-MEHMET YASÄ°N
Türkiye’de Ä°slami yayınlar bugünkü gibi çoÄŸalmamışken, Malatya’da arka arkaya ÅŸiir ve fikir kitaplarıyla Çekmegil, Anadolu’da parlayan umut ışıklarımızdan biri olmuÅŸtu. Yabancı bir düÅŸünce tarzının bulandırmadığı arı duru bir düÅŸünce peteÄŸiydi. Anadolu’nun göbeÄŸinde Çekmegil’in yaktığı ışık. Gerçek, orijinal ve samimi Türk düÅŸüncesi bu türlü fikir oymaklarından doÄŸacaktı Çekmegil, etrafında bir düÅŸünce inanç halesi, büyük Türk fikir ve hassasiyet merkezi Ä°stanbul’a, hal diliyle 

bir örnek ve bir sistem oluyordu. Nitekim Çekmegil’in bu duruÅŸ ve davranışı, bu türlü duruÅŸ ve davranışlar yemiÅŸini verdi. Åžimdi Ankara’da ve Ä°stanbul’da bir Ä°slami basın ve yayın var denebilir.

Biz Çekmegil’in peteÄŸine dönelim. Malatya’da Çekmegil’in maÄŸazası, bir arkadaşımın deyiÅŸiyle, bir akademidir. Orada her fikirden insan, olanca fikir hürriyeti içinde tezini ortaya atabilir. Tezler orada mantığın ve bilginin çerçevesine girer, çarpışırlar ve bundan bir sentez doÄŸar. Yüksek tahsilli, orta tahsilli, tahsilsiz fakat irfan sahibi vatandaÅŸlar orada en mücerret problemden en aktüel konuya kadar bütün fikri meseleleri gözden geçirme ÅŸansına maliktir. Bütün bu fikir akını, Çekmegil’in diyalektiÄŸinden geçer; o diyalektikle aydınlanır, renklenir, teferruata iner, eksilir ve artar. Yine o arkadaşım, Çekmegil için, Malatya Platonu demiÅŸti.

Gerçekten Çekmegil’in eser ve sohbetlerinde en çok göze çarpan nokta, orijinal yanı, kendine mahsus ve Türk düÅŸünce sosyolojisi için bir giriÅŸ noktası olabilecek, diyalektiÄŸidir. Fikri muarızlarını Çekmegil, Sokrat gibi, yine kendi mantıkları, kendi temel fikirleri, kendi fikirlerinin gidiÅŸi içinde, ilzam eder.

Çekmegil’in eserleri de, ÅŸifahi düÅŸünce hamlesine paralel bir geliÅŸme gösterdi. Ruhta Ä°nkılâp, Müstesna gibi ÅŸiir kitapları, Ä°man Anlayışımız, Ahlak Anlayışımız, Ä°nsan Anlayışımız gibi fikri eserleri bir merkezden yayılan ışıklar gibi, bir mektep kurdu. Çekmegil’in bir felsefe ekolü kurmak iddiası yoktu. Fakat, tabii bir ÅŸekilde, bir düÅŸünce ve heyecan ekolü, bir petek gibi örüldü.

Çekmegil’in son eseri, Limon AÄŸacım isimli ÅŸiir kitabıdır. Bu eserde Çekmegil, samimi ve duru, açık seçik bir dille idealizmin sanatını yapmaktadır. Eserin sanatta yenilik yapmak gibi bir iddiası olmamakla beraber, belli bir düÅŸüncenin hassasiyetiyle gönülleri kımıldatmak niyeti baÅŸarıya ulaÅŸmıştır. Serbest bir ölçüyle, Ä°slami heyecanı en samimi bir ÅŸekilde anlatmak, bu eserin baÅŸlıca özelliÄŸidir. Bu eser, öbür eserlerinin yanı sıra, Ä°slami yayın içinde, kendine mahsus yerini almakta gecikmeyecektir.
Yeni Ä°stiklâl,  Sayı: 96/17 Ekim 1962