SAKÄ°N GÜÇ 

                      Ä°smail Küçükkaya-AkÅŸam'dan

Pazartesi akÅŸamı Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Tayfun Bayazıt ve Genel Müdür Yardımcısı Murat Ermert’le yemekteydik. Söz döndü dolaÅŸtı Merkez Bankası’nın politikalarına geldi. Tamamı tanınmış gazeteciler, çoÄŸu ekonomiye hâkimiyeti ile bilinen konuklar ve YKB Yönetimi, Merkez Bankası BaÅŸkanı DurmuÅŸ Yılmaz’la ilgili çok olumlu yorum ve deÄŸerlendirmelerde bulundular. O sohbet sırasında iki gün önce Brüksel yolunda DışiÅŸleri Bakanı Babacan’ın “Merkez Bankası çok iyi iÅŸ çıkardı” sözleri aklıma geldi. BaÅŸbakan ErdoÄŸan da geçen haftaki bütçe konuÅŸmasında hükümetinin krizle mücadele politikasını anlatırken Merkez Bankası’nı övmüÅŸtü. Yılmaz’ın atama sürecini ve görevi boyunca yaÅŸadıklarını hatırlayınca gelinen noktanın ne kadar olaÄŸanüstü olduÄŸunu düÅŸündüm.

O, sakin durdu, bazen direndi ama asla politize olmadı, kurumunun bağımsızlığını korudu, sık sık hükümetin eleÅŸtiri oklarının hedefi haline geldi. MB’nin Ä°stanbul’a taşınmasına karşı çıktı, faizleri indirmediÄŸi için eleÅŸtirildi ama polemiÄŸe girmedi. Sonunda krizle mücadelede bugün en aktif, en güvenilen bürokrat... Alınması gereken tüm tedbirleri sessiz sedasız hayata geçirmeyi bildi. Hem de hiç ÅŸov yapmadan. Türkiye onun mütevazılığını sevdi.

Yılmaz’ı uzaktan izlerken aklım ve dilim onu tanımlamak için “sakin güç” ifadesinden daha uygun bir benzetme bulamıyor.

Bir süredir, “Yılmaz’la görüÅŸmek, sohbet etmek ne güzel olurdu” diye düÅŸünüyordum. Yılmaz basına çıkan, röportaj veren bir bürokrat deÄŸil. GörüÅŸmek için baÅŸvurduk, bizi davet etti.

Takip etmiÅŸsinizdir, birkaç gündür büyük bir gürültü patırtı ve heyecanın ortasındayız. Dün 24 saatliÄŸine Ankara’ya geldim. Böyle bir iklimde, ekonomi muhabiri arkadaşım Deniz Çiçek’le birlikte Merkez Bankası BaÅŸkanı’na nezaket ziyaretinde bulunduk. SaÄŸ olsunlar, uzun uzun bize vakit de ayırdı ve Yılmaz’ın gözünden ekonominin son durumunu dinleme fırsatı bulduk.

Anlattıklarının büyük bölümü off the record (kayıt dışı) oldu. Buna saygı duyuyorum, böylesine hassas bir dönemde polemik konusu olmak istemiyor. Ama izlenim olarak bazı gözlemlerimi ve kendisinin kimi deÄŸerlendirmelerini yazma konusunda iznini aldım. Kamuoyunun belli konularda bilgilenmesinin çok da yararlı olacağına inanıyorum. Hele Merkez Bankası BaÅŸkanı gibi toplumun her kesimine güven veren bir bürokratın bakış açısı kriz günlerinde çok deÄŸerlidir.

O ayakkabıların sahipleri şimdi devlet memuru

Yılmaz’ın gazetemiz AKÅžAM için özel bir anlamı var. Çünkü arka planda güzel ve deÄŸerli bir hikâye yatıyor.

Deniz Güçer ve Ümit Turpçu çok baÅŸarılı bir gazetecilik sergileyerek, AKÅžAM’a ödül getiren tarihi bir iÅŸe imza atmışlardı. BaÅŸkan’ın eÅŸi, göreve ilk atandığı günlerde arkadaÅŸlarımıza evlerinin kapısını açtığında kapının önünde yer alan ayakkabılar unutulmaz bir enstantane oluÅŸturmuÅŸtu.

“Biz fikri takibe inanırız.”

Yılmaz, sonradan yine bize yaptığı açıklamada kapıdaki ayakkabıların üç gence ait olduÄŸunu söylemiÅŸti. O ayakkabıların sahipleri Yılmaz ailesinin burslu olarak okuttukları üç gence ait. O gençler, Yılmaz’ların evinin alt katında kalıyorlarmış. Dünkü görüÅŸmemizde öÄŸrendik ki, ÅŸu anda onlardan birisi hâkim, diÄŸeri savcı, üçüncüsü de Maliye’de vergi uzmanı olmuÅŸ. Ne kadar güzel. Hafta sonunda “Anadolu’nun dört bir yanında durumu daha iyi olan aileler okumak isteyen dar gelirli çocuklara destek olurlar” diye yazmıştım. Bunun en canlı örneÄŸi DurmuÅŸ Yılmaz’ın destek olduÄŸu genç ve baÅŸarılı çocuklar. Bundan daha büyük bir gurur var mıdır, bilmem.

Faiz kararları ekonominin gereği

Yılmaz’a, Yapı Kredi Bankası yemeÄŸinden, Ali Babacan’ın sözlerinden bahsettim ve BaÅŸbakan ErdoÄŸan’ın bütçe konuÅŸmasını anımsattım. “Her yerden övgü alıyorsunuz” dedim. Hafif tebessüm etti, övgüleri önemsemiyor. “Bize eleÅŸtiri lazım” diyor. “KeÅŸke Özel Kalem Müdürüm her sabah ‘maÄŸrur olma padiÅŸahım senden büyük Allah var’ gibi beni uyarsa” diye iç geçiriyor.

GeçmiÅŸte faizleri artırırken acımasızca eleÅŸtirildiÄŸini unutmuyor, onu da doÄŸal karşılıyor bugünü de. Ekonominin gereÄŸi olarak ileride tekrar faiz artışına gidilmesine ihtiyaç olursa yeniden eleÅŸtirileceÄŸinin farkında. 2007 yılında bir Dünya Bankası toplantısında FED (ABD Merkez Bankası) eski BaÅŸkanı Alan Greenspan’ın siyaset-Merkez Bankası iliÅŸkisi konuÅŸulurken “faizleri indirirken hükümetler sizi över, umursamayın, bunun ekonomik açıdan alınması gereken bir karar olduÄŸunu düÅŸünmezler ama faizler tekrar yükselirken bu kez sizi eleÅŸtirirler. Onu da umursamayın. Siyasetçiler asla eÄŸitilemezler” sözlerini hiç aklından çıkarmıyor.

BaÅŸkan, kurmaylarıyla birlikte ekonomik geliÅŸmeleri anbean takip ediyor. Piyasaların finans ayağında sorun olmadığını ve birinci dalganın atlatıldığını düÅŸünüyor. Belli rakamlar ve örnekler veriyor, onları yazamıyoruz. Ancak 2009’un ilk çeyreÄŸinde finans sektöründeki dalgalanmanın reel sektöre etkisinin belli olacağını belirtiyor. Bunu önemsiyor.

“Hükümet bazı tedbirleri almakta gecikti mi?” diye sordum. Ä°lginç ve önemli bir deÄŸerlendirmede bulundu.

“Batılı ülkelerin finans sektöründe ÅŸimdi yaptığını biz 2001’de yaptık. Bankalara o tarihte güçlü destek vermiÅŸtik. Banka sayısı da buna göre konsolide edildi. Bizim bankaların sermaye yeterlilik rasyoları ortalaması yüzde 17, Basel kriterleri yüzde 9 istiyor. BDDK 12’nin altına inilmesine izin vermiyor.”

GeliÅŸmiÅŸ ülkelerdeki sıfır faiz politikasını sordum. “Merkez Bankaları geleceÄŸin enflasyonunun tohumlarını ekiyor” dedi.

BaÅŸkan’ın yanından ayrılırken, O’nun “yoruldum, köyüme dönmek istiyorum” sözleri aklımdan çıkmıyordu.