Milli EÄŸitimde yeni öÄŸrenim dönemi baÅŸlıyor. Çok ÅŸükür! Bu süreci tamamladığım için okullar açılıyor diye mideme kramp girmiyor. Fakat halen öÄŸrenci olan dört çocuÄŸum ve ülkemdeki milyonlarca öÄŸrenci ve onların aileleri adına üzülüyorum.

   Çevredeki ailelerden biliyorum; okullara büyük bir ümitle baÄŸlanıyorlar. Kendi yapamadıkları ÅŸeyleri çocuklarının gerçekleÅŸtirmesini istiyorlar. Bunun için de çocuklarının en gözde okulları kazanarak yüksek notlarla bitirmesini arzuluyorlar. Bunlar yapıldığı takdirde istenilen sonucun alınıp alınmadığına kimse bakmıyor.

     Ben gazeteci olsaydım büyük umutlarla okul birincisi olmuÅŸ öÄŸrencilerin daha sonra başına neler geldiÄŸi konusunda bir dizi araÅŸtırma yapardım. Ä°ç açıcı bir sonucun ortaya çıkmayacağına eminim. Okulları birinci olarak bitirmedim ancak; okulda kazandığım baÅŸarılarla orantılı olarak hayatımı sürdüremedim. Aksine, derslerimdeki baÅŸarıdan gereksiz yere umutlanarak hayatın bana öÄŸretmek istediklerine karşı yeterince duyarlı ve ilgili olmadım. Bana göre çok uzun süren bir dönem sonrası okulların bir ÅŸey öÄŸretmediÄŸini ve asla öÄŸretemeyeceÄŸini anlamış oldum. Okul,  insanlara sadece okul yoluyla bir ÅŸey öÄŸrenemeyeceklerini öÄŸretebilir.

     Gerek öÄŸrenci, gerekse öÄŸrenci velisi olduÄŸum 40 yıllık süre zarfında öÄŸretmenlerin okuldaki ilgisizlikten ÅŸikâyetleri en çok duyduÄŸum ÅŸey olmuÅŸtur. ÇocuÄŸun ilgi duymadığı bir ÅŸeyi öÄŸrenmesi mümkün deÄŸildir. Çocukları tek motive eden ÅŸey; iyi bir okulla iyi bir geleceÄŸin elde edildiÄŸi düÅŸüncesidir. Son zamanlardaki iÅŸsizlik oranlarıyla bu konuda da ÅŸüpheli hale gelmiÅŸtir. Ä°lgi duymadıkları onca ÅŸeyi onlara öÄŸretmeye çabalamak iÅŸkence deÄŸilse nedir?.

     Derslerin çoÄŸu ezbere; yani bilginin hatırlanmasına dayalıdır. Okul süreci boyunca ÅŸunu hep düÅŸünmüÅŸümdür; eÄŸer bu soru bana normal hayatta gelseydi ne yapardım? Bir ansiklopedi ya da herhangi bir kitaptan bulabileceÄŸim bir bilgi bana soruluyor ve onun karşılığında geleceÄŸim ÅŸekilleniyor. Ä°mtihanlar defter- kitap kapalı yapılıyor. Ä°yi de gerçek hayatta hiçbir zaman başınıza gelmeyecek bir ÅŸeydir bu! Bir terslik olduÄŸunu anlıyordum ancak soracak medeni cesareti bulamamıştım. Üstelik alternatif olarak ne yapılması gerektiÄŸini bilmiyordum.

    BaÅŸkalarında da olmuÅŸ mudur bilmiyorum, ancak okuldan mezun olduÄŸumda dünyaya ve hayata iliÅŸkin hiçbir ÅŸey kafamda yerli yerinde deÄŸildi. Kurulu önermelerin birbiriyle çeliÅŸiyor olması zihnimi rahatsız ediyordu. Birbiriyle; kendi içinde tutarsız bilgiler yığınından kurtulmak için can havliyle kitaplara sarılmıştım. Oradan da istediÄŸimi almış sayılmam. Ne zaman ki bilgiyi kendim elde etmeye baÅŸladım o zaman iÅŸler yoluna girdi. Milli EÄŸitimin öÄŸrencilere verdiÄŸi tek ÅŸey üretilmiÅŸ; önceden malum olmuÅŸ bir bilgiyi aktarmaktır. Mesela ortaçaÄŸda dünyanın döndüÄŸünü; yeryüzünün düz olduÄŸunu zanneden birinden çok fazla ÅŸey biliyordum. Yine bir ortaçaÄŸ kralından çok daha lüks yaşıyor sayılırdım. Onun Hindistan’a gitmesi için büyük bir orduyla 6 ay seyahat etmesi gerekirken ben bir uçak biletiyle ve tek başıma yapabilirdim aynı ÅŸeyi. Buna raÄŸmen OrtaçaÄŸ kralı benden lüks yaÅŸamış; ortaçaÄŸ filozofu benden bilgili sayılıyordu. Herkesin bildiÄŸi ÅŸeyleri bilmenin bir fark yaratmayacağını henüz öÄŸrenmemiÅŸtim. Herkesin bildiÄŸini bilen herkes gibi olur. Hayat ise farklılaÅŸmayı, uzmanlaÅŸmayı gerektirir. Okullar herkesin bildiÄŸini öÄŸretir size. Ve sonuçta herkes gibi olur çıkarsınız. Farkınız okuldan sonraki yaÅŸamda oluÅŸur. Yani çalışırken yapabilirsiniz bunu. Tabii yeterince zaman kalmışsa!

    Atatürk’ün hangi yılda doÄŸduÄŸunu- öldüÄŸünü bilmek size bir ÅŸey katmaz. Bilmemek de kaybettirmez. GerektiÄŸi zaman bir kitabı açar öÄŸrenirsiniz. Ama fırıncıysanız ve ekmek yapmasını bilmiyorsanız aç kalırsınız! Bir aile babasıysanız ve eÅŸinize nasıl davranacağınızı bilmezseniz onu kaybederseniz! Çocuklara nasıl baba-anne olunacağını bilmezseniz sokaÄŸa kaptırırsınız. Toplumla iletiÅŸim kurma becerisi kazanmazsanız yalnızlaşırsınız. Listeyi uzatmak mümkün ve tabii ki okullarda bunların hiç biri öÄŸretilmez. Herkesin bildiÄŸi düÅŸünüldüÄŸünden mi yoksa öÄŸrenilmesi gereksiz görüldüÄŸünden mi?

    Milli EÄŸitim Bakanlığının, iÅŸlemediÄŸi anlaşılan bir sistemi deÄŸiÅŸtirme çabaları basına yansımaktadır. EÄŸer gerçekten bunu istiyorlarsa okul sürecini azaltmanın yolunu aramalıdırlar. Benim kanaatim 3 yıllık bir ilkokul süreci; temel okuma becerileri ile bazı sportif faaliyetlerin baÅŸlangıcı olmalıdır. Ä°lk 3 yıl boyunca okuma- yazma, spor ve oyundan baÅŸka bir ÅŸeyle meÅŸgul edilmemelidir çocuklar. Daha sonraki 3-4 yıl boyunca da meslek eÄŸitimi verilip hemen bir iÅŸte çalışmaları saÄŸlanmalıdır. Okulların amacı hayata iliÅŸkin temel becerileri kazandırmak olmalıdır. Åžimdiki gibi herkesin bildiÄŸi ve bir fark yaratmayan ÅŸeyleri ezberletmek deÄŸil! Ä°nsana sadece hayatın öÄŸretebileceÄŸi gerçeÄŸini beyinlere kazımak gerekiyor. Gençleri hayatlarının en geliÅŸken çağında eve, gereksiz bilgileri ezberlemek için hapsetmek yazıktır, günahtır! Hiçbir insan bu vebali taşımamalıdır. Evlenme çağındaki yetiÅŸkin insanlara çocuk muamelesi yaparak geçim yönünden ailelerin insafına terk etmek; kendi başına yaÅŸayamaz halde ve atıl halde tutmak büyük bir zulümdür. Tarih boyunca buna eÅŸ deÄŸer kitlesel bir zulmün yapıldığı hiç sanmıyorum. Üstelik öÄŸretilen bilgilerin çoÄŸu yanlış ve eksiktir.

    Sokakta yakaladığınız herhangi birine ‘Coca-Cola’nın formülünü mü yoksa en yüksek düzeyde akademik kariyer elde etmeyi mi tercih edersiniz’ diye sorsanız aklı başında hiç kimse ikincisini istemeyecektir. Bütün akademisyenler bir araya gelse, bir coca-cola förmülü kadar deÄŸer üretemez anlamındadır bu! Hangi akademisyen para eder bir fikri kendi deÄŸerlendirmeden baÅŸkasına öÄŸretir? GümüÅŸten altın elde etmeyi öÄŸrenen bir prof  bunu hemen öÄŸrencilerine mi öÄŸretir? ÖÄŸretim elemanları ancak herkesin bildiÄŸi ÅŸeyleri bilir ve bilgilerinin deÄŸeri aldıkları maaÅŸlardan bellidir.

    Hükümet eÄŸitim alanında yeni bir ÅŸey yapmak istiyorsa, öÄŸrenim sürecini en alt düzeye çekmeli, okullarda sadece meslek eÄŸitimi vermelidir. Bilgisi gerçek hayatta para etmeyen insanların anlattığı yarasız ÅŸeylerle gençlerimizin beynini uyuÅŸturmamalıdır. Evlenecek ve hayata atılacak yaÅŸa gelmiÅŸ büyük insanlara çocuk muamelesi yapmaktan vazgeçerek onları bir an önce kendi ayakları üzerinde durur hale getirmelidir. Devlette iÅŸe girerken eÄŸitim derecesi aranmamalıdır. Bu sistem Hz. Ä°sa dirilip gelse akademik derecesi yok iÅŸ vermez, yoksulluÄŸa terk eder.

     Ergenlerin ele avuca sığmadığı, hayallerini sınırlandırmanın mümkün olmadığını her anne- baba tecrübe etmiÅŸtir. Ergen tek başına bütün dünyaya kafa tutabilir. Dünyayı kendine uydurabileceÄŸini düÅŸünür. Milli EÄŸitimin 10–15 yıllık sürecinden sonra bunların hiçbiri kalmaz. Milli eÄŸitimler, ele avuca sığmayacak hayalleri ve bu hayalleri kurabilecek gençliÄŸi tımar içindir.

     Bırakın okullar hep kapalı kalsın! Bildikleriniz sizin olsun! Ä°nsanlık kendine gerekli bilgiyi en saÄŸlam yerden temin edecektir; Hz. Ä°brahim nasıl yaptıysa. Bu sistem, insanın bilgi kaynağıyla irtibatını engellemek için elinden geleni ardına koymamaktadır.