HER OLUÅž Ä°LÄ°MLEDÄ°R  Raci Durcan Peygamberlerin hayatını incelediÄŸimde mucize talebinin müminlerden deÄŸil; inkârcılardan geliyor olması dikkatimi hep çekmiÅŸtir.
Kuranda anlatılan kıssalarda, talep edilen bu mucizeler gelmiÅŸ olsa dahi inkârcıların durumunun deÄŸiÅŸmediÄŸi belirtilmektedir. Mucizelerin gönderiliÅŸi inkârcıları mümin yapmamakta fakat zaten inanmış olanların imanını kuvvetlendirmektedir. Bu nokta ilginçtir. Aynı olay karşısında niçin objektif bir deÄŸerlendirme yapılamamaktadır? Åžimdiye kadar bu tür olaylarda inkârcı zihnin ÅŸartlanmış bir yaklaşımla göz göre göre, gerçeÄŸi red etmeleri olarak deÄŸerlendirmiÅŸtim. Hâlihazırda bunun doÄŸru olmadığını düÅŸünüyorum. Mucize bile olsa, bahse konu hadisenin mantıken ve ilmi olarak izahının mümkün olması onları bu yola itmiÅŸ olabilir. Belki de onlar mucize kavramıyla keyfiliÄŸi tarif etmektedirler.
Gücü ve ilmi her ÅŸeyi ihata eden yüce varlığın (Allah) iÅŸlerini belirli bir metot (ilim) çerçevesinde yapıyor olmasının Tarih boyunca inkârcıların aklını karıştıran bir husus olduÄŸu anlaşılıyor. Onların mucize diye talep ettikleri ÅŸey aslında keyfiliktir. Kendilerine apaçık bir mucize geldiÄŸinde yüzlerini çevirmelerinin nedeni budur. Kutsal kitaplarda anlatılan bu tür kıssalar ne yazık ki yanlış anlaşılmış; okuyanlarca hadisenin kendisinin inkâr edildiÄŸi zannedilmiÅŸtir. Ä°nkâr edilen hadisenin kendisi deÄŸil fakat oluÅŸ biçimidir. Allah mucize gönderdiÄŸinde dahi bu keyfi olmamakta, ilmen izah edilebilmektedir. Nitekim son zamanlarda çeÅŸitli bilim adamlarının ortaya çıkarttığı görüÅŸlerle yüzyıllar önce bize ÅŸaşırtıcı gelen olayların mahiyeti kavranabilmiÅŸtir. Kızıldeniz’in Musa ve arkadaÅŸları önünde yarılması, Kâbe’yi yıkmaya gelen kudretli Ebrehe ordusunun yanardaÄŸdan fışkıran lavlarla yok edilmesi gibi… Burada mucize olan yanardağın patlaması deÄŸil fakat bu patlamanın Ebrehe ve ordusuna denk gelmesidir. Kabul edersiniz ki buradaki yorum farkı olabilir. Ä°nkârcı yaptığını yanlış görmediÄŸinden bunu rabbinden bir ikaz olarak deÄŸerlendirmeyecektir. Mümin ise tam tersini düÅŸünür.
Allah’ın (El-Alim) yaratışını ilim çerçevesinde yapıyor olmasının ne kadar büyük bir rahmet olduÄŸunu ancak inkârcı olmayan bir zihin kavrayabilir. EÄŸer tersi olsaydı yeryüzünde bir dakika sonra ne olacağını kestiremez ÅŸaÅŸkınlar olarak dolaÅŸacaktık. Ä°lim sayesindedir ki belirli ÅŸekilde davrandığımızda aynı sonuçları elde etmekteyiz.
KeyfiliÄŸin Allah’ı idrak etmede daha yardımcı olacağı düÅŸüncesi haklı deÄŸildir. Normal zekâdaki her kiÅŸi, çevresinde olan bitenlerin rastgeleliÄŸine deÄŸil; belirli bir nizam içinde vuku bulmasına hayran olur. Arabamız bir gün çalışsa, fakat bütün ÅŸartlar aynılaÅŸtırıldığı baÅŸka bir gün de çalışmasa bu bize harikulade görünür mü?
Müslümanların ilme, ilmi olana çok deÄŸer vermelerinin sebebi budur. Gücü her ÅŸeyi ihata eden yaratıcı dahi iÅŸleri keyfi deÄŸil de sebep sonuç iliÅŸkisi ÅŸeklinde diyebileceÄŸimiz bir ilim dahilinde halk ediyorsa biz ilmi olandan baÅŸka neyin peÅŸinde olabiliriz?
Bu noktayı doÄŸru kavrayanlar, Allah’ın yarattıklarını inceler; oradaki yaratılış kurallarını keÅŸfederek bu bilgileri kendi yararlarına kullanırlar. Ama imkânları elverdiÄŸi halde araÅŸtırmaktan kaçanlar merak etmez, ilmen hayranlık duyulacak noktaları görmeyi, anlamayı hedef edinmezler. Evrenin yaradılışını, üzerinde hayatın ortaya çıkışını ve binlerce yıl süren tekâmülü(*) araÅŸtırmak yerine ‘Allah öyle istedi oldu!’ kolaycılığı ile açıklamayı kâfi görürler. Üstelik bu amelleriyle yaratılış kurallarını araÅŸtıranları aÅŸağılayıp; Allah’ın adını daha yücelttikleri propagandası yapabilirler.
Allah’ın olayları sebep sonuç ilgÅŸkisi ifade eden bir ilim dahilinde yapıyor olması, O’nun ÅŸanının yüceliÄŸinden, ilminin eriÅŸilmezliÄŸindendir. Ä°nsana ilimden bir bölüm verilmesi bu yüce kudreti daha iyi idrak edebilmek içindir. Ä°lim sahibi herkes bunu bilir. Ä°nkârcılarsa ilimden kaçıp keyfiliÄŸe sığınırlar. Ä°limin gösterdiÄŸi gibi deÄŸil; heva ve heveslerine uygun keyfi bir hayat yaÅŸamak içindir bu. Tavırlarıyla Allah’ın kainata yerleÅŸtirmiÅŸ olduÄŸu ilmiliÄŸi inkar etmektedirler. Ä°nkârcı, mucize diye keyfiliÄŸi talep ederken mümin, ilmi olandaki mucizevîliÄŸi idrak eder...  _______ (*) Editörün Notu: Bu düÅŸündürücü yazının bu paragrafında Raci bey kardeÅŸimiz, Allah'ın yeryüzündeki halifesi -alet yapan mahluk- ilk insanla bugünkü insan arasında mahiyet (Öz) farkı olmadığını gözardı eden ve Darwin nazariyesini çaÄŸrıştıran, bir uslup kullanıyor. Ä°lk insanla bugünkü insanın ana karakteristiÄŸinde -özünde- bir fark olmadığını nedense görmüyor ve atlıyor kanısındayız... Bu önemli noktada sayın yazara katılmıyoruz...
|
Tebrikler
Yazar kubha açık 2010-05-24 00:36:17
Yazar Raci Bey güzel irdelemelerle düşünce dünyamıza renk tonları ilave ediyor. Tebrik ederim.
Mucize dediğimiz olaylar ister bilimsel bir temele dayansın, ister öbür türlü olsun, kafirlerin kalp gözünün ve kulağının kapalı olduğunu açıkça belirten ayetler var. Ve çevremizde bunu doğrulayan insan görünümlü pek çok yaratık var.
Ebedi cehennem gibi bir ceza başka hangi durumda verilebilir ki? | Editörün notuna cevap:
Yazar girisim açık 2010-05-24 13:12:20
Editörün notuna cevap:
İnsanın üzerinden, henüz kendisinin anılan bir şey olmadığı uzun bir süre geçmedi mi?
Ä°nsan suresi, 1. ayet, Diyanet iÅŸleri mealinden.
Yukarıdaki ayet meali, insanın yaradılışı üzerinden çok uzun bir süre geçtiği şeklinde anlamlandırılmaktadır. Allah her şeyi bir çırpıda yaratacak kudrete sahipken böyle yapmamış, her şeyin oluşunu bir zamana bırakmıştır. En hızlı oluşların (mesela yıldırım) dahi ölçülebilir bir zamanı vardır. Şimdi dünyanın ilk oluşumunda yeryüzünün canlılar için yaşanacak bir yer olmadığı bilim adamlarınca söylenmektedir. Yani dünya birdenbire canlılar için yaşanacak bir yer haline gelmemiş, bunun için çok uzun bir süre geçmesi gerekmiştir. Bugün uzaya giden insanlar orada canlılık adına bir tek hücre bile bulamamaktadırlar. Canlı bir hücreye rastlama arzusu, gerekli sürenin geçmesiyle tüm bir hayatın ortaya çıkmasına yol açabileceğini düşünmelerindendir.
Ä°nsanoÄŸlu uzaya gittiÄŸinde orada dünyadakinden farklı maddelerle karşılaÅŸmamıştır. GüneÅŸin, ayın ve bu gibi uzay cisimlerinin temel maddesinin aynı olması, hepsinin bir kökenden geldiÄŸi düşüncesini doÄŸurmaktadır. Yine tüm canlılarda bulunan ortak özellikler aynı sonuçla canlıların da tek bir kökenden türeyebileceÄŸini düşündürmektedir. Böyle düşünmemizi engelleyecek ilmi bir düşünce görünmemektedir. Bunun böyle olması Allah’ın kudretine halel getirmez, bilakis daha yüceltir. En basit ÅŸeylerden en karmaşık ve harika ÅŸeyleri yaratan Allah’ın ÅŸanı yücedir.
Benim kanaatim ÅŸudur; Allah’ın ‘ol’ demesi bir oluÅŸ zinciri baÅŸlatmakta ve ortaya ancak inkarcı olmayan bir zihnin kavrayabileceÄŸi muazzam yaratılış çıkmaktadır. ‘Ol’ emri nerdeyse her yaratılışta görülebilecek durumdadır. Mesela gün devrilip kış geldiÄŸinde tabiat ölmektedir. Sonra ol emriyle gün gelip tekrar bu tarafa evirilip yaz gelmekte ve buna baÄŸlı olarak hayranlık duyulacak bir canlılık gözler önüne serilmektedir. Dünya kendi ekseninde bir o tarafa bir tarafa yatarken bunu engelleyebilecek bir güç var mıdır?
Sosyal hadiselerde dahi bu böyledir. Mesela muazzam bir olay olan Birinci dünya savaşını incelseniz, bütün olayların baÅŸlangıcı olarak Avusturya prensine yapılan suikastı görürsünüz. Bir Sırb’ın aklına bu suikast düşüncesi düştüğünde muazzam bir tarihi olay da baÅŸlamıştır. Biraz derinlemesine düşündüğünüzde bütün varoluÅŸların temelinin bir düşünceye dayandığını fark edersiniz. Mesela bir araba alma fikri böyledir. Arabanız yokken birden aklınıza araba alma fikri düşer. Sonra olaylar geliÅŸir ve bir süre sonra arabanız olur. Bu fikir, arabanın ol emridir de. Fikirler zihninize nereden gelmektedir?
Evrende tekamül bizler tarafından görülebilmektedir. Uzun süre önce buzul çağı sona ermişse bu; canlı hayatın başlaması içindir. Ama canlı türlerinde bir tekamül olup olmadığı araştırmalar sonucu cevaplandırılabilecek bir konudur. Ben şahsen insanın insan olarak anılmaya başladıktan sonra temel özelliklerinde bir değişme olduğunu sanmıyorum. Evrim psikolojisi diye bir şeyden bahsediliyor ve yaklaşımları çok da mantıklı görünmektedir. Fakat psikolojik bir evrim insan olmanın temel özelliklerini değiştirebilir mi? Ya da öyle iddia edilebilir mi?
Raci D.
| Yazı hakkında eleştiri..
Yazar mesutt açık 2010-05-25 10:29:09
Raci bey’in yazısı genel itibariyle düşündürücü bir yazı.
Ancak, birkaç yerde kanaatime göre hatalı noktalardan yola çıkıldığından, hatalı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu ifadelerin tavzih edilmesi iyi olur diye düşünüyorum.
Yazar ilk cümlesinde “peygamberlerin hayatını incelediÄŸinde, mucize talebinin mü’minlerden deÄŸil, inkarcılardan geliyor olmasının dikkatini çektiÄŸini” ifade etmiÅŸtir.
Bu ifade, doğru bir ifade değildir. Zaman zaman müslümanlar da imanlarının pekişmesi amacıyla mucize talep edegelmişlerdir.. Şüphe olmaksızın körü körüne bir inanç, iman olamayacağı gibi, imanın pekiştirilmesi amacıyla mucize istemek/beklemek de imanın eksikliğini göstermez.
“Hani Ä°brahim, “Rabbim! Bana ölüleri nasıl dirilttiÄŸini göster” demiÅŸti. (Allah ona) “Ä°nanmıyor musun?” deyince, “Hayır (inandım) ancak kalbimin tatmin olması için” demiÅŸti. “Öyleyse, dört kuÅŸ tut. Onları kendine alıştır. Sonra onları parçalayıp her bir parçasını bir dağın üzerine bırak. Sonra da onları çağır. Sana uçarak gelirler. Bil ki, şüphesiz Allah mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.” Bakara 260.
Hani havârîler "Ey Meryem oğlu İsa, Rabbin bize gökten, donatılmış bir sofra indirebilir mi?" demişlerdi. O, "İman etmiş kimseler iseniz Allah'tan korkun" cevabını vermişti. Onlar "Ondan yiyelim, kalplerimiz mutmain olsun, bize doğru söylediğini (kesin olarak) bilelim ve ona gözleriyle görmüş şahitler olalım istiyoruz" demişlerdi. Meryem oğlu İsa şöyle dedi: Ey Rabbimiz! Bize gökten bir sofra indir ki, bizim için, geçmiş ve geleceklerimiz için bayram ve senden bir âyet (mucize) olsun. Bizi rızıklandır; zaten sen, rızık verenlerin en hayırlısısın. Allah da şöyle buyurdu: Ben onu size şüphesiz indireceğim; ama bundan sonra içinizden kim inkâr ederse, kâinatta hiç bir kimseye etmediğim azabı ona edeceğim! Maide 112-115
Ä°kinci olarak, yazar mucizelerin ilmen izah edilebildiÄŸini (yahut edilebileceÄŸini) ifade etmektedir. Buna delil olarak da, son zamanlarda çeÅŸitli bilim adamlarınca ortaya çıkartılan ve eskiden mucize olarak nitelenen bazı olayları göstermektedir. Mucize kavramının ihata ettiÄŸi anlamlardan birisi ÅŸimdilik (el’ân) mantıki çözümü bulunamayan; ancak ileride çözüm bulunması muhtemel hususlardan oluÅŸtuÄŸu gibi, diÄŸer bir anlamı da insan aklının hiçbir zaman ihata edemeyeceÄŸi; ilme deÄŸil imana dayalı olaylardan meydana gelmesidir. Gerçek anlamda “mucize” olarak anlaşılması gereken hususlar da zaten bu tür hususlardır.
(Meryem): "Ey Rabbim, bana bir beÅŸer dokunmamışken benim nasıl çocuÄŸum olur?" dedi. Allah: "Öyle ama, Allah dilediÄŸini yaratır, bir ÅŸeyin olmasını dilediÄŸinde ona sadece 'ol!' der, o da hemen oluverir." dedi. Al-i Ä°mran 47. Burada, herhangi bir beÅŸeri münasebet olmaksızın, Hz. Meryem’in Hz. Ä°sa’ya hamile kaldığı anlaşılmaktadır. Bu olayın (yani babasız bir çocuÄŸun dünyaya gelmesinin) bugün ve yarın tıbbi yönden herhangi bir izahı olamayacaktır.
Yazarın “Gücü her ÅŸeyi ihata eden yaratıcı dahi iÅŸleri keyfi deÄŸil de sebep sonuç iliÅŸkisi ÅŸeklinde diyebileceÄŸimiz bir ilim dahilinde halk ediyorsa biz ilmi olandan baÅŸka neyin peÅŸinde olabiliriz?” ÅŸeklindeki beyanı, (haÅŸa) Allah’ın iradesini sebep-sonuç iliÅŸkisine baÄŸlamak gibi çok yanlış bir mantık kaymasına sebep olmaktadır. Allahın iradesi, kendi yarattığı nedensellik ilkesinin tabii ki çok ötesindedir. Tabiat ilkelerinin tümü, yaratılmış (mahluk)’tur, yaradanı kendi yarattığı ilkeler ile sınırlandırmak bizatihi insan aklına da aykırıdır. Ä°ÅŸte mucize denen ÅŸey, esasen yaradanın kendi koyduÄŸu kurallar ile kendisinin baÄŸlı olmamasını ifade etmektedir. Ä°nsanların kendilerinin deÄŸiÅŸtirmeye muktedir olmadığı tabiat kuralları, “sünnetullah”olarak isimlendirilir. Ancak, insanların deÄŸiÅŸtiremeyeceÄŸi bu sebep-sonuç iliÅŸkisi, Allah tarafından her zaman deÄŸiÅŸtirilebilir ki, zaten mucize de buna denir.
Son olarak, yazının son bölümlerinde (Editör’ün de eleÅŸtirdiÄŸi ÅŸekilde) “Darwin’vari bir ifade göze çarpmaktadır.. EleÅŸtiri üzerine, biyolojik tekamül’den sosyal tekamül’e atıf yapılmış, örneÄŸin “araba satın almanın da, “ol” emri üzerine (?) aniden oluverdiÄŸi gibi ifadeler serdedilmiÅŸtir. Hatta, “Evrim psikolojisi diye bir ÅŸeyden bahsediliyor ve yaklaşımları çok da mantıklı görünmektedir. Fakat psikolojik bir evrim insan olmanın temel özelliklerini deÄŸiÅŸtirebilir mi?” ÅŸeklindeki ibare tarafımızdan anlaşılamadığından, tenkid dahi edilememektedir. ff
Not: Ä°nsan Suresinin 1.ayeti, Yazar’ın ifade ettiÄŸi ve insan tekamülüne sebep gösterdiÄŸi ÅŸekilde “insanın yaradılışının üzerinden çok uzun bir zaman geçtiÄŸi” olarak deÄŸil; “insan yaradılıncaya kadar çok uzun zaman geçtiÄŸi” ÅŸeklindedir. Bu yanlış anlama, yazar’a bir sürü emek ve mesai harcatmıştır. (Raci bey’in hoÅŸgörüsüne sığınarak belirtiyorum)
null | Yazar semazen açık 2010-05-26 08:19:16
Mesutt rumuzlu deÄŸerli yorumcuyu en azından ana hatlarla tanımak mümkün mü? YaÅŸ, yaÅŸadığı ÅŸehir, memleketi, tahsili gibi… | Mümkünse...
Yazar Sanih açık 2010-05-26 10:05:50
Mümkünse, önce siz kendiniz hakkında bir ön bilgi verebilir misiniz sayın semazen!.. | Mesut Bey'e
Yazar girisim açık 2010-05-26 12:38:38
Mesut Beyin tenkitleri çerçevesinde düşüncelerimi belirteyim:
Ä°nsan suresi 1. ayetini Mesut Bey gibi anlayan pek olmamış. Gramer olarak incelediÄŸinizde dahi bu görüşü elde etmek zor… Hel eta alel insanu hinun… denilerek zamanın insan üzerinden geçtiÄŸi açıkça belirtilmektedir. Kaldı ki insanlık dünyanın oluÅŸumu üzerinden çok zaman geçtiÄŸini Kurandan öğrenmemiÅŸtir. Yani bu ayeti bu ÅŸekilde yorumlamamıza sebep olan ÅŸey ayetin böyle yazması deÄŸildir. Bilim adamları araÅŸtırma yapmışlar ve buldukları sonuç Kuran tarafından yanlışlanmamıştır. Olan ÅŸey budur. EÄŸer kurandan bu tür bilgiler edinmek mümkün olsaydı böylesi buluÅŸları Müslümanlar yapardı. Kuran doÄŸruyu araÅŸtıranlar için kılavuzdur. Kuranın söylediÄŸi her ÅŸey doÄŸrudur ama doÄŸruların hepsi bundan ibaret deÄŸildir. Klavuz olmasının anlamı budur.
Mucizeleri nasıl anlamamız gerektiği konusu insanı düşündüren bir konudur. Mucizeler tarihte gelmiş ve bir daha görünmeyecek şeyler midir? Öyle anlarsak dünyanın düzeni değişmiş demektir. Bu değişme ne zaman başlamıştır? Peygamberimizin vefatından sonra bir daha mucize görünmemiş midir? Görünmüşse niçin insanlar şu mucizedir ittifak etmemişlerdir?
Mucize eÄŸer herkes tarafından öyle olduÄŸu konusunda ittifak edilebilecek bir ÅŸeyse niçin inkar edenler bundan kaçınmışlardır? Åžimdi gökte bir uçağı görüp de bu uçmuyor diyebilmek mümkün mü? Ya da öyle söyleyenin sözünün bir deÄŸeri olur mu? Ä°nkar eden diyor ki bu tabii bir olaydır, sebep ve sonuçları ÅŸunlardır…. Ä°nananlar ise ilmen izah edilen ÅŸeylerin dahi asıl nedeninin ne olduÄŸunu idrak edebiliyorlar. Çatışma bu noktada baÅŸlıyor bence. Zaten Mesut Bey de mucizenin o anda anlaşılamayıp daha sonra anlaşılabilecek konular olduÄŸunu söyleyerek bir noktada benimle ittifak saÄŸlamış oluyor.
Son olarak evrim psikolojisi yabana atılacak bir konu deÄŸildir. Ä°nsan günlük yaptığı iÅŸlerin belki çoÄŸunu bilinçaltı olarak yapmaktadır. Bilinçaltı programının insanın evrimi aÅŸamasında zihnine yerleÅŸtiÄŸine dair iddialar, konun uzmanlarınca ifade edilmektedir. Bu konu onların iÅŸidir. Ben ÅŸu anki bilgimle ne yalanlayabilir, ne de doÄŸrulayabilirim. Zaten karşı çıktığım noktada budur. Birileri bir araÅŸtırma yapıp bir beyanda bulunduklarında, ona verilecek cevap karşı araÅŸtırmayla ortaya çıkarılmalıdır. Birileri Allah’ın yeryüzüne serpiÅŸtirdiÄŸi ayetleri inceleyip önümüze sererken diÄŸerleri ellerine kitabı alıp bakın bu kuranda zaten var diyorlar. Ya da tersini… Bunu kendi içimizden diyebiliriz. Ancak yüksek sesle söylediÄŸimizde bu bilim olmaz. Yani bilim adına beklenen bu deÄŸildir…
Raci D.
|
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
