AHMET SELÄ°M - zaman, 23.09.2010
Ä°ki partili bir seçim olsaydı, referandum nasıl bir sonuç verirdi? Bir anahtar soru bu.

 

1) Milliyetçilik MHP'ye inhisar ettiriliyor, çok yanlıştır. MHP yokken de milliyetçilik vardı, üstelik ÅŸimdi de, önemli ölçüde AK Parti içinde de var. 
 

2) Siyasi tercihlerde ekonomi bir numaralı etkendir. Ekonomide baÅŸarılı olan AK Parti'den umut kesmeyi gerektiren bir sebep, ciddi surette mevcut deÄŸildir. BölücülüÄŸe taviz verdiÄŸi türünden ithamlar mâkes bulmamıştır. Bulsa idi, taban kayması AK Parti'de yaÅŸanırdı.

 3) Sihirli bir düÄŸmeye basın terör bitsin, aradan birkaç ay geçsin; bir yoklama yapın, GüneydoÄŸu'da bambaÅŸka bir manzara çıkar. Åžimdiki deÄŸerlendirmeler, yanlış psikolojik tepki zaaflarıyla ilgilidir. Terör orada hem korku oluÅŸturuyor, hem de gerçekliÄŸi (asliyeti) olmayan psikolojik tepki zaafları doÄŸuruyor.

% 58 bana göre azdır bile. Klasik merkez saÄŸ oylarda bir keyifsizlik var. Trakya'da ve sahillerde bu gözleniyor. Klasik merkez saÄŸ oyların iki cephesi vardır: Birisi fiilen (hayat tarzıyla da) muhafazakârdır, diÄŸeri liberal hayat tarzı içinde gönlüyle muhafazakârdır. Ä°kinci türünde gevÅŸemeler, kaygılar var. 
 

... Bizdeki seçmen ekonomik açıdan liberaldir. 1965 yılında sol propaganda zirvedeydi fakat AP % 50'nin üzerinde oy aldı. Ama gönlüyle liberal deÄŸildir; fiilen seküler benzeÅŸmeler olsa da. Liberalizmi bir ideoloji olarak dayatmak ters teper; ama gönlüyle muhafazakâr olanların seküler alışkanlıklarını tenkid etmek de ters teper. 

 Yazılı olmayan böyle kuralları vardır, bizim siyasi hayatımızın.

Referandumun konusu olan meselede ciddi bir eleÅŸtirel analiz yoktu. Muhalefet "AK Parti'ye güven oyu, yahut güvensizlik oyu" vesilesi haline getirdi konuyu; milletin cevabı da ona göre oldu. Muhafazakâr seçmen, kendi içinde bölünebilir ama; CHP'nin yanında yer alıp onun iktidar olmasına katkı vermez. BölünmüÅŸlüÄŸe raÄŸmen muhafazakâr bir iktidarın var olmasına ve devamına dikkat gösterir. "Gün iktidar deÄŸiÅŸtirme günü deÄŸildir, çünkü alternatif ÅŸartlar yoktur" dedi millet. Bu "müÅŸterek saÄŸduyu" sihrinin sesidir. "Bunlar bölücülüÄŸe taviz veriyorlar, sivil dikta kuracaklar, gizli ajandaları var" ÅŸeklindeki meÅŸruiyetsizlik ithamlarına ve iftiralarına bu millet aÅŸinâdır. "Ä°ktidarı gayrimeÅŸru ilan etme" iÅŸi bizde müzmin bir muhalefet metodudur; millet tanır, bilir, inanmaz. 
 

Yani bu referandum sonuçları normal sayılır. 
 

Daha da normal olabilirdi; DoÄŸu'da tehdit olmasaydı, MHP yönetimi CHP'nin yanında durmasaydı, merkez-saÄŸ seçmenin seküler yönüne daha anlayışlı davranılsaydı tam normal olurdu ve % 70'e yaklaşılırdı.

... Solun (genel ve partili anlamda sol) üst limiti % 40'tır. CHP 1950'de ve 1957'de de % 40'ı bulmuÅŸtu; sadece 1977'de deÄŸil. Rüzgâr oradan esiyorsa, karşılarında bir ÅŸevk kırılması varsa ve bu durum sandığa yansımışsa % 40'ı bulurlar. Sağın (aynı anlamda) limiti ise % 70'tir, normalde. Dönemler deÄŸiÅŸir, deÄŸiÅŸen ÅŸartlara uygun karşılıklar ona uygun biçimler alır ve bu durum neticeten deÄŸiÅŸmez. Bazı kavÅŸaklarda çıkmaz sokak gibi çatallaÅŸmalar olursa, "yeni durum çaÄŸrısı"na benzeyen zorlayıcı gariplikleri de bu millet bir uyarı mesajı olarak bilerek gerçekleÅŸtirir.

Seçmenin durumu belli de, seçilmiÅŸlerin bazı meseleler karşısında ne yapacağının sınavları ortada duruyor. Karşımızda bazı kader meseleleri var. Kaderi akıllıca yaÅŸamak yerine onu zorlayanların yanılgılarından doÄŸan sıkıntılar var.
 
Ben iç dinamiklere dış dinamiklerden çok daha fazla önem veririm.
 
Mesela "sol-saÄŸ kavgası dışarıdan tezgâhlandı" denilir. Dış tesirlerin payı vardı ama, olanlar içimizde oldu.