| |
| |
|
| |
|
| |
|
Duyurular |
|
AKIL IÇIN YOL BIRDIR
(THERE IS but
ONE WAY for REASON)
(linkleri SAG TIKLAYIN lütfen)
Sn.Soner YALÇIN'dan dikkate deÄŸer bir yazı: Edebiyatla AhmaklaÅŸtırma https://www.sozcu.com.tr/ 2021/yazarlar/soner-yalcin /edebiyatla-ahmaklastirma -6335565/
Önerdigimiz sayfalar:
M. SAID ÇEKMEG?L
anisina
|
|
|
|
Anasayfa  Medyadan Seçmeler Osmanlı Devleti'nin Uzakdoğu Siyaseti
|
|
Osmanlı Devleti'nin Uzakdoğu Siyaseti |
|
|
|
|
Yazar Sebahattin Arslan-Ramazan Tasaltin 'dan e-mail yoluyla..
|
|
09-02-2010 |
Osmanlı Devleti'nin Uzakdoğu Siyaseti
Sebahattin Arslan(Osmanlı Devleti yıkılıncaya kadar UzakdoÄŸu’ya olan yardım ve ilgisini sürdürmüÅŸ. Ä°ÅŸte ArÅŸiv belgelerinde bilinmeyen gerçekler...) Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu hilafeti üstlendikten sonra yeryüzündeki bütün Müslümanların hamisi olduÄŸunun farkındaydı. Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı alma nedeninin başında, Mısır’ın kontrolünde ve korumasında olan Hicaz’ın Portekizliler tarafından iÅŸgal teÅŸebbüsünden kaynaklanmıştı. Mısır’da hüküm süren Memluklular Portekizliler’in Kızıldeniz’e girerek Cidde’ye saldırısını ve asker çıkarmasını engelleyememiÅŸlerdi. Osmanlılar’ın etkin müdahaleleri ile Portekizliler’in Cidde’ye
yaptıkları saldırı püskürtülmüÅŸtü. Bu saldırı gerçekte Müslümanlar tarafından fethedilen ve acısı henüz taze olan Ä°stanbul’a karşılık olarak yapılmıştı. Bu nedenle Cidde üzerinden Mekke ve Medine’nin tahrip edilmesi yani Ä°slam’ın kalbi olan Kabe’ye yönelik ciddi anlamda ilk batılı saldırı olarak tarihe geçecekti. Bu teÅŸebbüs belki Ebrehe ordusundan sonraki ilk büyük
teÅŸebbüs olsa da baÅŸarılı olamadı. Çünkü Ä°slam Tarihi’nde Kabe’ye bu kadar yakın bir düÅŸman saldırısı hiç olmamıştı. Osmanlı Devleti batılılar tarafından Hicaz’a yeni bir saldırı olduÄŸu zaman Memluklular’ın bu bölgeyi koruyamayacağını anlayınca Kabe’nin korunması için Mısır’ın alınmasının ÅŸart olduÄŸuna kanaat getirdi. Mısır alındıktan sonra Kızıldeniz’in giriÅŸ ve çıkışları kontrol altında tutmak için Yemen’de her zaman büyük bir askeri güç bulundurmuÅŸtur. Bununla da yetinilmeyerek Hicaz’ın karşı sahillerini kontrol altına almak için HabeÅŸistan Krallıklarıyla sürekli iyi iliÅŸkilerde bulunmuÅŸ, Kızıldeniz sahillerini koruyacak bir askeri güç bulundurmuÅŸtur.
Yeryüzünü fesada uÄŸratmaya çalışan Sömürgecilerin korkulu rüyası
Osmanlı Devleti özellikle hacca gelen Malay Adaları sakinleri vasıtasıyla çok erken dönemde kurulan Ä°slam devletleri ile temasa geçmiÅŸ, karşılıklı ticari ve diplomatik iliÅŸkilere girilmiÅŸtir. Malay Adaları’nda kurulan Ä°slam Devletleri özellikle 15. asırda Sömürgecilerin saldırılarına maruz kaldıklarında, zaman zaman askeri yardım talep etmiÅŸlerdir. Kanuni Sultan Süleyman’ın Hint Seferleri Hindistan’a ve Malay Adaları Müslüman devletlerine saldıran Portekiz ile Ä°spanyolların saldırılarını önlemek amaçlı olmuÅŸtur. II. Selim tahta yeni geçtiÄŸi zaman Açe Sultanı Portekizliler’e karşı Osmanlı’dan yardım istemek amacıyla Ä°stanbul’a elçi göndermiÅŸ, bu talep deÄŸerlendirilerek Açe’ye gemi, asker ve silah gönderilmiÅŸtir. Bu yardımlar bazen Babür Ä°mparatorluÄŸu’yla koordineli yapıldığı da olmuÅŸtur. Osmanlı Devleti’nin özellikle Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki Preveze
Deniz Savaşı ile Avrupalılar’ın deniz gücü neredeyse yok edilmesi Malay Adaları açısından bir dönüm noktası olmuÅŸtur. Sömürgeci güçler bu hezimetten sonra uzun yıllar kendilerini toparlayamamışlardır. Bu hezimet ile Malay Adaları düÅŸmanın hızlı ve kararlı saldırırsının kırılmasıyla rahat etmiÅŸtir. Osmanlı Devleti yıkılıncaya kadar UzakdoÄŸu’ya olan yardım ve ilgisini sürdürmüÅŸtür.
ArÅŸiv belgelerinde bilinmeyen gerçekler
BaÅŸbakanlık Osmanlı ArÅŸivi’nde bu iliÅŸkileri doÄŸrulayacak çok sayıda belge mevcuttur. AÅŸağıda vereceÄŸim belgeler son dönemdeki iliÅŸkilerin yoÄŸunluÄŸunu göstermesi açısından önemlidir.
1: Filipin adalarındaki ahali-i islamiyenin ihtiyaçları için ehil zatlardan birkaç kiÅŸinin gönderilmesi ile halife tarafından verilen elvah-ı mübarekenin ( mübarek levha ) Taluksanga ÅŸehrinde inÅŸa olunan camiye asılması ile ilgili belge. Bu belgede Filipin Müslümanlarının ahvalinin takip edildiÄŸi, ihtiyaçlarının göz önünde bulundurularak giderilmeye çalışıldığını gösterir ( Tarih:1331, Dosya No: 231, Gömlek No:123, Fon Kodu: MV ).
2: Amerika ile yapılan anlaÅŸma sonrası Filipin adalarına Åžeyhülislam tayin edilen Mehmed Vecih Efendi’nin Hindistan ve havalisinde cihad ilanını yayabileceÄŸi hususunda Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti’nden Dördüncü Ordu Kumandanlığı’na çekilen cevabi telgraf ( Tarih:1333, Dosya No: 52, Gömlek No:82, Fon Kodu: DH. ÅžFR ). Bu belge, Osmanlı Devleti’nin Filipin’de bulunan Moro Müslümanları ile iliÅŸkisinin derinliÄŸini göstermesi açısından çok önemlidir. Bugün Filipin’de Müslüman nüfustan haberi olmayan birçok Müslüman için Filipin Müslümanları’nın yüz yıl önce haberleÅŸmenin zorluÄŸuna raÄŸmen nasıl haklarının korunduÄŸunu gösteren önemli bir belgedir.
3: Filipin Åžeyhülislamı Vecihi ‘yi Filipin’e sevk ve orada eline para geçinceye kadar idare etmesi için örtülü ödenekten Dördüncü Ordu Kumandanlığı’na para gönderilmesi( Tarih:1333, Dosya No: 9, Gömlek No:12, Fon Kodu: DH.EUM.KLU ).
4: Filipin adaları Ä°slam ahalisi vekili Con Finli’nin huzura kabulü ile ilgili belge ( Tarih:1331, Dosya No: 12, Gömlek No:1331/C-014, Fon Kodu: Ä°. MBH ). Bu belgede Filipin’de binbaşı iken Müslüman olan bir Amerikalı subayın Ä°stanbul’da PadiÅŸah tarafından kabul edilerek Filipin Müslümanları hakkında bilgi vermesi anlatılıyor. Ayrıca bu zat MeÅŸihat Makamı’na ve Osmanlı Devleti’ne bölgedeki güç dengeleri ve bölge Müslümanları hakkında önemli bir rapor sunmuÅŸtur.
5: Filipin Adaları’nda tesis edilen birinci sınıf ÅŸehbenderliÄŸe, BaÅŸÅŸehbender ( Konsolos ) ünvanını muhafaza etmek üzere Ragusa Åžehbenderi Necib Hac Efendi’nin tayin edildiÄŸine dair belge ( Tarih:1328, Dosya No: 423, Gömlek No:1328/B-22, Fon Kodu: Ä°..HR.. ).
6: Osmanlı tebasının ( halkının ) Küba ve Filipin adalarına muhaceretlerinin men’i hususunda Ä°spanya Hükümeti bir takım tedbirler aldığından; buralara gidecek Osmanlı tabiyetlilerin pasaportlarını n vize edilmemesi neticesinde Osmanlı Devleti’nin Ä°spanya nezdinde yaptığı giriÅŸimler ele alınıyor. (Tarih:1308, Dosya No: 1762, Gömlek No: 97, Fon Kodu: DH.MKT ). Bu belge Ä°spanyollar’ın Osmanlı vatandaÅŸlarının Filipin ve Küba’ya gitmelerini engellemeye çalıştıklarını konu edinmekte, Osmanlı Devleti’nin giriÅŸimleri ele alınmaktadır.
7: Sumatra adasında ( bugünkü Endonezya’da ) bulunan ve Tanbuzi Sultan ünvanını taşıyan Zeynelabidin adlı kimsenin Mehmed Zeyn adıyla ceziredeki ( adadaki ) diÄŸer reislerle aralarında olan hudud meselesinin tesviyesinde padiÅŸahın tavassutunu ( aracı olması ) temin için Dersaadet’e geldiÄŸine dair belge ( Tarih:1316, Dosya No: 26, Gömlek No: 67, Fon Kodu: Y.. PRK.HR ). Bu belge Sultan II. Abdulhamid döneminde Müslümanların aralarındaki sorunları halifeye götürdüklerine dair önemli bir belgedir. Endonezya’daki hudut meselesinin bile Ä°stanbul’da çözüleceÄŸini gösteren bir vesika.
8: Sumatra ceziresinden Açe memleketi hükümdarı, ahali ve rüesasının Osmanlı Devleti himayesine girme taleplerine dair arÅŸivde bulunan bu belge, Osmanlı Devleti’nin sınırlarının nerelere kadar uzandığını gösteren önemli bir bilgi içeriyor. ( Dosya No: 457, Gömlek No: 55, Fon Kodu: MKT.MHM ).
9: Sumatra adasındaki Niyaz kıtası Müslümanları emirinin Saltanat-ı Seniyye tabiiyetini kabul ile donanmadan gemi talep ettiklerine dair belge ( Tarih:1320, Dosya No: 229, Gömlek No: 12, Fon Kodu: Y.. MTV. ).
10: Sultan II.Abdulhamid dönemine ait belgede Endonezya’da Müslümanlar’ın istiladan kurtulmaları için, Harbiye mektebine talebeler getirilip, mukavemet kuvvetleri teÅŸkil ettirmek lüzumundan bahsediliyor. Malay Adaları’ndan Harp okuluna öÄŸrenci alındığını, yetiÅŸtirilerek memleketlerine gönderildiÄŸini belgeleyen vesikalardan biri ve bunlara dair fotoÄŸraflar elimizde mevcut. ( Tarih:1308, Dosya No:10, Gömlek No: 60, Fon Kodu: Y.. PRK.MYD ).
11: Batavya ( Cakarta ) Müslümanları’nın Osmanlı askerinin yetimleri ve dulları için toplayacakları ianenin (yardımların ) kabulünü rica ettiklerine dair belge ( Tarih:1315, Dosya No:380, Gömlek No: 74, Fon Kodu: Y.. A…HUS. ).
12:Hollandalı Ament adlı ÅŸahsın arazisinin icar( kira ) bedeli yüzünden Ä°slam ahalisine reva gördüÄŸü mezalim üzerine çıkan isyan sırasında bir çok müslümanın askeri kuvvetlerce katl ve telef edildiklerine dair malumat ve tafsilatı havi raporun Batavya BaÅŸÅŸehbenderliÄŸinden gönderildiÄŸi ( Tarih:1334, Dosya No:6, Gömlek No: 55, Fon Kodu: DH.EUM.4.Åžb ).
13:Çanakkale muharebesinin gidiÅŸatıyla ilgili raporların Malay diliyle yerli gazetelerde neÅŸri ve Çanakkale ile Gelibolu zaferlerinin Malay Müslümanları arasında sevince yol açtığı, bundan böyle hutbelerin padiÅŸahın halifelik sıfatı yanında gazilik unvanı ilavesiyle okutulacağı hakkında Batavya ÅžehbenderliÄŸi'nin faaliyetleri ( Tarih:1915, Dosya No:2323, Gömlek No: 15, Fon Kodu: HR.SYS ).
14: Batavya'da cami-i kebirde ictima' eden binlerce efrad-ı müslimenin salat-ı iyd-ı said-ı fıtr'ı ( ramazan bayramı namazı ) eda eyledikleri ve namazdan sonra PadiÅŸah ve Asakir-i Osmaniye'nin muzafferiyeti için dua ettikleri( Tarih:1915, Dosya No:2415, Gömlek No: 40, Fon Kodu: HR.SYS ).
Bu belgeler her zaman ve her yerde Müslümanlar’ın birbirlerinin dertleriyle dertlendiklerini, birbirlerini kolladıklarını, imkanlar ölçüsünde yardım ettiklerini, dua ettiklerini, birbirlerinin zaferleriyle bayram ettiklerini, katliama uÄŸradıklarında matem tuttuklarını, doÄŸal afetlerde birbirlerine koÅŸtuklarını; bunu yaparken de kıtaları bile aÅŸtıklarını gösterir belgelerdir. Dün olduÄŸu gibi bugün de bu mazlum ümmetin birliÄŸe ihtiyacı var. Belki de dünden çok daha fazla…
Sebahattin Arslan
4 Åžubat 2010
[Non-text portions of this message have been removed]
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
|
Son Güncelleme ( 09-02-2010 )
|
|
|
|
|
|
|
Kullanıcı Girişi |
| L O G I N |  |
|---|
|
|
Ziyaretçi Sayısı |
|
120907134 Ziyaretçi
|
|
|
|
