TARÄ°H BOYUNCA AT VE Ä°NSAN   
                                   

Hayvanlar dünyasında Ä°nsana ilk dost olanların başında atlar gelir.

Bu vefa binlerce yıldır koruna gelmiştir.

Dünyanın her yerinde, insanın ayak bastığı her toprakta, at  bazen bir savaÅŸçının rüzgar kanatları, bazen bir çiftçinin ekmek teknesi, kimi zamanda sonu gelmez yollarda kervanların gözbebeÄŸi olmuÅŸtur.

Tarihte öyle atlar vardır ki sahipleriyle birlikte anılmış, isimlerini bir kahraman gibi tarih kitaplarına yazdırmıştır.

Hazreti Ali'nin Düldül'ü,

Battal Gazi'nin "Benekli"si AÅŸkar,

KöroÄŸlu'nun Kır atı "Küheylan",

Büyük Ä°skender'in "Boukephalos" isimli efsane atı,

III. Osman’ın Sislikır isimli atı, ve bu at için saray bahçesine yaptığı gömüt.

Bu gömütün  ÅŸiirsel yazıtı.

       TÜRKLER AT ÜSTÜNDE DOÄžAR

Ve Türkler

Kimi tarihçilerin "at üstünde doÄŸar at üstünde ölür" dediÄŸi Türkler için at,   hızlı koÅŸan bir hayvan olmanın çok ötesindedir.

Atların anavatanının tıpkı Türkler gibi Orta Asya stepleri olduÄŸuna inanılır.

Aynı topraktan fışkıran ve kabına sığmayan iki filiz gibidir, Türkler ve atlar.

Orta Asya'daki Türk boylarında, delikanlıya yavuklusundan önce at verilir. Delikanlılar yavukluya ilk nazarını at üstünden gönderir.

Obadaki genç kızın hayalinde, tepelerde ÅŸaha kalkmış bir atın üstündeki delikanlının silueti vardır.

Yüzyıllar boyu, Türklerin vazgeçemediÄŸi üç kutsal; At, avrat ve silahtır..

Ergenekon'a sığmayan Türkleri, Anadolu’ya atlar taşır.

Dokuz Eylül 1922'de Ä°zmir'e girerek, Kadifekale'ye Türk Bayrağını çeken Türk süvarilerinin atları, belki de 1071'de Malazgirt'te Romen Diojen'in ordusunu yarıp geçen ateÅŸ yeleli kısrakların torunlarıydı.

Orta Asya'dan günümüze Türk insanı, ata dayanıklılık ve hızın yanında sadık kimliÄŸini, dik duran kiÅŸiliÄŸini vermek için çaba harcamıştır.

       OSMANLI'NIN YİĞİT ATLARI

Osmanlı Devleti at yetiÅŸtiriciliÄŸine büyük bir önem verir; ıslah çalışmaları ile halkın temin edemeyeceÄŸi çeÅŸitli damızlıkları yetiÅŸtiricilere sunar ve memleket hayvancılığını kontrol altında tutar, halkı yetiÅŸtiricilik hususunda bilgilendirir ve teÅŸvik ederdi.

Osmanlı -Türk orduları  yiÄŸit atların bulunduÄŸu büyük süvari kuvvetlerine sahipti.

Zaferlerde süvarilerin çok büyük katkıları vardı.

NiÄŸbolu Savaşı’nda 40 bin civarında olan atlı kuvvetlerimiz, Birinci Viyana kuÅŸatması sırasında 170 bini bulmuÅŸtur.

1900 yılında, o dönemde dünyada bir örneÄŸi bulunmayan Kağıthane Harası kurulmuÅŸtur.

Paris’te açılan uluslararası büyük sergide birinciliÄŸi ve ikinciliÄŸi Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’ndan gönderilen safkan Arap Atları kazanmıştır.

Arap atı morfolojik olarak vücut yapısındaki harmoni ile dikkatleri üzerinde toplar. Başı küçük ve kuru, gözleri iri, bakışları canlıdır. Arap atının ruh asaleti ile güzelliÄŸi, bilhassa gözlerinde ve bakışlarında ortaya çıkar. Burun delikleri geniÅŸtir, sıcak ve kuvvetli solunum esnasında açıldığı zaman dört köÅŸe bir ÅŸekil alır.  Kulakları küçük, sivri ve hareketlidir. Alnı geniÅŸ, profili genel olarak düzgün, bazen hafif bir içbükeylik  görünür. Cidago yüksekliÄŸi 145-160 cm. arasındadır. Derisi ince, yumuÅŸak olup tüyleri parlak ve kısadır. Damarlar derinin altında görülür. Bel kısa ve saÄŸlamdır. SaÄŸrı düz çoÄŸunlukla yuvarlak kuyruk baÄŸlantısı yukardandır. YürüyüÅŸ esnasında kuyruk kalkar ve havada güzel bir kavis yapar ki  bu, kuyruk tutma diye tabir edilir. Bacaklar kuru, kemikler saÄŸlam, mafsallar geniÅŸ, baÄŸ ve tendolar belirgin, tırnaklar küçük ve saÄŸlamdır. En çok al, kır ve doru donlara rastlanır. Yağız don az görülür. Kula, Ä°zabel ve Alaca don görülmez.

Arap atı çeki, binek ve yarış kabiliyeti olan saÄŸlam bir konstitüsyona, canlı bir temparamente ve yüksek bir kalıtsal güce sahiptir. GeliÅŸmesini 4 yaşına kadar tamamlar.

Eski bir Türk eserinde Arap atlarında aranan vasıflar ÅŸu ÅŸekilde anlatılmaktadır. (Arap kavmince atın alakası: oldur ki başı kuru ola, kalem kulaklı ola, burun delikleri büyük ola, boynu uzun ola, yani dal boyunlu, karnı ziyade geniÅŸ ola, ve yürüdükçe iki adımı beyni altı züra ola)

Arap atı , açlığa susuzluÄŸa hastalıklara ve bir çok mahrumiyetlere karşı fevkalade dayanıklı bir hayvandır. Üç dört ay her gün seksen km. gitmek ÅŸartı ile yürüyen ve tahammül eden Arap atları görülmüÅŸtür. Böyle bir hayvan dinlenmek ÅŸartı ile bir günde 240 Km. kat etmiÅŸtir.

Üstat Necip Fazıl Kısakürek Arap atını edebi olarak, Safkan Arap atının  ifadesi, çarpıcı bir zarafet... Bu zarafeti doÄŸuran, uzuv ölçüleri, baÅŸ, boyun, bel, saÄŸrı, ayak, bilek ve tırnaklarda toplanıyor. Harikulade vücut ölçüleri içinde küçük, bazen hafif bir içbükeylik gösteren efsanevi bir baÅŸ... Açık alnı, her an hareketli ve kıvrımlı, ince, küçük kulaklar, gurur dolu büyük ve enfes gözler, hassas ve hareketli burun delikleri... Ä°nce uzun; ve ÅŸahane tavrın karakteristiÄŸi olarak umumiyetle dik ve bükük bir boyun... Ä°pek gibi ince, yumuÅŸak deri, kılları parlak ve dalgalı yeleler... Düz karın, kısa bel, yuvarlak ve ahenkli saÄŸrılar... Üzerlerinde adaleler tam uyumlu... Yerine kuvvetle perçinli, gür ve zengin, aksiyon halinde daima kalkık ve kavisli kuyruk... UzunluÄŸu  vücuda nispetle uyumlu ayaklar, bilekler, ve büyükçe, hafif yatık, kuvvetli tırnaklar... Cidago yüksekliÄŸi 145-160 cm. yüksekliÄŸinde... Donu, yağız, doru, al, kır ve bunların deÄŸiÅŸik tonları... Sekili ayaklar, alında akıtma ve kartopu, sık rastlanan hususiyetlerden...

Arap atının...

Üç yeri ince uzun olacak: Kulakları, boynu ve art ayakları...

Üç yeri kısa olacak: Sırtı, kuyruk koçanı ve ön ayakları...

Üç yeri geniÅŸ olacak: Alnı, göÄŸsü ve saÄŸrıları...

Üç yeri parlak olacak: Tüyleri, gözleri ve tırnakları...

Böyle olursa at iyi...

Arap atı zeki ve ahlaklıdır. Vakar içinde heyecanlı, çok sıcak kanlı ve uzun ömürlü... En ileri yaÅŸlarda bile verimli, yorulmak bilmez derecede hamarat ve çalışkan, her türlü zora tahammüllü ve dayanıklı... tarif etmektedir.

                                                                               devamı var...