|
Her Siyasetçi Okumalı Bunu...
Bilal SÜRGEÇ Siyasetle uÄŸraÅŸmak isteyen ve ilgi duyan her öÄŸrencime Ahmet Cevdet PaÅŸayı okumalarını tavsiye ediyorum. Bir yıl boyunca ondan okuduklarımı genç siyasilere istikballerine bir ön hazırlık olsun diye -facebook-dan sunmaya çalışacağım. O hem çok deÄŸerli bir devlet ve hukuk adamı, hem de çok iyi yetiÅŸmiÅŸ bir tarihçi ve sosyoloÄŸudur. Onun yaÅŸadığı dönemdeki meseleler günümüzde de devam etmektedir. Bugün ondan sunmak istediÄŸim görüÅŸler "Kanun ve Anayasa" ile ilgili:
"Hal ve zamanın yaptığını kimse yapamaz. Devletler için önceden hazırlanmış ıslahat reçeteleri yoktur.Tarih karşısında direniÅŸ bir baÅŸka tabirle ÅŸuursuz bir muhafazakarlık intihardır."
A Cevdet Paşa, Boşnakları anlatıyor:
BoÅŸnakların ahvalini nazar-ı teftiÅŸle geçirdim ve gördüm ki, mütedeyyin adam oldukları için ulemanın teftiÅŸi onlara tesir ediyor. Asıl vazifeyi askeriyeyi ifa edecek delikanlılara maÅŸukaları (sevgilileri) olan kızların sözleri de ziyade tesir ediyor.
Bosna’da kızlar yirmi yirmibeÅŸ yaşına kadar ferace giymeyip delikanlılar ile aşıklık(*) ederler ve bu aşıklık usulü pek iffetkarane bir yolla icra ederler. Åžöyle ki ekseriya mahkemeye gidip akd-i nikah ederler (nikahlanırlar), ibtida (önce) bir cali (yapmacık) dargınlık gösterip sonra barışırlar. Ebeveynlerinin rızasıyla tezevvüç eden (evlenen)azdır. Çünkü ebeveynleri evladlarını evlendirecek olduklarında, o kadar düÄŸün masrafları yaparlar ki, iki taraf da müflis olur (iflas eder)... (*) tanışır; konuÅŸurlar (kriter)
Ahmed Cevdet PaÅŸa’ya göre devlet nedir? Toplum yaÅŸamının ulaÅŸtığı en yüksek mertebe devlettir. Ä°nsan toplumları devlet sayesinde birbirlerinin gadrine uÄŸramaktan düÅŸman ve yabancı endiÅŸesinden kurtulurlar. BeÅŸeri ihtiyaçlarını giderirler. Kemali insaniyetlerini tamamlarlar.
Çıkarlar çatışınca bir mücadeledir baÅŸlar. Herkesin herkesle mücadelesi …Bu itibarla iç güdüleri bir düzene sokacak , insanları haklarına razı edecek bir güce ihtyaç var. Yani fertleri kendi kiÅŸisel ve genel haklarını bir devlete devir etmek, onun hükmüne ve himmetine rız göstermek zorundadır.
Cevdet PaÅŸa okumalarına devamYeniçeriler, arasıra birleÅŸseler bile bu ittihadı düÅŸman karşısında deÄŸil velinimeti olan Devlet-i Aliye karşısında kurar olmuÅŸlardı. Tarih hali aydınlatan mazidir.Tarihçilerin vazifesi hadiseleri sebep ve neticesine baÄŸlamaktır. Onları belli zaman çerçevesine yerleÅŸtirerek izah etmektir. Devleti Ali’nin ÅŸuursuzca Avrupa’yı taklide yeltenmesi büyük hatadır. Devleti Aliye gerek cemiyet yapısı gerekse idare ÅŸekli bakımından Avrupa’dan üstündür. Ä°slam’da içtimai sınıflar yoktur. Avrupa’nın kaderini sınıflar tayin eder. Devlet-i Aliye ittihad-ı Ä°slam’ı kurarak bütün Müslümanları bir bayrak altında toplamalıdır. Avrupa ile iÅŸine geldiÄŸi gibi iktisadi ve siyasi antlaÅŸmalar yapmalıdır. Yani infiratçılık yanlıştır. Hal ve zamanın yaptığını hiç kimse yapamaz. Devletler için önceden hazırlanmış reçeteler yoktur. Hayatın kanunun inkılabdır. Ä°ki yüz sene evvel mükemmel ve hayırlı kabul edilen kanun ve usul o vakitten beri kavmin mizacında, bir baÅŸka deyiÅŸle ÅŸuursuz muhafazakârlık intihardır. Zamanın hükmünü takdir etmeyen ahaval-ı tabiye’ye karşı durup da eski tavırda inat ve ısrar eden kavimler yokluk denizine düÅŸmüÅŸtür. Yeni ÅŸartlar karşısında eskiyi inkar ne kadar yanlışsa zamana karşı durup deÄŸiÅŸime direnmek de zararlı vetehilkelidir. Devletlerin tarihini deÄŸiÅŸtirecek olgun ve tecrübeli devlet adamlarıdır. Not: Ahmed Cevdet PaÅŸa, tarihçi ve hukukçu olmanın yanında bir siyaset adamıdır. Nazırlık (Bakanlık yapmıştır) Onu tanımak isteyen istikbalin her devlet ve siyaset adamına Prof. Dr. Ümid Meriç'in Cevdet PaÅŸa'nın Toplum ve Devlet GörüÅŸü eserini bulup okumalarını yürekten tavsiye ediyorum. Hem okudum hem de okulda iÅŸledim. Kitap internette ÅŸöyle tanıtılıyor:
Her sosyal olay bir baÅŸka sosyal olayın eseri olduÄŸuna göre. Türkiye′deki sosyoloki çalışmaları. Türk tarihine dayanmak zorundadır. Bir Türkiye sosyolojisi kurulurken dünkü toplum yapımızı tanımak için elimizdeki baÅŸlıca kaynak Osmanlı tarihçilerinin eserleridir. Cevdet PaÅŸa′nın toplum ve devletle ilgili görüÅŸlerini tesbit etmek gayesini güden bu araÅŸtırma. tarihle sosyolojinin kavuÅŸma noktasında yer almaktadır. Kitapta Asya ile Avrupa′nın ve Osmanlı Devleti ile Avrupa devletlerinin karşılaÅŸtırılması bir XIX. yuzyıl tarihçisinin perspektifinden yapılmakta ve PaÅŸa′nın bir ′′Kurumlar Tarihçisi′′ olarak Osmanlı Devleti′yle ilgili tesbit ve yorumları binlerce sayfalık eserinden derlenerek bir araya getirilmektedir.
′′Milleti ve milletin fertlerini devlete feda etmeyen′′ ancak ′′devleti, sokak ihtilalinin karşısında üstün tutan′′ Cevdet PaÅŸa′nın günceliÄŸinin günümüzde kaybolmak ÅŸöyle dursun. artarak devam ettiÄŸi inancıyla. eseri dördüncü defa okuyucunun dikkatine sunuyoruz...
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler.
Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz. Powered by AkoComment 2.0! |
