BU SITE Selami ÇEKMEG?L’in Yegenleri: Melike TANBERK ve Fatih ZEYVELI'nin beyaz.net ekibi ile birlikte M.Said ÇEKMEGIL an?sina ARMAGANIDIR!
Anasayfa
SAÄžLIKLI BESLENME ÅžART
Yazar Taha Kıvanç
23-01-2006
Televizyonda en fazla kulak kabartılan haberler hangi konuda biliyor musunuz? Cevabı hemen vereyim: SaÄŸlık... SaÄŸlıkla ilgili olan her ÅŸey çok geniÅŸ bir kitle tarafından çok dikkatle izleniyor. Ä°nsanlar zengin olmasalar da saÄŸlıklı bir hayat yaÅŸamak istiyorlar... Modern hayat bize rahat yaÅŸama imkânı armaÄŸan ediyor, ama saÄŸlığımızı da zorluyor. Ä°nsanlar artık daha az fizikî çaba gösterir haldeler, yemeÄŸe daha az zaman ayırabiliyorlar... Geçen gün, ABD'nin kurucu kadrosundan Abraham Lincoln'ı konu alan TV dizisine iliÅŸkin bir deÄŸerlendirme okurken karşıma çıkan uyarı aklımı başıma getirdi. "O dönemle ilgili önemli kiÅŸilikleri canlandıran artistler fazlaca kilolu" diyordu deÄŸerlendirmeyi yapan ve ekliyordu: "Oysa, dönemin beslenme özellikleri sebebiyle insanlar ince ve saÄŸlıklı görünümlüydü..." Son zamanlarda, biraz da bu yüzden, televizyonlardaki saÄŸlık programlarına çaÄŸrıldığımda "Hayır" diyemiyorum... Görüntümle ve alışkanlıklarımla olmasa da, bildiklerimle ve benim üzerimden verilecek mesajlarla baÅŸkalarını uyarma görevimi yerine getirmiÅŸ olurum. Böyle düÅŸünüyorum.
"Çok ÅŸükür akıl saÄŸlığım yerinde" tesellisine sarılanlarımız olduÄŸunu biliyorum. Oysa, vücudumuzu beslerken aldığımız gıdalar beyin saÄŸlığımızı da etkiliyor. Ä°ngiltere'de kısa aralıklarla yapılmış iki araÅŸtırma, beslenme alışkanlıklarımızın yalnız bedeni deÄŸil aklı da etkilediÄŸini ortaya koydu. Raporların yayınlandığı Ä°ngiltere'de alarm zilleri çalmaya baÅŸladı. Çok uzaktan bile tanınacak amblemi olan, yabancı adlar taşıyan maÄŸaza türü tıkınma yerleri var ya, oralarda yenilenlerin insan saÄŸlığına zarar verdiÄŸi çoktan keÅŸfedildi. ABD'de sözgelimi, 'Oversize Me' adıyla çıkan bir kitap insanların o tıkınma yerlerine bakışını kökten deÄŸiÅŸtirdi. Kitabın yazarı, kendisini 'kobay' gibi kullanarak sürekli o yerlerde karnını doyurmuÅŸ; sonunda girdiÄŸi saÄŸlık kontrolunda bütün deÄŸerlerinin bozulduÄŸu ortaya çıkmış... "Mışlı geçmiÅŸ" kipiyle anlattığıma bakmayın, o deneyin yalnızca kitabı yok, bir de belgeseli çıktı. Ä°nsan, filmini izlerken, o tür tıkınma yeri açanların niyetini sorgulamadan edemiyor... Ä°ngiliz Akıl SaÄŸlığı Vakfı'nın son araÅŸtırması, dikkat dağınıklığı, depresyon, Alzheimer ve ÅŸizofreni türü rahatsızlıkların altında, ayak üzeri yeme alışkanlığı ile doÄŸallığı yok edilmiÅŸ yiyeceklerden gerekli temel yaÄŸ, vitamin ve mineral alınamaması yattığını ortaya koydu. Bir baÅŸka rapor ise, Ä°ngiltere'de akıl saÄŸlığıyla ilgili yıllık 100 milyar Sterlinlik harcamanın 'yanlış beslenme' yüzünden yapıldığını ortaya koydu. Ä°ngiltere'de yürütülen bir programda çalışan beslenme uzmanı Caroline Stokes, karşısına akıl hastalığı teÅŸhisiyle gönderilen hastaların kötü beslenen kiÅŸiler olduÄŸunu söylüyor: "Önlerine ne çıkarsa yiyen kiÅŸiler bunlar. Kola cinsi içeceklere düÅŸkünler. Vücutları ÅŸekerle yükleniyor, ama hiçe yakın sebze ve meyve yiyorlar..." Akıl SaÄŸlığı Vakfı baÅŸkanı Andrew McCulloch, akıl hastalıklarını tek bir sebebe baÄŸlamanın yanlışlığına iÅŸaret ediyor; biyolojik, sosyal, psikolojik ve çevreyle ilgili unsurların da insanların akıl saÄŸlığını etkilediÄŸini kabul ediyor. Buna raÄŸmen, beslenmenin akıl saÄŸlığını etkilediÄŸinde de ısrarlı. "Akıl hastası birine hastanede bakmanın haftalık maliyeti 1000 Sterlin, besleyici bir yemeÄŸin maliyeti ne olabilir ki?" Bu soru bayağı açılayıcı. Peki, saÄŸlıklı beslenme nedir, özellikle akıl saÄŸlığımızı sorunsuz sürdürmemize yarayacak biçimde nasıl beslenebiliriz? Televizyonda "Aganigi, naganigi" diye bağırarak fındık reklâmı yapılıyor ya, aslında fındık selenyum eksikliÄŸini gideriyor. Balık ve lifli sebzeler folic asit takviyesi yapıyor... Birkaç yıl öncesine kadar vitamine ters bakanlardan olduÄŸumu itiraf etmeliyim. Oysa, bugün, birçok hastalığın vitamin eksikliÄŸiyle ilgili olduÄŸunu biliyorum. Antioksidant vitaminlerin eksikliÄŸi ÅŸizofreniyle irtibatlı, Ä°ngilizlerin raporuna göre... Folic asit, yaÄŸ saÄŸlayıcı Omega-3 asitler ve selenyum eksikliÄŸi ise hastalıklara yol açıyor. Bu bilgileri aldığım Guardian gazetesi 'beyin için yararlı' ve 'beyin için zararlı' yiyecek listeleri de veriyor. Yararlı olanlar ÅŸunlar: Sebzeler, özellikle lifli olanlar... Fındık ve meyve içleri... Meyve... KabuÄŸu soyulmamış tahıl ürünleri... Organik yumurta... Çiftlik ürünü balık veya deniz balığı, özellikle yaÄŸlıları... Zararlıları da not edin: YaÄŸda kızartılmış ayak üzeri yiyecekler... Ä°ÅŸlenmiÅŸ gıdalar... Hormonlu yiyecekler... Alkol... Åžeker... Çay ve kahve... Bazı katkı maddeleri... "SaÄŸlık önemli, kafa saÄŸlığı daha da önemli" diyorsak, yapmamız gereken çok basit: SaÄŸlıklı besleneceÄŸiz... (18 Ocak 2006 tarihli Yeni Åžafak Gazetesinden)
Yorum
Sadece kayıtlı kullanıcılar yorum yazabilirler. Lütfen hesabınıza giriş yapınız veya kayıt olunuz.
