ABD'de mortgage sistemi ile konut sektöründen baÅŸlayan kriz dünya genelinde bir ekonomik krize yol açarken, Program Sonrası Ä°zleme çalışmaları çerçevesinde Ankara'da bulunan Uluslararası Para Fonu (IMF) heyeti, ilk kez Türkiye'de hükümetin konut politikalarının uygulanmasından sorumlu olan Toplu Konut Ä°daresi'nde (TOKÄ°) inceleme yaptı.

GÖRSELLÄ° ANLATIM YAPILDI

IMF Türkiye Masası ÅžefliÄŸi görevini yakın zamanda devralacak olan Rachel Van Elkan ve IMF yetkilisi Davide Lombardo'nun katıldığı toplantıya iliÅŸkin görüÅŸme talebi, Hazine MüsteÅŸarlığı tarafından TOKÄ°'ye iletilirken, IMF yetkililerinin, TOKÄ° faaliyetleri, finans yapısı ve kredilendirme yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi istendi. Toplantıda, TOKÄ°'nin kurumsal yapısı ve faaliyetleri hakkında kısaca bilgi verilerek, TOKÄ° uygulamaları ve çalışma alanları görsel bilgiler sunularak anlatıldı.

YETKÄ°LÄ°LER ÅžAÅžKINA DÖNDÜ

IMF yetkililerinin “TOKÄ°'nin bütçe ve finansman yapısı çerçevesinde tüm bu faaliyetlerin finansmanını nasıl saÄŸladığı, TOKÄ°'nin merkezi bütçeden pay almadan bu faaliyetleri nasıl gerçekleÅŸtirdiÄŸi, TOKÄ°'nin kaynak yaratma mekanizmasını, belediyeler ve özel sektörle yaptığı iÅŸbirliÄŸinin boyutları, TOKÄ°'den konut alan özellikle alt gelir grubu vatandaÅŸların taksitlerini geri ödememede sorun yaÅŸayıp yaÅŸamadığı yönünde sorular sorduÄŸu belirtildi. Hazine'den para almadan bu kadar büyük boyutlu konut projelerinin nasıl uygulandığını soran IMF yetkililerine, gelir paylaşımı modeli hakkında ayrıntılı bilgi verilirken, kamu arazilerinin de deÄŸerlendirildiÄŸi belirtildi.

ZARARINA SATIÅž YOK

Konuyla ilgili bilgi veren bir TOKÄ° yetkilisi, IMF'ye anlatılanlar hakkında ÅŸunları söyledi: “Emlak Bankası'nın bankacılık faaliyetleri kapatılırken, bankacılık iÅŸ ve iÅŸlemleri dışındaki faaliyetler TOKÄ°'ye devredildi. Paraların büyük bölümü buralardan geliyor. Ayrıca konutları hiçbir zaman zararına satmıyoruz. Oradan da para geliyor.”

Bayraktar: Ekibimiz çok iyi

IMF heyetinin baÅŸka ülkelerin bu modeli örnek alıp almadığını da sorduÄŸunu belirten TOKÄ° yetkilisi, Rusya, Ukrayna, Romanya, Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkelerinden bazılarının bu model hakkında TOKÄ°'de incelemeler yaptığını aktardıklarını söyledi. Ä°lk kez bir IMF heyetinin TOKÄ°'de incelemede bulunduÄŸu belirtilirken, toplantıda, TOKÄ° BaÅŸkanı ErdoÄŸan Bayraktar'ın, IMF yetkilerine, “Dünyada yaÅŸanan ekonomik krizde IMF'ye önemli görevler düÅŸüyor. TOKÄ°'de çok iyi bir ekip var, gelelim size yardımcı olalım” ÅŸeklinde espri yaptığı da öÄŸrenildi. IMF heyetinin “sizde konutlar hiç iade edilmiyor mu” sorusu üzerinde çok durduÄŸunu belirten yetkili, ÅŸöyle devam etti:”Bizde geri dönüÅŸler binde bir bile deÄŸil. Mali sorun yaÅŸamadığını, anlattık.”

Türkiye'deki sistemin incelikleri anlatıldı

Türkiye'de kont sektöründe finansman krizi yaÅŸanmamasının nedenleri hakkında bilgi veren TOKÄ° yetkilisi, TOKÄ°'nin ABD'dekinden farklı olarak, konut sektöründe, sadece alıcılara yönelik finansman temini ile deÄŸil, üretim boyutu ile de yer aldığına iÅŸaret etti. TOKÄ°'nin hedef kitlelere, maliyet üzerinden konut sattığını, geri dönüÅŸlerde de taksitlerin piyasa faizi baskısı yaratmayacak ÅŸekilde memur maaÅŸ artış oranları düzeyinde artırıldığını belirten yetkili, ÅŸunları söyledi: “Bu ÅŸekilde hane halkı içinde konut edinimi için ayrılan pay oranı, borcun vadesi boyunca aynı tutulmaktadır ve kredi faizlendirmesi hedef gruplar için reel piyasalara göre ciddi ÅŸekilde uygun kalmaktadır. Özellikle alt gelir grupları ve yoksullara yönelik uzun vadeli tek konut finansmanı uygulamasını yürüten TOKÄ°'nin konut sunum modeli, uygulama yöntemi itibariyle mortgage sistemi ile paralellik arz etmektedir. Ä°htiyaç sahibi vatandaÅŸların 'reel tasarruf ve ödeyebilirlik' kriterlerine uygun konut edinmesini saÄŸlayan TOKÄ°, inÅŸaat sektörüne yaptığı aylık 600 milyon YTL'lik ödemeler ile de sektöre önemli destek vermektedir.”

30.10.2008