“Hiçbir sorun yokken, nerden çıktı gene bu türban?” yakınmalarına raÄŸmen, maÄŸdurlarının gündeminden zaten hiç çıkmayan “baÅŸörtüsü” meselesi kamuoyunun gündemine gene girdi.
MaÄŸdur olanların sesleri bastırıldıkları sürece, “yok” sayılan, “yok” zannedilen ve böylelikle “halledilmiÅŸ” varsayılan baÅŸörtüsü meselesi tabii ki bu memleketin derdi olacaktı; çünkü ne “türban” korkusu ve takıntısı, ne de “baÅŸörtüsü” hakkı ve talebi zihinlerimizi bir türlü terkediyor.
Terketmiyor, çünkü asla modern olamayan, fakat modern görünüm altında bu toplumun din algısına düÅŸman olan bir zihniyet hâlâ mevcut. 1928’de “Dini Islah Beyannamesi”ni (“Mabetlerde ilahi mahiyetinde asri ve estrümantal musikiye kati ihtiyaç” duyularak, Türkçe ilahiler okunan, ayakkabıyla girilen, sıraların olduÄŸu, duvarlarında Türk ressamlarının tabloları asılı olan –kilise gibi- “cami” projesi vs.) hazırlayanların, üstelik geçmiÅŸ tarihi unutturmak için kiliseleri de gözden çıkaranların türevleri bugün de mevcut.
Terketmiyor, çünkü camileri deÄŸiÅŸtiremeyip, üniversiteleri “tapınak” gibi görenlerin; bilimle, irfanla uÄŸraşır gibi görünürken, kendilerini efendilerine teslim etmiÅŸ “tapınak bekçileri” gibi davrananların oturdukları üniversitelerde hâlâ baÅŸörtülü öÄŸrenciler “modernleÅŸmek(!) için çaÄŸrıldıkları” okullarına devam edebilmek için, mesela “başı açık fotoÄŸraflı paso” isteyen ve kendini “kanun koyucu” gibi telakki eden Ä°zmir Belediyesi’nin de dâhil olduÄŸu binbir badireden geçmek ya da o badirelerin altında kalıp, okullarını terk etmek zorunda kalıyorlar.
Onların çoÄŸunun “kamusal alanda” mücadele etmek için sahip oldukları araçlar da çok fazla yok. Okul kapısına her geldiklerinde en fazla “Allah’ım sana yalvarıyorum, bir sorun çıkmasın” diye dua edebiliyorlar.
Herkes elini kolunu sallayarak okulun kapısından girerken, onlar ÅŸapka ya da peruk vasıtasıyla “kimlik metamorfozuna” uÄŸramak zorunda kalıyorlar. Ama “gestapo” ve “parti / ideoloji komiseri” tecrübelerinden destekli tapınak bekçileri ÅŸapkaya bile tahammül edemiyorlar. Çünkü kendi tahayyüllerindeki baÅŸörtüsü gerçekten bir “simge” ve o simgenin altındaki insana tahammül edemiyorlar.
BaÅŸörtülü öÄŸrenciler derse ya da sınav salonuna girmeyi becerebildikleri zaman bile aÅŸağılamalarla, sınıfı terketmeye zorlanmalarla, tutanaklarla muhatap oluyorlar. Ä°nsanları olmadıkları gibi görünmeye ve davranmaya -“takıyye” yapmaya- zorlayan bekçilerin bizzat kendileri, –mesela Dokuz Eylül Üniversitesi “Hukuk” Fakültesi’nde- her türlü sahteciliÄŸe baÅŸvuruyorlar: ÅŸapkalı öÄŸrenciyi tutanaklara “türbanlı” diye kaydediyorlar; baÅŸörtüsünü sebep olarak gösteremeyecekleri için verdikleri disiplin cezalarını “arkadaÅŸlarının eÄŸitim öÄŸretim hakkını engellemek”, “okulda düzeni bozmak” suçuna dayandırıyorlar.
Aslında “ÅŸapka avcısı öÄŸretim üyeleri”, bir düzenin bozulduÄŸu konusunda haklılar ama okulunki deÄŸil; kendi zihinsel düzenleri, konforları, ezberleri bozuluyor...
BaÅŸörtüsünün “siyasi simge” olduÄŸunu, “çaÄŸdaÅŸlığa uymadığını” düÅŸünenlere toplumun hareketini, karmaşıklığını, farklı varoluÅŸ halleri olabileceÄŸini anlatabilmek; “eÄŸer serbest bırakılırsa bir gün herkesin baÅŸörtüsü takmak zorunda kalacağından” vs. korkanlara korkularını yatıştırabilmek için ne hukuka ne de sosyolojiye, ne akla ne de kalbe hitap edebilecek açıklamalar yapmak artık mümkün görünüyor.
Çünkü meselenin bir tür “sınıf” meselesi ve çatışması olduÄŸunu, baÅŸörtüsünden nefret eden kurum ve insanlara bu nefret ve korkularının aslında yeniden üreticisi oldukları seçkinliÄŸin bir tezahüründen baÅŸka bir ÅŸey olmadığını, nefes alıp verdikleri ideolojinin ürünü olduÄŸunu anlatmak mümkün deÄŸil. Çünkü eÄŸer sınıflar arası iliÅŸkilerde sadece anlatarak ikna etmek mümkün olsaydı, ne toplumsal mücadeleler ne de tarih olurdu.
Kürt meselesinde, Ermeni meselesinde olduÄŸu gibi, baÅŸörtüsü konusunda da Türkiye’de bir tarih yazılıyor. Modernizm, çaÄŸdaÅŸlık, ilerleme, kamusal alan - özel alan ayrımları gibi konularda makro ezberlerimizin yıkılmakta olduÄŸunun yazıldığı bir tarih... Bu tarihin asıl aktörleri de direnen ve bedel ödeyen baÅŸörtülü kadınlar...
DEÜ-Hukuk Fakültesi’nde baÅŸörtülü bir öÄŸrenciyi sınava almayan bir gözetmeninin “neden” sorusuna verdiÄŸi “uygulama böyle” cevabında olduÄŸu gibi, mesele artık sadece “uygulamaya” kalmış durumda... EÄŸer mesele “uygulama” ise, direnenlerin de “uygulamaları” var, ve onlar kazanacaklar
Tabii bu mesele çözülecek, ama bu mesele yüzünden yaralanmış, yıpranmış gencecik insanların kaybettikleri yıllar da umutlar da geri gelmeyecek...
