için Avrupa’da böyle bir teÅŸekküle vücut vermiÅŸtir. Bu sistem iflas ettiÄŸi için veya güç merkezi 2. Dünya Savaşı ile ABD’ye geçtiÄŸinden, bu sefer ABD’de BirleÅŸmiÅŸ Milletler kurulmuÅŸtur. Her iki milletlerarası teÅŸkilatın ÅŸu ortak amacı gerçekleÅŸtirmek için kurulduÄŸunu söylemek mümkündür: Devletler arası anlaÅŸmazlıkları barış yoluyla çözmek ve barışı süreklileÅŸtirmek...

21. yüzyılda Türkiye Cumhuriyeti’nin BaÅŸbakanı BirleÅŸmiÅŸ Milletler’i eleÅŸtirirken, ondan doksan yıl önce, Osmanlı’nın eski Sadrazamı Said Halim PaÅŸa, kurulacak olan Cemiyeti Akvam’la ilgili görüÅŸlerini sürgünde bulunduÄŸu Malta’dan Ä°ngiliz baÅŸvekiline, ABD baÅŸkanına ve Fransız baÅŸbakanına kendi dillerinde mektuplar yazarak iletmiÅŸti.

Said Halim PaÅŸa, ancak özeti bugüne ulaÅŸan 30 sayfalık bu mektubunda, batılı güçlerin bir an evvel parçalamak için çalıştıkları Osmanlı Devleti’nin yerini tek bir devletin doldurabileceÄŸini söylemektedir: Osmanlı Devleti. Yalnız Osmanlılar, idaresi altına aldığı farklı ırk, din ve dillerdeki insan kitlelerini örf, hayat tarzı ve mizaçlarına saygı göstererek yönetmiÅŸ, bu toplulukların bir otorite tarafından yönetilmemesi halinde birbirini ifna etmesinin önüne geçmiÅŸtir. Osmanlı, Milletler Cemiyeti ile sadece vaadedilenlerden daha fazlasını uygulamıştır.

EÅŸref Sencer KuÅŸbaşı’nın özetlediÄŸi metinde yer alan ÅŸu ifadeler bilhassa dikkat çekicidir: “Osmanlı Devleti’ni cihan çok arayacak ve onun elinden alınmış yerlerde kurulan, yetersiz ve sun’î devletler, ne idarelerine tevdi ve emanet edilmiÅŸ halka, ne de devletler manzumesine faydalı, ÅŸerefli bir hizmet ifa edemeycekler, bu topraklar üzerinde hâkimiyet ve ayrılık kavgası son bulmayacaktır.” (bkz. Buhranlarımız. Yayına haz. ErtuÄŸrul DüzdaÄŸ)

Bu sene Said Halim PaÅŸa’nın ÅŸehid ediliÅŸinin 90. yıldönümü. (6 aralık 1921’de sürgünden sonra ikamete mecbur kaldığı Roma’da bir Ermeni komitacısı tarafından alnından vurularak ÅŸehid edilmiÅŸtir.)

Said Halim PaÅŸa, fikir adamı kimliÄŸi ile Osmanlı Devleti’nin son döneminde Ä°slâm toplumunun farklı bir siyaset ve yönetim anlayışı ile ayaÄŸa kalkabileceÄŸini ve dünyanın ihtiyacı olan adaleti böylece temin edeceÄŸini söylüyordu.

3 yıl sadrazamlık yapmasına ve aynı zamanda birinci sınıf bir fikir adamı olmasına raÄŸmen, Said Halim PaÅŸa uzun yıllar unutulmuÅŸtur. Bugün ancak tarihle ve fikir hayatımızla yakından ilgilenenlerin önemini anlayabildiÄŸi bir ÅŸahsiyettir. Bugün Türkiye, resmî ideolojinin kalıplarının ötesinde bir noktaya ulaÅŸmıştır. Dünya sisteminde halefi olduÄŸu Osmanlı’nın oynadığı role benzer bir rol oynama noktasına yaklaÅŸmıştır.

Son geliÅŸmeler de gösteriyor ki, 20. yüzyılın en önemli siyasî hadisesi, Rus Çarlığı’nın Sosyalist bir devrimle yıkılması deÄŸil, Osmanlı Devleti’nin emperyalistler eliyle yok edilmesidir.

Osmanlı’yı emperyalist emelleri önünde engel olarak gören batı sistemi, onu yıkmakla kalmamış, mirası üzerinde istediÄŸi ÅŸekilde tasarrufta bulunmuÅŸ, Filistin’de sentetik bir Yahudi devleti kurarak bölge üzerindeki tahakkümünü süreklileÅŸtirmek istemiÅŸtir.

Bugün bu sistemin artık kilitlendiÄŸi, iÅŸlemez halde geldiÄŸi açıkça görülüyor. Batının kurduÄŸu yapılar, batı sistemini de rahatsız edecek bir noktaya gelmiÅŸtir. OrtadoÄŸu’yu diktatörler eliyle kontrol eden batı sistemi, bu safralarını feda ederek farklı bir yapıya doÄŸru evrilmeye razı olmuÅŸ görünmektedir. Ä°ÅŸte bu noktada Türkiye’nin nâzım rolü ortaya çıkmaktadır. Fakat asıl mesele, bu coÄŸrafyaya sentetik olarak sokulmuÅŸ olan Ä°srail devletinin ne olacağıdır.

Said Halim PaÅŸa, fikri eserleriyle zamanında “Ä°slâmcı” olarak adlandırılmıştı. Dış dünyanın Türkiye baÅŸbakanını ÅŸimdi aynı sıfatla anması tarihin bir cilvesi sayılabilir mi?