Vefatı münasebetiyle,
Vârisuddin Muhammed, ve de, babası Elijah üzerine..

                                             Selahaddin Çakırgil - Vakit    

Waarees Deen Mohammad.. 35 yıl öncelerde, adı, Wallece Deen ÅŸeklinde de yazılmıştı.. Sonra bu ismin (kendisine din mirası eriÅŸen kimse mânasında) Vârisuddin olduÄŸu anlaşılmıştı... Amerika'daki müslümanlara o kadar uzak/yakın idik..

1974'lerde vefat eden babasının adının da, 'Evliya'dan bozma Elijah olduÄŸu anlaşılmıştı.. Elijah Muhammed'in vefatı üzerine, o zamanki Sabah'ın haftalığı olarak yayınlanan Ufuk dergisinde yazdığım uzuuun bir yazıda, onu ve hareketi tahlil etmeye ve yanlışlarına deÄŸinirken, onların asıl sorumulusunun dünya müslümanları olup olmadığının düÅŸünülmesi gerektiÄŸini de hatırlatmaya  çalışmıştım.. Bizim genç nesillerimizdeki Ä°slâmî ÅŸuûr seviyesi   

yükseldikçe, Elijah'ın yadırganmaması imkânsızdı.. Çünkü, o, Ä°slâm'ın 'siyah insanlara mahsus bir din' olduÄŸunu sanıyordu.. Beyaz insanlar ise, ÅŸeytan idi ve hristiyanlık da sadece beyazların dini idi.. 

Kimdi, bu acaib iddiayı ileri süren ve kendisini müslüman olarak gösteren kiÅŸi? 1935'lerde Fart Mohammad isimli bir kiÅŸiden Ä°slâm hakkında bir ÅŸeyler öÄŸrendiÄŸi anlaşılıyordu.. Ve o kiÅŸi Ä°slâm hakkında o ilk bilgileri nereden öÄŸrenmiÅŸti, epeyce karanlık.. Ama, yazık ki, o zamanlar demek ki, bu insanlarla ilgilenecek bir Ä°slâmî hassasiyet sahibi kimse olmamış, oralarda.. Ve Elijah da, beyaz insanın, siyah insana yaptığı o ağır ırk ayırımı ve baskıya tepki olarak, ideal ve olgun insanın siyah insan ve Ä°slâm'ın da bu ideal insanın dini olduÄŸunu sanmıştı.. Amma, 'Kelime-i Åžehadet'i bir bayrak halinde taşıyordu.. 

Malcolm X de, bir gansgster olarak girdiÄŸi hapiste, Elijah'ın mesajlarıyla tanışmış ve onun öÄŸrettiÄŸi ÅŸekilde 'müslüman' olmuÅŸtu.. Ama, iÅŸte öyle bir 'müslümanlık..' 
Ne var ki, Malcolm bir yerlerde bir takım yanlışlıklar olduÄŸunu düÅŸünüyordu.. 
Nihayet, Hacc'a gitmek istedi.. Ä°ÅŸte o zaman, Elijah ona kesinlikle karşı çıktı.. Malcolm, buna raÄŸmen onu dinlemeyip Hacc'a gittiÄŸinde, her ırk, renk, kavim, cins ve sosyal gruptan milyonlarca insanın tek olan Allah'a kulluk sûretiyle elde ettikleri gerçek özgürlük ÅŸuûrunu kavramış ve Ä°slâm'ın cihanÅŸumûl gerçeÄŸiyle tanışmıştı..

Ve Malcolm X, Amerika'da kendi imkanlarıyla öÄŸrenip adına Ä°slâm dedikleri inancın temelden bir süzgeçten geçirilmesi gerektiÄŸini söylediÄŸi zaman, artık, Elijah'ın ateÅŸ menzili içine girmiÅŸti.. Nitekim, Åžubat-1965'de bir konferans vermeye hazırlanırken katledildi.. 
Irk ayırımı ve karşı mücadelenin zirveye ulaÅŸtığı o demlerde, ateÅŸli nutuklarıyla Amerikan zencilerini derinden etkileyen bu ismin ortadan kaldırılmasını bir çokları isteyebilirdi.. Ama, kaatiller kimlerdi? Amerika'lı seçkin müslümanlar, Malcolm X (Mâlik eÅŸ'Åžabâz)'in kaatilleri arasında diye, Amerikan gizli servislerinden ayrı olarak, onlarla iÅŸbirliÄŸi yapan bazılarını da yıllarca suçladılar.. O cinayetin elebaşı olarak gösterilen kiÅŸilerin arasında, hep, Elijah'ın oÄŸlu da gösterildi ve daha baÅŸka ünlü isimleri de.. Bunlardan birisi olarak gösterilen Louis Farrakhan'a bu sorulduÄŸunda reddetti.. 

Ancak, üzerinde durulması gereken önemli bir nokta da, Vâris ile babası arasında derin bir itikadî ayrılık çıkmış olması.. Vâris, dünyanın baÅŸka ülkelerindeki müslüman toplumların yaÅŸadığı ülkelere (bu arada Türkiye'ye de) geziler yaptıkça ufku geniÅŸledi ve bu temaslar onun kendisini ve cemaatinin inançlarını süzgeçten geçirmesinin yolunu açtı.. 
Vâris, önce 'Bilalian Cemaati'ni ve daha sonra‚'The Nation of Ä°slâm'ı örgütledi. Buna raÄŸmen, Amerika'lı bir çok seçkin müslüman, Vâris'in bazı itikadî yanlışlarını sürdürdüÄŸünü ve ayrıca Amerikan resmî çevreleriyle iÅŸbirliÄŸini ve 'The Bilalian News' adıyla yayınladığı gazetenin birinci sahifesinde 'Kelime-i Tevhid'in yanıbaşında Amerikan bayrağını da devamlı yayınlayışını hep eleÅŸtirdiler ve bu duruma özel mânalar verdiler.. 
Vârisuddin geçen hafta vefat etti.. 

Babasıyla biolojik bağın ötesinde, genelde hemen hiçbir ilgisinin kalmadığı, kendisini ve cemaatini epeyce temizlediÄŸi söyleniyordu, ona insafla yaklaÅŸanlarca.. Ancak, Muhammed Ali Clay ve Louis Farrakhan gibi ünlü isimleri de bünyesinde barındıran o cemaatin arınmaya daha çoook ihtiyacının olduÄŸu da biliniyor... Hangimizin yok ki.. 
Vârisuddin Mohammed'in yanlışları olabilir, ama, onun ve cemaatinin yanlışlarının asıl sorumluları, dünya müslümanları olarak bizler, hepimiz deÄŸil miyiz? Biz onların arınması için hangi örnekliÄŸi ortaya koyabildik? Bu sorumluluk duygusunun ezikliÄŸi ve ilahî rahmetin onu da kuÅŸatacağı inancıyla..