BU SITE Selami ÇEKMEG?L’in Yegenleri: Melike TANBERK ve Fatih ZEYVELI'nin beyaz.net ekibi ile birlikte M.Said ÇEKMEGIL an?sina ARMAGANIDIR!
Anasayfa
İçtihat kanunla değişebilir!
Yazar Taha AKYOL
28-09-2007
Taha AKYOL Ä°çtihat kanunla deÄŸiÅŸebilir!
SAYIN Prof. ErdoÄŸan Teziç'e saygım büyüktür; kendisiyle bir tartışmaya girmeme saygım engeldir. Tamamen hukuki bir kanaat olarak kendi görüÅŸümü yazmak istiyorum. Konu ÅŸu: Mahkemenin verdiÄŸi kararları Meclis deÄŸiÅŸtirebilir mi? Elbette deÄŸiÅŸtiremez. Yazar YaÅŸar Kemal eski TCK'nın 312. maddesinden mahkûm olmuÅŸtu. Meclis "Mahkemenin bu kararını deÄŸiÅŸtiriyorum, kaldırıyorum" diye kanun çıkaramaz, anayasa yapamaz. Ama Meclis, 312. maddeyi kaldırabilir; mahkemenin suç saydığı düÅŸünceleri bu ÅŸekilde serbest bırakabilir. Meselenin özü bu...
Peki, Anayasa Mahkemesi'nin veya AÄ°HM'nin içtihatlarını deÄŸiÅŸtiren bir anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi yapılabilir mi? Meclis mahkemelerin yerine geçemez ama mahkemenin yasakladığı, iptal ettiÄŸi veya onayladığı bir konuda özgürleÅŸtirici anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi yapabilir! Çünkü anayasa yapıcı "kurucu iktidar", deÄŸiÅŸmez maddeler ve özlük haklar dışında, Anayasa'nın hiçbir maddesiyle baÄŸlı deÄŸildir.
Ä°çtihada raÄŸmen! Çok tipik bir örnek, Siyasi Partiler Kanunu'nun, parti kapatmayı zorlaÅŸtıran 103. maddesinin yaÅŸadığı maceradır: Anayasa Mahkemesi, 12 Aralık 2000 tarihinde, "Parti kapatmayı olanaksızlaÅŸtırıyor" gerekçesiyle bu maddenin son fıkrasını iptal etti! Bu fevkalade önemli kararın sayısı 2000/50'dir. MeÅŸhur Refah Partisi davası! Tıpkı türban yasağı gibi, parti yasakları koyan bir içtihattı bu karar! Hatta bu içtihatta Anayasa Mahkemesi 'durumdan vazife' çıkarıyor, özgürlüklerle yasaklar arasındaki "hassas dengeyi kurma ve koruma" diye tanımladığı bir yetkiyi kendi kendine veriyordu! Halbuki bu dengeyi kurmak yasama organının yetkisindedir, çünkü özgürlükler ancak kanunla sınırlanır! (Anayasa, madde 13) Mahkemenin bu kararının üzerinden on ay geçmiÅŸti ki, merhum Ecevit hükümeti zamanında, 3 Ekim 2001 tarihinde Anayasa'da deÄŸiÅŸiklik yapıldı! Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiÄŸi madde, Anayasa'nın 69. maddesine konuldu, parti kapatmak Anayasa Mahkemesi'nin içtihadına raÄŸmen tekrar zorlaÅŸtırıldı! Ve hiç kimse o zaman "Anayasa Mahkemesi kararı var, bu deÄŸiÅŸikliÄŸi yapamazsınız" demedi.
Ä°ki felsefe Bizde, 'devletçilik' fikriyle, yargıda kendini yasama ve yürütmenin yerine koyma ve onların yetkilerini 'gasp' etme eÄŸilimi güçlüdür. Yargı'nın bu nitelikteki içtihatlarını aÅŸmak için yasama tasarruflarının da örneÄŸi çoktur tabii! Anayasa Mahkemesi'nin mahalli seçimlerin periyoduna iliÅŸkin kararı... Anayasa Mahkemesi'nin kendisini anayasa deÄŸiÅŸikliklerini esastan incelemekle yetkilendiren kararı... "Åžekilden inceleme" yetkisini geniÅŸleten kararı... Mahkemenin bu içtihatları yasa veya anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸiyle Meclis tarafından 'deÄŸiÅŸtirildi!' ÖzelleÅŸtirmenin, tahkimin Anayasa'ya konulması da benzer düzenlemelerdir. Bunlar hep "içtihat"ı hükümsüz hale getiren anayasa deÄŸiÅŸiklikleridir! Son olarak, Anayasa Mahkemesi'nin "Toplantı yeter sayısı 367'dir" ÅŸeklindeki içtihadını 'deÄŸiÅŸtiren' anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi Meclis'ten geçti ve kimse itiraz etmedi. Neticeten, polemikten uzak durmak için sadece ÅŸunu söyleyebilirim: Mesele, sanıyorum, temeldeki felsefe farkından geliyor: Fransız veya J. J. Rousseau ekolünden gelen anayasacılık ile liberal veya John Locke ekolünden gelen anayasacılık arasındaki görüÅŸ farkı. Benim tercihim ikincisidir.
(25.09.2007 tarihli Milliyet’ten)
Yorum
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler. Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz.
