Ve sabahları gelip akÅŸamları gitmek ÅŸartıyla, göl kenarındaki iki katlı evimin iÅŸlerini üzerine aldı.
Ben vazifeye gitmek üzereyken geliyor, akÅŸamları, vazifeden dönüÅŸümden biraz sonra gidiyordu.
Yirminci Asırla beraber doÄŸmuÅŸ.. Aslı Vanlı... Bu Batı Anadolu bölgesine seferberlikte (Birinci Dünya Harbinin ismi) muhacir olarak gelmiÅŸ... Ä°stiklal Savaşında cepheye sırtında sandık sandık cephane taşımış... hiç evlenmemiÅŸ.. Ne akraba, ne ahbap, kimsesi yok dâr-ı dünyada... Bütün yakınlarını kaybetmiÅŸ Seferberlikte...
Eve sabahları bir gölge gibi girer. GeldiÄŸini, mutfaÄŸa benzer ocaklı odadan gelen çanak çömlek seslerinden anlarsınız. Kahvaltınızı, masa diye kullandığınız dört ayaklı rendelenmemiÅŸ tahtaya yaydığı örtünün üstüne dizer, çayınızı 'tavÅŸan kan' dedikleri cinsten demler ve sonra karşınıza geçip bir sandığın üstüne oturur ve sizi, garip bir hayvan soyuna bakarcasına seyretmeye koyulur.
AkÅŸam yemeÄŸinizi mutfaktan alıp siz hazırlamaya mecbursunuz... Hasene Bacı, her ÅŸeyi düzenleyip, kasaba kenarındaki kulübesine gitmiÅŸtir.
Ben bu köy azmanı kasabacıkta kimseyle temas halinde deÄŸilim... Sabahleyin Hasene Bacının arkasından vasıta gelip beni alıyor ve köy dışındaki kışlaya bakıyor... Orada da, iÅŸimden gücümden baÅŸka hiçbir ÅŸeye takılmıyor gözlerim... Evimden, yurdumdan, çevremden uzağım; ve bu köy azmanı kasabacığın sokaklarında, büyük ÅŸehirden sıçrama çizgiler halinde gördüÄŸüm yerli film afiÅŸleri ve bazı reklamlar, müthiÅŸ sinirime dokunuyor. Bir acayip sürgünde buluyorum kendimi... Evimin önündeki çivit rengi göl ve etrafındaki sisli daÄŸlar, Ä°stanbul'la arama aşılmaz bir mesafe katmış gibi geliyor bana. Her ÅŸey, çarşıdaki hırdavatçının vitrinini dolduran sineklerden cicili bicili traÅŸ sabunu kutularına ve Hasene Bacının suratına kadar, gayet yavan, bayat ve sıkıntılı. Bu köy azmanı sinemalı, radyolu, meyhaneli kasabacıkta, ne ÅŸehri buluyorum, ne köyü, ne de Anadolu'yu.. Çamur içinden kamyon geçerken etrafa serptiÄŸi zifos gibi asrilik, kasabanın üstünü başını lekeye bulamış ve orada ÅŸahsiyet diye bir ÅŸey bırakmamış, 'Artık Kapalı Çarşıda turistlere yutturulan aÅŸağılık mallardan biri oldu ÅŸahsiyet.' diye düÅŸünüyorum. Uzakta, gölün sol kenarında arpa ambarı haline getirilen bir Selçuklu türbesinin ehramvari zarif kubbesi, benimle aynı fikirde görünüyor.
Birdenbire bir hadise bu yavanlıklar alemindeki ilgisizliÄŸimi kamçılayıverdi. Kasabada tek uÄŸrağım olan, sinameki kakule, tarçın vesaire satıcısı, kır sakallı aktar, 'tavÅŸan kan' çayını karıştırırken bana ÅŸöyle dedi:
- Hasene Bacı'dan memnun musun?
- Ne var memnun olup olmayacak?
- O senden çok memnun.
- Neye?
- Namazını kılıyorsun diye...
- Garip ÅŸey! Bu da sebep mi?
- Öyle deme! Hasene Bacı sırtında bir küfe, daÄŸdan çalı çırpı toplayıp kasabada satar ve onun parasıyla geçinir. Kimsenin de evine gitmez.
- Neye gelmiÅŸ bana öyleyse?
- Seni ben saÄŸlık verdim de ondan.. Nasıl bir adam olduÄŸunu anlattım. Sen onun öyle sessiz durduÄŸuna bakma! Derin kadındır o.. Her gece kulübesinde sabaha kadar mum yanar. Ä°çeride ne ettiÄŸini, ne yaptığını kimse bilmez. Kasabalıya sorsan, ermiÅŸtir Hasene Bacı...
- Bu tarafını hiç bilmiyordum. Benimle fazla konuÅŸtuÄŸu yok..
- KonuÅŸmaz! Yeri gelmeden aÄŸzını açmaz! En çok kızdığı Müslüman eskileridir.
- Ne demek Müslüman eskisi?
- Bugünün Müslüman geçinenleri...
ÖÄŸle yemeÄŸinde, Hasene Bacı yine karşıma geçmiÅŸ, yine beni süzerken sordum:
- Sen gece evinde ne yapıyorsun?
- Oturup düÅŸünüyorum.
- Ne düÅŸünüyorsun?
- Rabb'imi...
- Hiç uyumuyor musun?
- Uykuda geçiyor ömür.
- Senin için, sabaha kadar namaz kılar, Kur'an okur, zikreder, dediler.
- DoÄŸru söylememiÅŸler.. Ben kimim, bu iÅŸleri yapacak insan kim?
- Ya Müslüman eskisi dediÄŸin kimler?
- Camileri doldurup da içine giremeyenler... Hepimiz!
Hasene Bacı, birdenbire, o güne kadar kabuÄŸunu delemediÄŸim ve içindeki cevheri göremediÄŸim haliyle, gözümde yepyeni bir mâna alıverdi. Kadının hayatını daha derinden incelemeye koyuldum:
Seferberlikte, annesini, babasını ve kardeÅŸlerini, komiteciler, gözünün önünde kesmiÅŸler. Tam kendisine tecavüz edileceÄŸi ân, üstü başı paramparça debelenirken bizimkilerin karşı hücumuyla kurtulmuÅŸ... Fakat yüreÄŸine iner gibi bir hal olmuÅŸ ona... Hayır sahibi bir ihtiyar, onu yanına alıp buralara getirmiÅŸ. Sonra da ölüp gitmiÅŸ... Hasene Bacı tek başına kalmış. Kendisiyle evlenmek isteyen herkesi savmış... Hep o hal... Ve kendini ALLAH'a vermiÅŸ... Ä°stiklâl Savaşında da 20 yaÅŸlarında bir kızken, bir Cuma namazında caminin kapısına dikilip içeriye avaz avaz seslenmiÅŸ:
- Müslümanlar! Kaldırın baÅŸlarınızı secdeden! Bozun, zaten bozuk namazlarınız! ALLAH'a secde edebilmek için evvelâ memleketinizden gâvuru kovun!
Onu duyanlar dehÅŸete düÅŸmüÅŸler. Camidekilerin çoÄŸu çete yazılmış ve düÅŸmana karşı çıkmış... O da onlarla beraber, erkek gibi çalışmakta.. Bir aralık kasabayı, iÅŸgal eden Yunan askerlerinin kumandanı onu yanına çağırıp konuÅŸurken herkesin yanında iÅŸi sarkıntılığa vurunca, bir köÅŸedeki kasaturayı kapıp çekmiÅŸ, siper alıp haykırmış:
- Sen erkek misin bilmem ama ben kadın değilim!
Kumandan ona hiçbir ÅŸey yapamamış.
Hasene Bacı, ömrünce eli erkek eline deÄŸmemiÅŸ kadın.
O gün, bugün karşısına çıkanı ayıplıyor, önüne gelene ÅŸu dersi veriyor:
- Müslüman eskisi olmaktan kurtul! Müslüman ol!
Kasaba da, bu içine gömülü ağır baÅŸlılığı içinde yarı deli kadını hoÅŸ görüyor.
SevdiÄŸi, dükkânına uÄŸradığı, evine girip çıktığı, sofrasına oturmayı kabul ettiÄŸi tek adam da, bizim bu sakallı aktar...
Bir gün bana sordu:
- Sen niçin camiye gitmiyorsun da namazlarını evde kılıyorsun?
- Camide gördüÄŸüm edalardan sıkılıyorum. Bir de, öyle haller sarıyor ki, beni, namazda, kendimi göstermemek, tek başına, yalnız kalmak istiyorum.
- Git, git. Camiye git! Halin güzel ama camiye gitmene engel deÄŸil...
Cuma namazı... Ä°mam hutbede... Müslümanlar kimi kasketini tersine çevirmiÅŸ, kimi başına bir mendil baÄŸlamış, kimi kallâvî (fötr) ÅŸapkasını kulaklarına kadar geçirmiÅŸ, sallanan omuzlarıyla öÄŸütleri dinlerken, gerilerden, Cumaya gelmemeleri gereken kadınlar tarafından bir ses geldi:
- Ä°mam efendi! Sen ne söylüyorsun, kimlere söylüyorsun?
Herkes korkunç bir ÅŸaÅŸkınlık içinde başını çevirmiÅŸ, sesin sahibini ararken, birden, Hasene Bacıyı ayakta gördüler:
- Müslümanlığı indirdiniz indirdiniz, gövdenizle yatıp kalkmaya, anlamadığınız ÅŸeylere 'Hû!' demeye!.
TelâÅŸ anlatılır gibi deÄŸil... BaÅŸlar birbirini arayıp ne yapmak gerektiÄŸini soruyor.
- Haydi kalkıp dökülün sokaklara!. Sorun Emanete ne oldu? Nerede Müslümanlar?. Nerede Müslümanların diyarı?. Nedir bu köpeklerin bile sürmeyeceÄŸi hayat?..
Korku büyük...
Hasene Bacı, elinde iskarpin taklidi lâstik pabuçları, erkeklerin içinden geçerek kapıya geldi ve kendisini dışarıya attı. Hâlâ bağırıyor:
- Siz de Müslüman mısınız be? Müslümanlık kim, siz kimsiniz?
Arkasından iki kişi daha fırladı.
Biri sesleniyor:
- Taharriler de gidiyor. Åžimdi yakalayacaklar onu.
Hasene Bacıyı karakolda, iyi kalpliliğiyle tanınan komiserin yanında buldum.
Komiser soruyor:
- Sen böyle laf etmedin deÄŸil mi? Müslümanları ayaklanmaya çağırdın, diyorlar. Yok böyle bir ÅŸey, deÄŸil mi?
Hasene Bacı Ä°stiklâl Savaşında Yunan zabitine çektiÄŸi kasaturaya benzer gözlerini komisere dikti:
- Var mı, yok mu, bilmiyorum ama ortada Müslüman yok!
- Sana mı kaldı onları aramak?
- Bundan 40 ÅŸu kadar yıl evvel camiye girip Yunanlıya karşı, yine, böyle Müslümanları aradımdı.
- BulmuÅŸ muydun?
- Bulmuştum. Şimdi bulamıyorum!
- Kime karşı arıyorsun da bulamıyorsun?
Ben, hafakanların en çarpıcısı içinde Hasene Bacı, ne karşılık verecek diye bakarken, o, gözleri faltaşı gibi açılmış, cevabını yapıştırdı:
- Şehirliye karşı!
Ertesi günü evime gelmeyen Hasene Bacının ne olduÄŸunu soruÅŸturup öÄŸrendim ki bir gece karakolda kaldıktan sonra, iyi kalpli komiserin tavsiyesiyle yine küfesini yüklenip daÄŸdan çalı çırpı toplamaya gitmiÅŸ.. bir daha camiye uÄŸramayacağına dair söz vermesi istenince de ÅŸöyle demiÅŸ:
- UÄŸrayıp da ne yapacağım?... Ä°çinde kimse yok ki?..
(1965)
Necip Fazıl KISAKÜREK
Not: Hikaye, Afra Çiçek kardeÅŸimiz
tarafından tape edilerek sitemize hediye edilmiÅŸtir. Afra kardeÅŸimize teÅŸekkürler.
admin
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz.
