• Bu araÅŸtırmada anlatılanların hepsi yaÅŸanmış olaylardır. Ä°nternet üzerinde, tanıdık, bildik insanlar arasında yapılan küçük bir soruÅŸturmayla birkaç gün içinde toparlanmış yüzlerce vaka arasından seçilmiÅŸtir. Ä°simler araÅŸtırmacıda saklıdır.

• AraÅŸtırmanın amacı mahalle baskısı resmini tamamlamak, baskıcı mahalleler arasında tercih yapmadan, baskı yapan baÅŸka mahalleleri de teÅŸhir etmektir.

• AraÅŸtırma için uzun süre beklenmiÅŸ, ama Said Nursi üzerinde çalıştığı için Åžerif Mardin’i bile

yıllarca dışlamış olan Türk akademyasının bir yüz yıl daha böyle bir araÅŸtırma yapmaya cesaret edemeyeceÄŸi anlaşılınca bu iÅŸe giriÅŸilmiÅŸtir. AraÅŸtırmacının bilimsellik iddiası yoktur. Anlatılan olayların gerçekliÄŸi hakkında ikna edici ayrıntı mevcuttur.

• AraÅŸtırmanın amacı kesinlikle Hutu-Tutsi mücadelesine dönen Türkiye’deki siyasi kutuplaÅŸmanın altına odun atmak ya da “mahalle baskısı diye bir ÅŸey yoktur, Anadolu herkesin elele dolaÅŸtığı bir Teletabiler diyarı, insanlığın son ütopyasıdır” demek deÄŸildir. Bu yüzden araÅŸtırmanın diÄŸer mahalle araÅŸtırmalarını hükümsüzleÅŸtirmek için kullanılması yasaktır.

• AraÅŸtırma MGK’ya rapor olarak yazılmadığı için araÅŸtırmanın sonuç bölümünde devlet laik mahalle baskılarına karşı göreve çaÄŸrılmamıştır. AraÅŸtırmacılar bu iÅŸin mahallede ve mahalleliler arasında çözülebileceÄŸine inanmaktadır.

• AraÅŸtırmacılara göre bir toplumda baskın havayı insanlar, gruplar ve ideolojiler arasındaki rekabet yaratır. “Bunların sayısı artıyor”, “toplum muhafazakarlaşıyor” diye mızmızlanmak, kavgaya dışarıdan adam çağırmak centilmenliÄŸe aykırı hareketlere girer. Åžiddet ve baskıya baÅŸvurmadan gruplar arasında propaganda, ikna sürmelidir. Demokratlık bunu gerektirmektedir.

• AraÅŸtırma için Soros’tan, Fethullah Gülen’den, AKP’den, Diyanet’ten, ABD’nin ılımlı Ä°slam projesi koordinatörlüÄŸünden ya da baÅŸka herhangi bir dış güçten para alınmamıştır. Aksi ispatlanırsa bu araÅŸtırma üç saniye içinde kendini yok eder.

***

ANNEMÄ°N ÅžAPKASI • 2002 yılıydı. ODTÜ’den mezun oluyordum. Mezuniyet törenime ailem de gelmek istedi. Annem baÅŸörtülü. Türbanlı dersem daha iyi anlaşılır. Çok dindar biri deÄŸilim. ArkadaÅŸlarım ve hocalarım annemin türbanlı olduÄŸunu bilmiyorlar. Onlar için din, köylü, taÅŸralı bir ÅŸey, dindarların hepsi de ÅŸeriatçı. Annemin türbanlı olduÄŸunu görürlerse üniversitede kalıp asistan olma hayallerim suya düÅŸer diye düÅŸündüm. Aslında mezuniyet törenine türbanlı annelerin girmesine izin verilmiyor muydu bilmiyorum. Ama ben üzerimdeki mahalle baskısı yüzünden gelme de diyemeyeceÄŸim annemi törenimde ÅŸapka takması için kardeÅŸimle birlikte ikna ettim.Tören akÅŸamüstü açık havada yapılıyordu. GüneÅŸ yoktu. Ve benim annem sırf üzerimdeki mahalle baskılarının yarattığı endiÅŸe ve aÅŸağılık komplekslerim yüzünden binlerce kiÅŸi içinde o ÅŸapkayla oturmak zorunda kaldı. Bu konuyu daha sonra hiç konuÅŸmadık. Ama ben ömrümün sonuna kadar o mezuniyet fotoÄŸraflarına baktıkça hem kendimden utanacağım hem de yaÅŸadığım ülkeden...

SÄ°VÄ°L TOPLUM LÄ°NCÄ° • Geçen hafta demokrat bir sivil toplum kuruluÅŸunun düzenlediÄŸi, “Ä°nanç, DüÅŸünce ve Ä°fade ÖzgürlüÄŸü” baÅŸlıklı foruma, farklı grup ve inançlardan 10 kiÅŸi ile birlikte, baÅŸörtüsü mücadelesi veren bir STK adına ben de davetliydim. Ä°nanç ve düÅŸünce özgürlüÄŸü üstüne bir konuÅŸma yaptım. Daha sonra kürsüye, hakkında 301 davaları olan bir yazar çıktı. Bağırarak yaptığı konuÅŸmasının pek çok yerinde adımı vererek, yüzüme bakıp, parmak sallayarak, “Amerika’ya herkes hayır der, asıl AB’ye hayır diyemeyenden bir iÅŸ çıkmaz”, “Ä°nanç dogmadır, ifade hürriyeti ile baÄŸdaÅŸmaz” gibi sözler söyledi, Ä°slam ile ilgili ileri geri ifadeler kullandı. Çok alkış alıp yerine oturdu. Adımı on defadan fazla zikrettiÄŸi bu sunuma salonda benden baÅŸka biri cevap verir diye bekledim. Baktım olmuyor, söz alıp “herkesin saçmalama hakkı vardır, saygı duyuyorum” deyip yerime oturdu. Tabii bu cümleyi duyan bu kiÅŸi ayaÄŸa fırlayıp söz aldı ve yine bana dönüp “... hanım daha genç, büyüyünce beni anlar, saçlarını açsa daha iyi anlar” diyerek sözlerini bitirdi. Salondan bir alkış daha alıp oturdu... Bana da salonu terk etmek düÅŸtü.

ÇOCUÄžUM Ä°HBARCI • Ben bir yüzbaşıyım. EÅŸim baÅŸörtülü. Yeni atandığım yerde komutan eÅŸiyle birlikte ziyaretimize geldi. Bunun ne anlama geldiÄŸini bildiÄŸimiz için eÅŸim peruk taktı. Ama üç yaşındaki kızımın memleketin bu durumlarından haberi yoktu tabii. Tam yemeÄŸi kazasız belasız bitirip oturuyorduk ki kızım içerdeki baÅŸörtülerden birini alıp “anne taksana bunu” diye annesinin kucağına bıraktı. Yetmedi. Yere o baÅŸörtüsünü serip komutanın ÅŸaÅŸkın bakışları altında namaz kılar gibi hareketler yapmaya baÅŸladı. Tabii kıpkırmızı olduk. EÅŸim “babaannesinden gördü galiba” gibi bir ÅŸeyler geveledi ama herhalde mesele anlaşıldı. Ben de baktım ki böyle numaralarla olmayacak, ordudan erken emekli oldum.

GENÇ DÄ°NDAR DOKTORLARA TAVSÄ°YELER • Tıpta uzmanlık sınavını kazanan asistan iÅŸe baÅŸlar. Ä°stediÄŸi kadar çalışkan, bilgili olsun hocanın bazı sınavlarından geçmek zorundadır. Hoca eÅŸinizle birlikte sizi evine davet eder (karısı örtülü ise bilelim, örtülü deÄŸilse içki içip içmediklerini çözelim yemeÄŸi). Asistan bekar ise mutlaka içki içip içmediÄŸiniz araÅŸtırılır. Bir yemekte garsonu ayarladınız, votka viÅŸne deyip sade viÅŸne gelmesini saÄŸladınız ise eh birinci yemeÄŸi kurtardınız; ama hoca külyutmaz mutlaka odasında bir bahane ile ‘hadi birer tek atalım öyle gidelim’ deyip size içki içirmeye çalışır. Ramazan ayı boyunca diÄŸer doktor arkadaÅŸlarınız ve klinik ÅŸefi mutlaka gündüz yemek yeyip yemediÄŸinizi denetler. Bir gün niyetlenmeyip de yediÄŸinizi gösterirseniz rahatlarlar, diÄŸer günlerin peÅŸine düÅŸmezler.

RAKI-AYRAN • Üç yıl önce Ä°stanbul’da bir tıp kongresinin yemeÄŸinde, önündeki ayrana su karıştırarak rakı görüntüsü vermeye çalışan bir genç akademisyene çok gülmüÅŸtük. Daha sonra hocası geldiÄŸinde bu çabanın nedenini anladık; hocayla kadeh kaldırmak mecburi imiÅŸ.

BEYAZ YAKALI FAŞİZMÄ° • Bir bankada çalışıyorum. Sekiz yıllık iÅŸ arkadaÅŸlarım ablamın baÅŸörtülü olduÄŸunu hala bilmiyor. Karısı baÅŸörtülü olanlar eÅŸlerini mümkün olduÄŸunca saklıyor. Taraf okuduÄŸum için sürekli tacizle karşılaşıyorum. Asıl kötü olanı yıllık izinim olduÄŸu halde anlayacaklar diye Hrant Dink’in cenazesine katılamadım.10 Kasım saat dokuzu beÅŸ geçe ofisin içinde ayaÄŸa kalkmayanın ise vay haline...

REKLAM AJANSINDA RAMAZAN • Uluslararası ortaklığı olan iyi bir reklam ajansında junior art director olarak iÅŸ buldum. Ä°ÅŸe baÅŸladığım günler Ramazan’a denk geliyordu. Oruç tuttuÄŸumun öÄŸrenilip, parmakla gösterilmekten, rahatsız edici ÅŸakalara maruz kalmaktan, yapacağım en ufak hatanın orucuma mal edilmesinden korktuÄŸum için ilk on beÅŸ gün çeÅŸitli taktiklerle oruç tuttuÄŸumu sakladım. Sigara ve çay içmemem en büyük avantajımdı. Sonunda sorular ve yemek teklifleriyle etrafımdaki ÅŸüpheler artınca itiraf ettim oruçlu olduÄŸumu. Namaz bile kılmayan benim ajanstaki ön adım artık ‘hacı.’ Hüseyin Üzmez birine tecavüz etse benden kınama mesajı yayınlamamı bekliyorlar...

O EV TUTULDU • Mühendis bir çiftiz. EÅŸim baÅŸörtülü. EÅŸimle birlikte bir hafta sonu yine ev ararken Ümraniye’de bir sitenin giriÅŸinde sahibinden kiralık ilanını gördük. Apartman yöneticisi olan kadınla konuÅŸtuk. Kadın bize “daire tutuldu” dedi. Ben ÅŸüphelenip “peki neden kâğıdı kaldırmadınız” deyince, “az önce tutuldu” deyiverdi. “Tamam” deyip eve döndük. Kadının hallerinden ÅŸüphelenmiÅŸtim. Kâğıttaki numarayı tekrar arayıp aynı evi sordum. Bu kez aynı kadın bana evin özelliklerini saymaya baÅŸladı. “Ben az önce gelen eÅŸi baÅŸörtülü kiÅŸiyim. Yaptığınız ayıp deÄŸil mi” deyince de telefonu yüzüme kapattı.

AÇIK KAPI BASKISI • Ankara’daki büyük üniversitelerimizden birinde birilerinin odalarında namaz kıldığına dair çıkan ÅŸayialar üzerine, öÄŸretim elemanlarının oda kapılarını kapatması yasaklandı.

ÇAY ISMARLAYAYIM MI? • ODTÜ’de normal zamanlarda yüzümüze bile bakmayan bir hocamızın Ramazan günü tüm sınıfa çay ısmarlayası geldi. ‘Kimler istemiyor’ diye sordu. Benimle birlikte birkaç kiÅŸi el kaldırdı. Neden diye sorguya çekti. “Ä°stemiyorum” falan dedim önce. “Oruç mu tutuyorsun” diye sordu. “Evet” dedim. Böylece serbest bırakıldım.

AVRUPA DUY SESÄ°MÄ°ZÄ° • BaÅŸörtülüyüm. Üniversite son sınıfta Erasmus öÄŸrenci deÄŸiÅŸim programına baÅŸvurmuÅŸtum. Fakülte birincisiydim. Ä°ngilizce sınavından en yüksek notlardan biri benimdi. Son aÅŸama ise mülakattı. Mülakata girdiÄŸimde üniversitenin Erasmus koordinatörü beni bayağı sıkıştırdı, sorularının hepsine onu alt edecek cevaplar verdiÄŸimde daha da sinirlendi. Ertesi gün mülakat sonuçları açıklandı. Herkes 100 alırken benim puanım 60’tı.

YEMEKTEYÄ°Z • Bodrum-Türkbükü. Eylül 2008. Ramazan ayı. Bir otelde yapılan düÄŸüne davetliydik. BaÅŸörtülü eÅŸim ve çocuÄŸumla gittik . Biz sorun etmeyip içki içilen masalarda oturduk, bu sırada 60 yaÅŸlarında zengin bir iÅŸadamı, sıradan bir baÅŸörtüsü takan eÅŸime “Sen yakında çarÅŸaf da giyersin” deyiverdi.

LAÄ°K KURTARILMIÅž BÖLGE • 2007’in ekim ayıydı. Okuldan iki baÅŸörtülü arkadaşım ile birlikte Rumeli Caddesi’nden Osmanbey’e doÄŸruyürüyorduk. Arkamızdan “cıkkk cıkkk” diye bir ses geldi ve 50 yaÅŸlarında bir kadın baÅŸladı bize doÄŸru söylenmeye “Siz her ÅŸeyi biliyorsunuz da bir yolda yürümeyi mi bilmiyorsunuz, bu ülkeyi siz bu hale getirdiniz, NiÅŸantaşı’nı kirletmeyin bari,burası temiz kalsın.”

APARTMAN KARARIYLA • Ankara Ümitköy’de oturan bir arkadaşım posta kutusuna bırakılan dini bir dergiden dolayı apartman yöneticilerinden “genel ÅŸikâyet üzerine” uyarı aldı.