2008 ÖSS TÜRKÇE VE SOSYAL BÄ°LGÄ°LER SORULARINDA DÄ°L, ANLATIM, NOKTALAMA Ä°ÅžARETÄ° YANLIÅžLARI 
Ercan Arslaner
(Edebiyat ve Almanca ÖÄŸretmeni)
S.2.…Kendini, anlattıklarıyla özdeÅŸleÅŸtirdi. …cümlesini “Kendini anlattıklarıyla özdeÅŸleÅŸtirdi.” ÅŸeklinde yazarsak eksilen bir ÅŸey var mıdır? Hayır, yoktur. Her istenen yere virgül konmamalı ve bu alanda bilimsel anlamda bir birlik saÄŸlanmalıdır.”Bilimsel” sözcüÄŸü tıpkı “üniversite” gibi çoÄŸu zaman boÅŸaltılmış bir kavram olarak gündemdeyse de ÅŸahsen bu anlamdaki bilimselliÄŸi bir kitabımda hazırlamış bulunuyorum.
Aynı soruda “Bu parçadaki altı çizili sözle,yazarın hangi özelliÄŸi belirtilmek istenmiÅŸtir?” cümlesini “Bu parçada altı çizili sözle yazarın hangi özelliÄŸi belirtilmek istenmiÅŸtir?” ÅŸeklinde yazarsak eksilen bir ÅŸey yoktur.”Evdeki hesap….” atasözünü “Evde hesap… yapamayız; fakat “Kısa ve sade yazmak” kuralını ihmal etmemek gerekir.”Sözle, …” kelimesinden sonra kelimenin türü sebebiyle virgül konulamaz. Kelimenin türü ile “Söz” deÄŸil,”sözle anlaşılmalıdır; çünkü her iki sözcük tür yönünden farklıdır.
Bu sorunun B) şıkkında “Edebiyatta, öyküleriyle kalıcılık kazanma” sözcükleri arasına virgül koymaya gerek olmamalıydı.
S.3. D)”Yazarken, okurların beÄŸenisini ölçü almama” sözcükleri arasında virgül olmamalıydı.
S.4.Yukarıdaki” …altı çizili sözle,..” deki virgül yanlışı tekrarı vardır burada.
Aynı soru E) “Rollerini, yapaylıktan kaçınarak, yaşıyormuÅŸ gibi canlandırmak “şıkkında ilk virgüle gerek olmamalıydı. Bu cümleyi “ve” sözcüÄŸü ile test ederek virgül yönünden daha iyi anlayabilir veya deÄŸerlendirebiliriz.
S.5.”AÅŸağıdaki cümlelerin hangisinde boÅŸ bırakılan yere, ayraç içinde verilen sözün getirilmesi anlamca uygun olmaz?” cümlesinde virgül kullanılmamalıydı.
S.8. “(1) Romanlar genellikle insanı konu alan kurmacasal ürünlerdir.” şıkkında “kurmacasal” sözcüÄŸünü bilgisayarda yazdığım zaman altının kırmızıyla çizildiÄŸini gördüm. Zaten benim amacım da ona “-sal“ekinin gereksiz eklendiÄŸini açıklamaktı. Maalesef bu kelime onun dilimizi yeni öÄŸrenen bir yabancı tarafından kullanıldığını gösterir gibidir ve üniversiteye giriÅŸ sorusu olmakla hiç baÄŸdaÅŸmamaktadır. Ayrıca hem kelime hem cümledeki “sadelik “ kuralına aykırıdır. Cümlede sözler yapaylaÅŸtıkça, kelime sayısı arttıkça anlam kaybolmakta veya doÄŸruyu anlama anlaÅŸmazlıkları çoÄŸalmaktadır. Kelime kullanımının da çok önemli bir estetiÄŸi vardır ve onun ötesinde sözler ritimle bir bütünlüÄŸe kavuÅŸursa ortaya ÅŸiir çıkar.
26. soruda aynı kelime “-sal” eklenmeden kullanılmıştır. Aidiyet belirtmek için bu ek orada da kullanılabilirdi ve yukarıdaki itirazla eleÅŸtirilirdi.
S.11. Burada metin içinde “Diyor ki;…..” ile baÅŸlayan bir alıntı görüyoruz.Yine yanlış bir noktalama ile karşı karşıyayız. Buradaki doÄŸrudan anlatımı dolaylı anlatıma ÅŸöyle çevirebiliriz:”O,ÅŸairin istediÄŸi anda kendisi ve bir baÅŸkası olabilmek için müthiÅŸ
bir ayrıcalığa sahip kiÅŸi olduÄŸunu söylüyor.” Bununla görüyoruz ki “ki” baÄŸlaçtır ve ondan sonra virgül konulmaz. Baudelaire’den çevrilen cümle ÅŸudur:”Åžair istediÄŸi anda kendisi ve bir baÅŸkası olabilmek için müthiÅŸ bir ayrıcalığa sahip olan kiÅŸidir. Burada kullanılan baÄŸlaç “ve” oldukça yabancı düÅŸmüÅŸtür. Bunun için onu “veya” ile deÄŸiÅŸtirmek denenebilir veya metnin aslına bakılabilirdi.
S.9. Şıklarda “cümlede” sözcüklerinden sonra getirilen virgüllerin durumunu ÖSYM hemen açıklamalıdır. Bunların hepsi kurala aykırıdır.
S.12.”AÅŸağıdakilerden hangisinde, belgisiz zamir cümlenin öznesi durumundadır?” cümlesinde virgül kurala aykırı konulmuÅŸtur.
S.10. ise ÅŸöyle yazılmıştır:”AÅŸağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? “soru cümlesinde aynı kelimeden sonra bu iÅŸareti göremiyoruz.
S.14.(II) Bundan dolayı, … şıkkında virgüle yer olmamalıydı.Koyu harflerle yazılan yerde “Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle…..” cümlesinde “…parçadaki …”yerine parçada olsaydı anlatımda eksilen bir ÅŸey olmazdı.
S.15. (V) Amacım,Neolitik ÇaÄŸdan, Osmanlıya uzanan Anadolu….” Cümlesindeki yanlışları da lütfen siz bulunuz. Burada iki adet önemli yanlış vardır. Zaten her yanlış çok önemlidir.
S.17. soruda yine “Bu parçadaki…” üzerine yukarıdaki eleÅŸtirilerimizi yineleyebiliriz. Hemen “Evdeki hesap…. “atasözünü hatırlayabiliriz ve yukarıdaki örneklerin aksine onun “Evde hesap” olamayacağını görürüz.
S.18.”Muson yaÄŸmurlarıyla yıkanan ÅŸehir mi yoksa insanlar mı ayırt edemiyorum.”cümlesinde virgül eksikleri vardır. Hepsi bir yana “ … insanlar mı ‘olduÄŸunu’ ÅŸeklinde bir tamlama ve eksiltme ile olduÄŸunu yerine virgül konacağını düÅŸünmek gerekirdi.
S.21.”Bu parçadaki altı çizili sözün söylenmesine yol açan durum aÅŸağıdakilerden hangisi olabilir?” cümlesinde nereye virgül konacağı çok açıktır.
S.23. “D)Bilginin yarar saÄŸlaması, onun düÅŸünülerek kullanılmasına baÄŸlıdır.
E)Tartışmaların bir sonuca ulaÅŸması onların saÄŸlam verilere dayanmasını gerektirir.” cümlelerini karşılaÅŸtırarak imla yanlışını lütfen kendiniz görünüz.
S.25.Paragrafın içindeki “Hiç yaÅŸamadığınız acıyı, yalnızca yazarak hayata imza atmış olursunuz.”cümlesinde virgül yanlışı vardır.
S.26.A)Okurların anlatılanlara inanması, anlatılanların gerçeklik duygusu uyandırmasına baÄŸlıdır.
B)Sanatsal yaratıların baÅŸarısı büyük ölçüde onların düÅŸlemsel öÄŸeler içermesinden kaynaklanır.” cümlelerinde açık bir virgül yanlışı vardır.
Ä°kinci cümle “Sanat eserlerinin baÅŸarısı, büyük ölçüde kurgu (tasavvur-tasarım)öÄŸeleri taşımasına baÄŸlıdır.” yazılmasıyla daha Türkçe olabilirdi.
S.27. A,D,E şıklarında virgül yanlışları bulunuyor.
S.28.E) …..o yapıtların günümüz insanını daha iyi yaÅŸama koÅŸullarına ulaÅŸtırdığı söylenebilir miydi” cümlesinde virgül bulunmaması kurallara uygundur.Fakat 27. soruda durum böyle deÄŸildir.Belirtili tamlamaların içine tamlananı açıklayan kelimelerin girmesi ile tamlama bütünlüÄŸü bozulmadığı halde virgül konması kanımca yanlıştır.28 E)’de ise her nedense “o yapıtların” ’dan sonra virgül konulmayarak doÄŸru davranılmıştır.
SOSYAL BÄ°LGÄ°LER SORULARINDA 32 adet “DÄ°L, ANLATIM ve Ä°MLA” yanlışı tespit ettim. Bunların hepsini izah etmek yerine “17. soruda “daÄŸ” deÄŸil, “tepe” sözcüÄŸünü kullanmak gerekip gerekmediÄŸini ilgililerden sormak isterdim. 18.06.2008
AÇIKLAMA
Schiller,”Dil, bir milletin aynasıdır.” sözleriyle ilgi konuda en güzel deÄŸerlendirmeyi yapmıştır. Anlaşılan dil özellikle yazılı anlatımla milletlerin medeni düzeylerini ortaya koymaktadır. Osmanlı yalnız siyasi egemenliÄŸi ile deÄŸil, edebiyatıyla da ne kadar önemli olduÄŸunu tanımlamıştı. Rusya bir zamanlar Fuzuli’yi kendi ÅŸairleri olarak göstermek için boÅŸuna uÄŸraÅŸmamıştı. Edgar Allan Poe, Mark Twain, Shakespeare, Cervantes, Honore de Balzac, Johann Wolfgang von Goethe, Schiller, Tolstoy, Dostoyevski vb. isimlerin milletleri için neler ifade ettiÄŸini düÅŸünmek zorundayız. Åžüphesiz bizim için Fuzuli Baki, Yunus Emre’lerin yanında Nasreddin Hoca’nın milli ve evrensel deÄŸeri oldukça büyüktür. Fakat ÅŸimdilerde bu ölmez eserle
rin yerine Roma’daki gladyatör dövüÅŸlerini andıran gösteriler gelmektedir.
Yüce bir edebiyata ulaÅŸmanın ilk bakışta iki yolu vardır ve o diÄŸer bütün bilim alanlarından daha büyük belirleyiciliÄŸe sahiptir:
a)Kompozisyon dersini iyi tanımak ve uygulamak (Bu alanda da lise öÄŸrencilerimin “Daha iyisini görmedik. Bu kitap veya yöntem gırtlağımıza düÄŸümlenen kelimeleri çözdü.”dedikleri bir kitap hazırlamış bulunuyorum.) Bu ders kültürel temeller üzerinde düÅŸünme ve onu ifade etme dersidir. Bir bakıma ona “Edebi Uygulama” da diyebiliriz. Almanların “Ä°nsan uygulama ile usta olur.” Atasözü sanki bu ders için söylenmiÅŸtir. Onlar, ÅŸimdi edebiyata öylesine önem vermiÅŸlerdir ki her süpermarket bir edebiyatçı çalıştırmak zorundadır.
b)Anlamı bilinen veya bilinmeyen yabancı kelimeleri kullanmaktan kaçınmalıyız. Dil, tarih, coÄŸrafya temelinde büyüyen bir medeniyetin en önemli öÄŸelerinden biri hatta baÅŸlıcası varlığın temel özelliklerini kavramaya çalışarak kendine güven kazanan insandır.Bu anlamda insan aile,toplum,millet,küçülmüÅŸ bir dünya,gezegenler alemi ve sınırlarını kimsenin tayin edemediÄŸi bir evrende yaÅŸayışın sorumluluklarını unutmamalı.Nurullah Ataç,1950 yılında Ulus gazetesinde yayınlanan bir yazısında “Åžimdiye kadar deÄŸiÅŸtirdiklerimiz(devrimlerimiz) yetmez,dili de temelinden deÄŸiÅŸtirmeliyiz.” diyerek güvensizliÄŸin;Yahya Kemal Beyatlı ise ona “Sen hiçbir iÅŸe yaramazsın.” diyerek eserlerindeki anlam ve kelime estetiÄŸi ile kendine güvenin sembolü olmuÅŸlardır.
Dilin milletin her alanda yüceliÄŸini yansıtan tespitte olduÄŸu gibi bakımlı ve 5.defadır eleÅŸtirilerimi TDK’ ya örneklediÄŸim ÅŸekildeki eksiklerden uzak olması gerekirdi. Üzülerek söylemek zorundayım ki TDK bunlardan son ikisine halen cevap vermemiÅŸtir. Åžimdiye kadar yaptığım tespitlerde olduÄŸu gibi ÖSYM ne eleÅŸtirilere cevap vermekte ne de yanlışlarını düzeltmektedir.
Özellikle virgül (,), cümlenin en önemli noktalama iÅŸaretidir ve hiçbir ÅŸekilde tesadüfen konulamaz. Virgülü bilmekle dili bilmenin eÅŸ deÄŸerde olduÄŸu söylenebilir. Åžimdi bir test kitabından herhangi bir örnekleme yapıyorum:”DoÄŸru seçenek olarak geriye.”sonst” aksi takdirde, yoksa anlamını verir ki bu cümleyi anlamlı hale getirir.” (Almanca KPDS Test Kitabı –Erdem Karabulut, Sh.199,14.Soru).Buradaki doÄŸru ve yanlış noktalama iÅŸaretleri ile Türkçe bilgimizi yoklayabiliriz.
Virgülün özellikle bilimsel eserlerde ve kanun metinlerinde çok büyük önemi olduÄŸunu unutmamalıyız.
Dillerin bilimsel anlamda tanımayan milletler, üretken olmadıkları gibi güçlerini kötüye kullananlar tarafından kolayca yönlendirilebilirler (maniple edilebilirler) ve en kötüsü onlar ortak bilinçle haksızlıklara tepki gösteremezler.
İlgililere saygılarımla arzederim.18.06.2008
Ercan Arslaner
|
Yazar Fahri açık 2008-06-25 00:56:57
Ercan Bey,
Edebiyat öğretmeni olmanızdan ötürü, eleştirimi çekinerek yazıyorum. Ancak, ya zamanında bize öğretilen yanlış, ya da siz epeyce hataya düşmüşsünüz.
Bağışlayınız, lütfen.! "Virgül gerekmez" diyerek işaret ettiğiniz çoğu yerde, aksine gerekir ve doğru kullanılmış. Sanırım, sizin ve eleştirdiğiniz yetkililerin, noktalı virgül diye anılan noktalama işaretinden haberiniz yok. Virgülle ayrılan kimi yerlerin, noktalı virgülle ayrılması gerektiği, çok açık oysa.
Virgül, "yarım nefes" alma yeridir, aynı zamanda.
Açıklama kısmınız ise, tam bir felaket.! Hangi birini söylesem.! Alıntılarda, tırnak içindeki cümle nokta ile bitirilmez. Nokta, virgül, ünlem vb. kullanılmaz, örneğin.
Yine, "..Osmanlı yalnız siyasi egemenliği ile değil, edebiyatıyla da ne kadar önemli olduğunu tanımlamıştı.." cümlenizde; "tanımlamıştı" yerine, kanıtlamıştı veya göstermişti fiilini kullanmalıydınız. Osmanlı'dan sonra da, virgül gerekirdi.
"..yönlendirilebilirler (maniple edilebilirler) ve.." cümlenizde, ler eki gereksizdir. Cümle, "ve" bağlacı ile devam etmektedir.
"..bir kitap hazırlamış bulunuyorum.)" cümlenizde, nokta'yı parantez dışına almalıydınız…
*
"Bu parçadaki..", ki vurgusu -anlattığınıza göre- çok yerde ve gereksiz kullanılmış, bunlarda haklısınız.
| Re:Laz Hikayesi
Yazar girisim açık 2008-06-25 10:26:17
Fahri Bey'in eleştirisini okuyunca alkıma şu meşhur laz hikayesi geldi. Hani iki laz mezarlığı geziyorlarmış da biri diğerine 'bu kim?' diye soruyormuş. O da 'bu furdi, furildi'. Diğeri için furdi furdi, furildi diye özünden meseleyi izah ediyormuş. Ercan Bey'de bu yazısıyla fıkrada olduğu gibi furilmiş. Hem de rakibine sıktığı silahtan seken kurşunlarla...
Noktalama işaretleri şahsımda herzaman büyük sorun teşkil etmiştir. Kompozisyon yazılılarında sırf bu nedenle notlarım ortalamayı geçememiştir. Hatta sırf bu nedenle yazı yazmaktan bile uzak durmuştum. Ancak hatanın bende olmadığını, bu kuralları demoklasin kılıcı gibi insanların başında sallandıranlarda olduğunu fark ettim. Ünlü bir Fransız edebiyatçısı, noktalama işaretleri yüzünden Fransız dil kurumuyla çatışmaya girmiş. Edebiyatçı ' biz dil kurumunu değil, dil kurumu bizleri izleyerek hangi kelimenin nasıl kullanılacağı ve noktalama işaretlerinin kuralını koymalı' diyordu. Meselenin özü budur. Bilim, hayata konulmuş olan kuralları tespit içindir. Yeniden kural koymak değil! Maalesef edebiyatçılar kendilerini hayata dair yeni kurallar koymaya yetkili görülüyorlar.
Meselenin özü budur.
Saygılarımla
Raci D. | Sayın Fahri Bey,
Yazar dedemin mesleği açık 2008-06-25 15:14:28
İlginize çok memnun oldum.
İki öğrenci bir Arapça öğretmenine giderler ve bu dili öğrenmek istediklerini beyan ederler. Öğrencilerden biri dili hiç bilmez;öbürü ise bir miktar bilir. Öğretmen biraz bilene "Sen iki kat ücret ödeyeceksin." der ve sebebini şöyle izah eder:"Senin bir de yanlış bildiklerinle uğraşmak var." diyerek onu biraz da şaşırtır.
Sizin de maalesef daha ilk cümlenizdeki virgüller yanlış konulmuştur. Ben de biraz üzülerek söylüyorum ki henüz dilimizi bilmeyenler yabancı kelime gösterisine kalkarlar. Bu noktada aklımıza "Şecaat arzederken..." atasözü gelir.
Bir şahıs girdiği sınavda en alta virgüller koyar, sonra da herkes yerine gitsin diye yazar. Anlaşılan o bu işi kolay zannederek gerektiği kadar üzerinde durmamıştır.Zaten bu örnek biraz da bizim eğitim sistemimizin resmidir.Daha önceki YÖK Başkanı Sayın Teziç görevinden ayrılırken "Yüksek öğrenimin problemlerini çözün."diye siparişlerde buunmuşlardı.
Problemlerimizin çözümünde bilgi dışında bir yöntem olmayacağını bilmek gerekir
Bildiğiniz gibi Konfiçyüs anadilin, Hz. Peygamber de yabancı dilin önemini belirtmekte önde gelirler. Keşke bizdeki eğitim yetkilileri bu yüce sözlerin anlamlarını gerektiği gibi bilselerdi.
Sonuç: Ben virgül yanlışlarını rastgele tespit etmedim. bunlar biraz izahı gerektiren konulardır; fakat başta öğretmenler olmak üzere her aydının bilmesi gereken kurallardır. Hz. Ali'ye atfen bir sözde "İlim bir nokta idi onu cahiller çoğalltı" denilir. İşin doğrusu bilinmeyince yollar çoğalır. ama hedef bizden gitgide uzaklaşır. Bizim eğitim sistemimizde de malesef bilinmeyen amaçlar yüzünden nerede olduğumuz belli değildir.
Siz de niçin dördüncü pragrafın sonunda "Örneğin"den sonra nokta koydunuz?Liselerimz meslak eğitiminden ayrılmadıkça gitmemiz gereken çok mesafeler var.
YEDİ SEKİZ hasan paşa örneğini bilir misiniz? Üstat Necip Fazıl'ın bir örneğinde yaşlı olduğu için geride kalan at, hızlı koşanlar arasında fark edilmemiş ama zayıflığı yüzünden yarış biterken bitş çizgisinde görünmüştür.Bunlar konuyu anlamamıza yardım eden güzel örneklerdir.
Sayın Raci Durcan'a itiraflarından dolayı teşekkür ediyorum. İlginizin devamını beklerken çok değerli Sayın Selami Çekmegil'e selamlarımla Kriter Org hizmetinde başarılar diliyorum.
Ercan Arslaner
| Yazar Fahri açık 2008-06-26 04:12:01
Değerli Öğretmenim, devrik cümleyi size anlatsam çok ayıp olur..!
Raci Bey, ne diyor: "Bilim, hayata konulmuş olan kuralları tespit içindir."
Bende, öğrendiğimden miras şöyle demiştim; virgül aynı zamanda "yarim nefestir." Nokta ise, "bir nefeslik duraktır."
Ayrıca, haklı olabilirsiniz. Sizi anlayabilecek kapasitede olmayabilirim. Belki de, siz anlatabilecek "olgunlukta" değilsinizdir.
Yine mi, şecaat arzettim acaba.! Kıptiliğimdendir, hoşgörüle.! | Re:Virgül
Yazar girisim açık 2008-06-27 10:13:18
Ercan Bey'in bir eğitimci olarak milyonlarca gencin geleceğini ilgilendiren bir konuda 'virgüle' takılmasını ilginç buluyorum.
Sesler, harf ve kelimeler birşeyi tarif edebilmek içindir. Yazmış olduğu eleştiride, cümlelelerin anlamının bozulduğuna, ifade yanlışlığına sebep olduğuna dair eleştirisi yoktur. Bütün eleştiri, virgülün gereksiz yere çok konulduğu üzerinedir. İsraf elbette iyi değil tabii ama insanı bu kadar meşgul edecek kadar mı?
Noktalama işaretleri yaygın olarak Matbaanın icadından sonra kullanılmaya başlanmıştır. Diğer bilimlere göre oldukça yenidir. WORD dil kılavuzu, adımı her yazdığımda altını kırmızıyla çizmektedir. Şimdi kuralları bu kadar kati olmayan bir dalda bu kadar nefes tüketmek çok anlamlı mı?
Kaldıki kutsal kitaplar indirildiğinde noktalama işarteleri pek kullanılmıyordu. İnsanların bu yüzden onu yanlış ya da eksik anladığını söyleyebilir miyiz? Noktalama işaretleri olsa olsa hızlı ve zahmetsiz okumayı kolaylaştırır. Hızlı ve zahmetsiz okuma, endüstriyel okuma demektir. Birim zamanda çokşey okumayı hedefler. Noktalama konulmamış bir cümle üzerinde, anlamı kavramak için fazla durmanız gerekir. Bu da beraberinde derin düşünmeyi ve kavramayı getirir. Derin düşünerek kavrama günümüzde, gerekmeyen birşeydir. Sizden istenen hızlı bir şekilde başakalrının ürettiklerini okumanız(tüketmenizdir).
Raci D. | Yazar Fahri açık 2008-06-27 20:41:31
"Ne çok uyuşuyoruz" deyip, nazar değdirdim galiba.!
Raci bey, eminim, noktalama işaretlerinden öncede kullanılan bir takım uygulamalar, kaideler vardır. Cümlenin bitişini, arasını işaret eden 'bir şekil', uygulama biçimi mutlaka vardır, olmaması düşünülemez. Noktalama işaretleri, daha kolaylaştırıcı veya pratik-görsel olarak, bunların yerine ikame edilmiş olmalıdır.
Bu konuda, azıcık bildiklerimle, Sn.Ercan Bey'in diğer bariz hatalarını görmemiş olsam; inanınız, itiraz etme cesaretinde bulunmazdım.
Öyle demeyin, imla kuralları, noktalama işaretleri, sözün -ve tabiatıyla yazının- görünmez parçasıdır. Söz kadar önemlidir. | Elbette önemli
Yazar girisim açık 2008-06-30 10:58:20
Fahri Bey elbette önemlidir. Ama onsuz hayat olmayacak kadar değil. Bütün söylemek istediğim bu! Yazının icadı için dahi 2-3 bin yıllık tarih veriyorlar. Yazının icadından önce bilimin olmadığını söyleyebilir miyiz? Ben sadece günümüzde kullanılan bazı şeylerin önemine aşırı vurgu yapılmasına karşı çıkıyorum. Bunun altında belki edebiyat hocalarından intikam alma duygusu da vardır; kimbilir! Bir itiraf daha!
Raci D. | Yazar Fahri açık 2008-07-01 01:39:37
MüYendiZ olduğunuz içün, edebiyata haliyle soğuksunuz. ff İtirafınız yerindedir.
Değerli Üstadım, bilirsiniz, her meslek mensubunun şöven bir yanı vardır. Bence, bunu saygıyla karşılamak yetmez. Önemle, dikkate de almak gerekir.
Sizden çalarak, tekrarlamış olayım: Hayatta önemsiz hiçbir şey yoktur. Misal, sileceğiniz olmazsa, arabanız gider mi? Eğer, bardaktan boşanırcasına rahmet yağıyorsa, gitmez, gidemez. Teferruat gibi görünen, kaloriferiniz (yada klimanız) çalışmaz ise, acil bir durumda, tıkır tıkır işleyen motorunuz bi moka yaramaz. Buzlanmış camla, 5-10 mt dahi hareket edemezsiniz.
Allah razı olsun düşünenlerden ve medeniyetten, artık yan aynalarımızda buzlanmıyor.!
*
Bir mıh, bir nalı,
Bir nal, bir atı,
Bir at, bir komutanı,
Bir komutan, bir orduyu,
Bir ordu, bir ülkeyi kurtarır."
*
“ Bir insanı ahlaken eğitmeden, sadece zihnen eğitmek, topluma bir bela kazandırmaktır."
| Yazar dedemin mesleği açık 2008-07-04 23:58:26
Sayın Fahri Bey,
Çok samimi ilginize yürekten teşekkürler...
Bu sayfalar virgül konusundaki düşüncelerimi ayrıntılarıyla açıklamaya uygun değildir.Kısacası virgül, dilin yapısına göre cümledeki anlamın belirtilmesiyle doğrudan ilgilidir.Virgülün konuluşu şahsın dil bilgisini ve kültürel düzeyini belirleyen en önemli öğelerden biridir.Benim en yukardaki açıklamalarımda Schiller'den bir alıntı yapmıştım.Dil bir milletin aynası olacaksa,bu durumda onun her yönüyle tamam olması istenmelidir.Dilde yabancı kelimelere karşı olanlar ÖSS sınavlarında "metafer" kelimesini kullansa da ses çıkmaz,"kurmacasal veya kurgucasal"olduğu gibi kalır.İlgililerin uyarılara rağmen tepkisizliği dil eğitiminde endişelere sebep olmaktadır."Dil alanında hiçbir özen önemli değilse,koparılan fırtınalar nedendir?" diye sormamıza da gerek kalmaz.Dilde dikkatini kaybetmiş toplumlar anayasada anlaşmazlıktan söz etme hakkına sahip olmamalıdır. Ayrıca okullarda dil öğetimi adına neler yapıldığını kavramak da mümkün değil.
Bu arada benim yazdıklarımda sadece secaat arzetme vardır.Hassaten belirtmek istiyor ,değerli ilgilerinize candan teşekkürlerimi arzediyorum. Ercan Arslaner | Yazar Fahri açık 2008-07-05 05:31:33
Sizi kırdımsa beni affediniz, Ercan Bey.
Tartışma üslubu gereği biraz aşırılığa kaçmış olmamı, anlayışla karşılamış olmanız sevindirici. Mahcup ettiniz.
Bende, Türkçe-çiyim. Elbette, Cumhuriyet sonrası Osmanlıca, Farsça ve Arapça dil enstitü ve tarih bölümlerinin ağırlıklı kurulmamış olmasını, büyük bir eksiklik olarak tespit ediyorum. Ama, Türk demek Türkçe demektir, buna inananlardanım. Mümkün olsa, reklamlar ve ürün markalarında bile başka dille yazı ve söyleyişleri engellemek isterdim. Ki, ninnilere kadar indirdiler yabancı hayranlığını.! Ufacık, kreş çocuklarımız rap yaparak, yabancı müziklerle, kep atarak kutluyorlar yılsonlarını.. veya, dinimizi anlamadığımız bir dille öğrenmeye, ezberlemeye zorlanıyoruz.
"Arabın, arap olmayana takvadan gayri üstünlüğü yoktur" denirken, Arapçaya kudsiyet yüklüyoruz, kendimizce. Allah kelamını, kağıt ve mürekkepte zannederek, şirke varıyoruz. Doğru-yanlış ritüelleri ve gelenekleri din olarak, dinin parçası olarak kabul edin deyip, Allah bilir nerelere koşuyoruz.. Kuran akıl diyor, hayırlı amel diyor, anlayın-bilin-hikmeti kavrayın diyor; bizler ağzımızdan Allah lafını eksik etmiyor ama tersine at sürüyoruz.
Benim, Arapça hafzetmeye, duaya hiç itirazım olamaz. Öylesi, kişi için tatmin edici ise, içinden gelense, hoşsa, elbette.! Niçin olmasın..?
Uydurmasyon, atmasyonla; her türden yabancı dilin paralel gelişimine dikkat çekmek isterim.
dilhaber.net belki ilginizi çeker.
Saygıyla.
| Türkçe özensizliği tam sürat devam ediyo
Yazar Sanih açık 2008-07-05 10:00:39
25/06/2008
HASAN ÖZTÜRK (Arşivi) Yasa metinlerindeki dil yanlışlıkları, Türkçe yetersizliği ve özensizliğinin artık gençlerle sınırlı kalmadığını; aksine yetişkinleri ve özellikle de okumuşları sardığını açıkça gösteriyor
Bir devlet baÅŸkanının, halkının Türkçe kullanmasıyla ilgili buyruÄŸunun bayram coÅŸkusuyla kutlandığı bu ülkede, yasa metninin bir önceki CumhurbaÅŸkanı tarafından “Türkçesi bozuk” gerekçesiyle geri gönderilmesi önemsenmedi, haber niteliÄŸi bile kazanamadı. Bugünlerde hazırlanan bir yasa metnindeki Türkçe özensizliÄŸi ise “skandal” boyutuna ulaÅŸtı. Türkçe Olimpiyatları sarhoÅŸluÄŸunun yaÅŸandığı Türkiye’de köşk tarafından onaylanan kanundaki Türkçe yanlışlığı da görmezlikten geliniyor nedense. On ayrı komisyon ve onaydan geçtikten sonra cumhurbaÅŸkanlığınca onaylanan metinde geçen, “hırsızlık, rüşvet gibi suçlardan mahkûm olmak” söz grubundaki “olmak” sözcüğünün, doÄŸru biçiminin “olmamak” olduÄŸunu kimse göremiyor. Ãœstüne üstlük, onaylanan metin Meclis üyelerine de okunmuÅŸ. (Haberin ayrıntıları için bkz. Radikal, 12 Haziran 200ff Türkiye dışındakilerin, yabancıların güzel Türkçe kullanmalarına sevinmek, ana dili Türkçe olanların Türkçeyi özensiz kullanmalarını örtbas edebilir mi?
Türklerin komÅŸularıyla iliÅŸkilerine bakılırsa Türkçenin tarihsel geliÅŸimi sürecinde dildeki yozlaÅŸmanın Göktürk Anıtları’na dek uzandığı anlaşılıyor. KaÅŸgarlı Mahmut’un Türkçe çabaları, KaramanoÄŸlu Mehmet Bey’in, devletin de Türkçe konuÅŸulması için “bundan böyle…” sözleriyle baÅŸlayan buyruÄŸu, on dördüncü yüzyıl ÅŸairi Âşık PaÅŸa’nın, “Türk diline kimse bakmaz idi/Türklere hergiz gönül akmaz idi” sitemi, on beÅŸinci yüzyıl ÇaÄŸatay ÅŸairi Ali Åžir Nevai’nin, kolay buldukları için ÅŸiirlerini Farsça yazanları “Türkçenin Farsçaya bu derece üstünlüğü varken” uyarısı, Atatürk’ün, dilin zenginliÄŸine “ÅŸuurla iÅŸlenme” kuralıyla ulaşılabileceÄŸine vurgu yapması… Bütün bunlar, ana dilimizin, varlığını sürdürdüğü bu toplum içinde ne denli bir tehdit altında olduÄŸunun açık göstergesidir.
Araştırmalar artıyor, özensizlik azalmıyor
Türkiye’de Türkçe konusunda sayıları azımsanmayacak akademik çalışma var. Onlarca üniversitenin Türkçe ve edebiyat bölümlerine yenileri ekleniyor. Yazı, kitap, toplantı vb. etkinliklerin sayısı arttıkça artıyor. Böyle olmasına karşın Türkçe özensizliÄŸi azalmıyor ne yazık ki. Türkçe'nin gerek yazılı gerekse sözlü anlatımındaki savurganlık ve sorumsuzluk toplumun genlinde kanıksanır bir duruma dönüşürken doÄŸru/güzel Türkçe kullanımının, sınavlara giren adayların “anlatım bozukluÄŸu” baÅŸlıklı sorunu olmakla sınırlandırılması ÅŸaşırtıcı.
Türkçe Olimpiyatları 17 ülkenin katılımıyla baÅŸlamışken 2008’de 110 ülkeden 550 gencin katılımıyla gerçekleÅŸti. AÄŸzımızda “annemizin sütü” Türkçe'nin tadını baÅŸkalarının tattığını görmek bu dilin sorumlu sahipleri için bir mutluluk kaynağı. Türkiye Türkçesini kullanma isteÄŸi ve becerisi yanında organizasyonun görüntüsü, dileyenleri mest etti adeta. Organizasyon bitti; Türkçenin çirkinleÅŸtirilmesine neden olan bildiÄŸimiz yanlışları okumaya devam ediyoruz.
Türkçe Olimpiyatları’ndaki becerileriyle alkış alan geçlerin bizdeki akranı liseli gençlere, organizasyondan birkaç ay önce konferans veren Türk Dil Kurumu BaÅŸkanı’nın “Teste dayalı sınav sistemi öğrencilerde söz varlığını kısırlaÅŸtırdı. Çocuklar, cümle kurmak yerine ya tek kelime ile konuÅŸuyor ya da kafa sallayarak ‘cık’ diyor”. sözlerindeki çaresizlik, iÅŸ yerlerinin adını deÄŸiÅŸtirerek TürkçeleÅŸtirenlere verilecek ödüllerin geçici mutluluÄŸuyla giderilecek gibi görünmüyor.
Yasalardaki dil yanlışları ve yetişkinlerin yetersizliği
Yasa metinlerindeki dil yanlışlıkları, Türkçe yetersizliÄŸinin/özensizliÄŸinin gençlerle sınırlı kalmadığını; aksine yetiÅŸkinleri ve özellikle de okumuÅŸları sardığını açıkça göstermektedir. Gençlerin olduÄŸu kadar yetiÅŸkinlerin -gazete(ci)lerin, siyasetçilerin, televizyon(cu)ların, yazarların, öğretmenlerin, akademisyenlerin, hukukçuların, teknik elemanların, doktorların vb.- de ana dillerinin yazılı ve sözlü anlatımıyla ilgili pek çok eksiklikleri vardır; ancak bunlar “sınav” kapsamında olmadığı için gözden kaçı(rılı)yor.
Türkçenin dil bilgisi öğretimiyle ilgili konularda üniversite yetkilileri bile anlaşamamış. Dilimizin, doğru yazılış kuralları için hepimizi bağlayan bir yazım kılavuzu bile oluşturamadık henüz. Medyanın özensiz, kuru Türkçesi kulaklarımızı tırmaladıkça konuşanları artıyor. Tanınmamış, yeniyetme yazarları ve onların kitaplarını yayımlayanları bir yana bırakınız, resmi kurumların yayımladığı kitaplarda ve akademisyenlerin yazdıklarındaki yazım/anlatım bozuklukları, ÖSYM için uzun süre yetecek potansiyel soru malzemeleridir.
ÖSS: Ölürsem Sorumlusu Sensin
Ana dilinin öğretimiyle birinci derece ilgili bakanlığın hazırladığı 50 sayfalık genelgede 55 Türkçe yanlışı bulan ve bunu haber yapan (Betül Kotan, Radikal, 20.03.200ff gazetecinin, herhangi bir tepkiyle karşılaşıp karşılaşmadığı, kendisine bir cevap verilmişse eğer yanlışlar için ne tür gerekçelerin gösterildiği merak edilmez mi? Konu gerçekten önemlidir, savsaklanacak yanı yoktur.
Yasa metnindeki yanlışlığa dönersek, olmak ya da olmamak, gözden kaç(ırıl)mış küçük bir ayrıntı sayılarak geçiÅŸtirilip bürokratik bir hamleyle düzeltilebilir. Peki ya onca komisyon ve onaydan geçtikten sonra en yüksek makam tarafından onaylanan metindeki Türkçe yanlışlığını, ÖSS adayı onca stresin içindeyken altmış saniyelik sürede yaparsa olmak ya da olmamak ne anlama gelir acaba? YoÄŸun bir tempoyla bir yıl boyunca sınava hazırlanan adayların, ÖSS’nin açılımını “Ölürsem Sorumlusu Sensin” diye yazdığından haberiniz var mıydı?
Konfüçyüs, devlet adamı olsaydı iÅŸe “dili düzeltmekle” baÅŸlar mıydı dersiniz?
* Rize Anadolu Öğretmen Lisesi Edebiyat Öğretmeni
| Radikal'dendi
Yazar Sanih açık 2008-07-05 10:03:44
Yokarıdaki alıntı kaynağı
http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&ArticleID=885043&CategoryID=83# |
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
