|
Hukukçu ve yazar Selami Çekmegil’in “Kendimizi Tartışmak”(*) isimli katabında “Farklılaşmak Donuklaşmak”, Malatyalı ünlü terzi ve fikir adamı Said Çekmegil’in de daha sonra çıkan “İman”(**) adını verdiği kitabındaki ”Farklılaşmak Şaşkınlığı”nda adlı makaleleri dikkatimi çekti. Elbette baba ile oğul arasına girmek pek doğru olmasa gerek. Mesele barışa varmaksa mümkün. Ancak bu da bizim haddimiz değil.
Bir çok nesil çatışması görmüşüzdür. Bu “genelde beşeri münasebetlerin farklı yorumu” ve “gizli hakimiyet isteğinin açığa çıkması” şeklinde görülüyor. Ancak fikri çatışma çok nadir görülen şeydir.
Fikri çatışma hele de aynı kulvarda koşarken nefes açacak bir nüans farkı; elbette bir “bilgi”ve “fikri çilenin” ürünü olursa enfes oluyor.
Makalelerin yazarları; sosyal meselelerimize “adam sendee” ve “nasıl gelmişse öyle gitsin, “dememiş, yaşarken onu deşmenin ve değiştirmenin de mücadelesine girmiş iki insan. Sezdiğimiz kadarı ile “büyüklere has” bir özellikle,“kendi emeği” ile rızkını kazanırken öbür yanda fikri çileye adanmış ömür. Dünyalığını başkalarının sırtına yükleyerek çırçır böceği gibi kendi müziğini çalan ama kimseyi bir gram etkileme gücünden uzak olanlardan azade bilge kişiler...
Babası daha keskince ve sınırları daha belirgin bir ekol... Oğul, “Bende varım” deme cehdi içinde, ama babası ile anılan yakın çevrede “tıpkısı”olmadığı gözlenen, kendine has bir şahsiyet. İki nev-i şahsına münhasır insanın, aynı konuya farklı yaklaşımı. Biri hep “bizim” olmuş, bizde kalmış, bizden gideni bize iade etmenin çilesini yüklenmiş. Diğeri “bizim”le olmanın yanında Batı’nın “bizim “ olanını dermiş. Batının “bizimi”ni bize verme gayretini iş edinmiş.
Birincisi gelişmeyi, bilmeyi “Bir”de bilmiş. Onun sıkı savunucusu. Enkazı darbelerle sarsarak “özü” gözler önüne seren kişi. Diğeri gelişmeyi ”Bir” de birleşmek mihveri içinde, “farklı tonların” sergilenmesinde bularak güzellikleri ” farkta “ gören bir tecessüs sahibi. Gözlemlerini Kur’an ve mantık süzgecinden geçiren analizci.
Önce oğul yazıya geçiriyor. Diyor ki; “Hayat, değişmez bir mihver etrafında namütenahi değişkenlerin dönüşümünü yansıtıyor. ”Bu değişimi, “değişmez mihverin” özünden kopmadan “biçimsel bir değişim” olarak değerlendiriyor.
Kendi mihverinde dönen çekirdek etrafına sıralanmış elektron hareketi misali. Ona bağlı ama kendince bir dönüş.
Hemen dikkat çekiyor. Kendi etrafında dönen atom çekirdeğinin oluşturduğu çekim alanı içinde belli bir yörüngede dönen elektronların suni zorlamalarla yörüngeden sapması ve kendi başına kontrolsüz hareketi ile komple atomu mahvetmesi neticesinde ortaya çıkardığı muazzam enerji örneğinde olduğu gibi .”Bu biçimsel değişkenlerin, değişmez mihver olan öz’ün yerini alması halinde hayat hikmetli ve tutarlı anlamını kaybederek,çelişkili bir anlamsızlık yığınına dönüşmektedir. Biçimsel değişkenlerin değişmez mihverin birleştirici cazibesini kaybedip de kopuklaşması halinde ise sonsuzluğa dek dağılmalar ve ufalanmalar tabii bir sonuç olur.”
Bu konudaki fikrini daha da açarak ”Farklılaşmanın olmadığı, gerçekleşmediği ortamlarda hayat durur; zevk, renk ve espiri kaybolur” diyerek tek renkli bir hayatın çekilmezliğini ortaya koyuyor.
Fikir ve hayat çilelerini doksanına merdiven dayamış ömrünün imbiklerinden geçirmiş, tabii olarak kendini “hesaba “daha yakın görme ihtimali olan baba; oğullara ”Mahvınızı görüyorum. Hizaya gel“ derecesine, koruma hissi ile hitap ediyor. “Dildekini hal ile de yaşamak gerekir. Yoksa ne manası olabilir ki, aksi halde özden kendinizi uzaklaştıracak kapılar ararsınız” olarak anladığım “Gayrı İslami dünyacılığın göz kamaştıran yaşantısı ile, iyi bilmediği İslami müeyyideleri telif etmeye çalışan şaşkın kafaların düşündürücü çıkışlarına dikkat çekmek gerekiyor.” diyerek daha ilk cümlesi ile kendi uzmanlık alanına çekiyor
Oğul, gelenekçiliği ”illet” olarak değerlendirip, ”hayat düzeni ritimleşmiş” orta yaşlılarla, yine hayat “düzeni kaymış” yaşlıların üzerine en çok titredikleri şeyin “statükonun korunması” olduğunu belirtiyor. Bu tesbiti bir çok ”önder”de ortaya koyarak kurdukları müesses nizamları gençliğe emanet etme ”akıllılığını ..!” göstermişlerdir. Çünkü düzeni değiştirme cehdinin orta yaşlılarla ve yaşlılarda görülemeyeceği fiziken normal. Bir daha mevcut konumlarına sahip olamamak endişesi ile “bir ömrü riske etmeleri “ konusunda teenni ile hareketleri her zaman görmek mümkün. Onun için gençlik kesiminin kontrolü üzerinde kafa yorulması, hele hele ” koruma ve kollama “işini de o kesime yıktınız mı işi garantiye aldınız demektir.
Baba toplumu birlikte tutan geleneklere dikkat çekerek, geleneklerin ”toptan reddine“ karşı çıkıyor ve tevhidin sürekliliğini sağlayan Sünnetullah ile izah ediyor. Her gelen peygamberin “ tevhit çerçevesi” içinde kalmak şartı ile öncekini yenileyen farklı mesajları getirdiğini ihmal ederek. Resullerin vazifelerini bize taşıyan “gelenekleri “daha çok orta yaş ve yaşlıların koruması olmasaydı, ”henüz sağlam beyinlerde izzetle yaşayan İslam hukuku; kerim ahlaki hayalar silinme tehlikesi ile karşı karşıya kalırdı” kesin hükmü Resullerin getirdiklerine daha çok bu yaş guruplarının karşı çıkarak “siz doğru söylüyorsunuz ama.. atalarımızın hukukunu ne yaparız?”endişesini elbette çürütmez. İslam için kesin olan “ilahi koruma” esas olmak üzere, bu uğurda feda edilen gençlerin kanları ve canlarını göz ardı etmemek gerekmez mi? Üstelik Kur’ an gibi yaşlı, genç ayrımına bakmadan her kesime hitap eden bir uyarıcının elde mevcudiyeti biline biline.
İleri yaştaki kesimin farklılaşmayı adeta isyan gibi algılayarak onu boğmak için metodlar icat etmesi her dönemde görülmüştür.
Komünist partisinin polit bürosundan tutun da oligarşik demokrasilerin ”yıllanmış” idarecilerinin ülkede “her zamankinden daha fazla birlik ve beraberlik” adına “tedbir” çabaları boşuna değildir. Oğulun dediği gibi bu “tedbircilerin”, “sürekli yasa çıkartarak” ön açması, sorun çözmesi icap eden “yasamayı “ yalama yapmaları beyhude gayretler olarak ortaya çıkmaktadır. Eğer ülkemizden bakacak olursak çürümeyi dinamizme çevirecek yeni düşünceleri; halkın önüne lütuf gibi koydukları “sandıkta“ hep kendisini oylatan değişmezlerle “ayrıcalıklı yaşlılar bürokrasisi” tarafından“tehdit ve tehlike” sayarak ona karşı bin bir engel çıkarılması bir yana, sabahlara kadar çalıştırılan Meclis’ten çıkardıkları kanunların neye yaradığını kendilerinin de farkına varmaması bunun bir güzel örneği olsa gerekir. Statükonun devamı için ayak direme ve halkı canından bezdirerek yöneltme eylemi bu yaşlılar sınıfının korku sendromlarından başka ne ola ki? Bunu oğul, her yasanın hürriyetlerden bir şeyler eksilttiğinin şuurunda olarak. ”Bu rejimlerde değişmez biçimde yasa enflasyonu görülmesi bundandır“ diye özetliyor. Statükocular aman efendim, sepet efendimci anlayışla gençleri kişiliksiz ve kimliksiz hale getirirken varlık unsuru gördüklerini boğma telaşları boşa değildir. Genelde de hakimiyet alanlarını kaybetme duygusunu ”vatanın selameti “ vs gibi ne kadar mevcut kutsal varsa onunla eş anlamlı olarak yutturmaya çalışırlar. Yoksa yeni kutsallar ve korkular icat ederler.
Her ne kadar oğulun verdiği “putçu baba Azer” ile oğul Hz. İbrahim, babanın da “Hz Adem’in Ka’bil’i ile Hz.Nuh’un nankör oğlu” örnekleri ilahi değişime yakışan bir örnek ve normal insan için ekstrem ise de Resullerin sünnetleri ve o yolun yolcuları yaş olayına fazla takmamışlardır. Yaş yerine bilgi, cesaret, dirayet, sadakat gibi başka değerleri ön palana aldıkları da bir gerçek. Aksi halde 90 ‘lık sahabeler varken 20’lik delikanlılar ne ordu kumandanı nede vali tayin edilebilirdi. Ne oğulun verdiği “Azer-Hz. İbrahim” nede babanın üstüne basarak verdiği “Hz.Nuh'un nankör oğlu” örneği yukarıdaki gerçeği değiştirmiyor. Kur’an kaynaklı bu örneklerin ifadesi; ilahi emre “ muhataplığının” baba-oğul veya nesep ilişkisinde değil tek tek bireylerin nefsine ait olduğunun göstergesi için olsa gerektir. Yaratanın da toplumun huzur ve sürekliliğinin ataerkil bir devamda değil, tek tek “bilerek, isteyerek ve yerine getirerek” bir kabullenişten geçmesi gerektiğini işaret ettiği düşüncesindeyim. Bu düşünce iledir ki oğul ve babanın örnekleri yakın nesebe rağmen ferdi ayrılığın fıtrattan mümkün, ancak nesebe dayanmaksızın tevhid mihverinde birleşmenin de yine mümkün olduğunun ap açık bir delili olsa gerekir.
İslam milletinin ilerlemesinde her ne kadar ihtiyarların müşavirliği muteber ise de gençlerin enerjisi, karar verme ve yerine getirme iradesi büyük merhaleler kad etmiştir.
Son ölüm kalım savaşında merkezi idaredeki ihtiyar yetkililerin yerlerini muhafaza etme lüksü yanında, gençlerin bir hedef için bilinmeze koşmaları talihin seyrini değiştirmekte az mı pay sahibidir?
Büyük davaların şekillenmesinde ihtiyarların geliştirdikleri fikirlerden ziyade, genç denecek yaştakilerin farklı uygulamalarının paylarının yüksekliği tesadüf olmamalı.
Babanın verdiği Bizans’la şekillenen ”hayasızlık” örneğinden yola çıkarsak Hz.Fatihe nasip olan ”Çağ açma misyonu“ aynı müşavirler kurulunun yön verdiği babaya nasip olmaması rastlantı mıdır acaba? Biri hayatı kendisinin yaşayacağı ümidi ile değiştirme azminde, diğeri sağlam teslim etmenin gayretinde. Biri kaybetme riskine rağmen iyi hazırlanmış fikir jimnastiği içinde ilerlemek için değişim, diğeri bilmişlik edasında sağlam durmak adına fikren ve fiziken stotükoyu korumaya meyilli.
Her ne kadar”Batıl yaşantılara özenirken Müslüman görünmeyi de başarmak isteyen şaşkınlar, yaşlılardan daha çok muvazenesiz gençler arasından çıkar ”fikri ne kadar yalın gerçeği yansıtmıyorsa da ” Davasının doğruluğundan emin müminler,üstünlüğün ancak muttakilerde olduğunu bilirler, yaşlı olsun, genç olsun fark etmez....” hükmünü selamlayarak ortak noktanın bu ölçü içinde bulunacağını iki tarafında kabulü olduğunu söylemek mümkün.
Oğulun verecekleri hala var, baba verebildiğini dolu dolu verdi ve işin son rütüşlarında .
“Farklılaşmak Donuklaşmak” ve ”Farklılaşmak Şaşkınlığı”nda; (kendilerine has sertliğinin ötesinde” baba haklı”, “oğul” biraz daha “haklı.”
.........
(*)Selami Çekmegil – Kendimizi Tartışmak-Timaş Yayınları
(**)Said Çekmegil – İman, Nabi –Nida Yayınları
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
